Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen
Wetenschap en Techniek
campus Kronenburg
Kronenburgstraat 47 - 2000 Antwerpen
T +32 3 220 55 80 - F +32 3 220 55 99
wt@ap.be
Biomedische wetenschappen 318386/1599/1819/1/70
Studiegids

Biomedische wetenschappen 3

18386/1599/1819/1/70
Academiejaar 2018-19
Komt voor in:
  • Bachelor in de voedings- en dieetkunde, trajectschijf 3
Dit is een enkelvoudig opleidingsonderdeel.
Studieomvang: 4 studiepunten
Co-titularis(sen): Maes Githa
Onderwijstalen: Nederlands
Kalender: Module 1 + Module 2 of Module 3 + Module 4
Dit opleidingsonderdeel wordt gequoteerd op 20 (tot op een geheel getal).
Mogelijke grensdata voor leerkrediet: 15.10.2018 (1ste semester) of 11.03.2019 (2de semester)
Tweede examenkans: wel mogelijk.
Tolereerbaarheid: Dit opleidingsonderdeel komt in aanmerking voor tolerantie onder de voorwaarden van de opleiding waarvoor je bent ingeschreven.
Totale studietijd: 104,00 uren

Volgtijdelijkheid

geslaagd of getolereerd voor Biomedische wetenschappen 2.

Korte omschrijving

In deze cursus komt de student in aanraking met de meer gevorderde biomedische wetenschappen.



Immunologie behandelt de studie van hoe ons lichaam zich verweert tegen externe en interne bedreigingen. Hiervoor hebben we een goed georganiseerd lymfestelsel nodig, en diverse cellen van een goed werkend immuunsysteem. Het kan fout lopen met de immuunafweer, en dan ontstaan afwijkingen zoals intoleranties en allergie, immuundeficiëntie, auto-immuun pathologieën. De moderne geneeskunde probeert ook in te grijpen op de normale immuunrespons, zoals bij transplantatie, bij vaccinatie en door gebruik van monoklonale antistoffen.



Wanneer lichaamsvreemde stoffen in kleine hoeveelheden worden ingenomen, kunnen ze verschillende effecten hebben op het lichaam. We behandelen de xenobiotica (stoffen vreemd aan een biologisch systeem, vb. additieven, contaminanten, vreemde genen) en de farmaca. We bekijken het ADME-principe, welk de basis vormt voor het effect dat de stof op het lichaam zal uitoefenen. De studie over hoe een farmacon inwerkt op een lichaam en vice versa, behoort tot het vakgebied van de farmacodynamiek resp. farmacokinetiek. Het is voor een diëtist niet nuttig om àlle farmacologische klassen geneesmiddelen te kennen en hun werkingsmechanisme te studeren. Daarom wordt een selectie gemaakt van enkele groepen frequent voorgeschreven medicatie. Belangrijke aandacht gaat naar de relatie geneesmiddelen en voedsel. Deze verloopt in beide richtingen. Voedsel kan het effect van geneesmiddelen wijzigen. Omgekeerd kunnen ze het voedingsgedrag beïnvloeden.



Ook toxische bestanddelen uit voeding kunnen als "xenobioticum" inwerken op het lichaam. We bekijken hoe toxicologisch onderzoek in z'n werk gaat, en bestuderen een aantal voedingscontaminanten en milieucontaminanten.




OLR-Leerdoelen (lijst)

probleemanalyse
analyseert mogelijke interacties tussen voeding en geneesmiddelen
beschrijft de fysiologische reactie bij allergie, de uitlokkende factoren, de symptomen, de diagnose en de therapie.
beschrijft de onderdelen en functies van van het lymfestelsel
beschrijft het werkingsmechanisme en toxisch profiel van verschillende toxicologische groepen (additief, teeltcontaminant, bewaarcontaminant, milieucontaminant).
legt de fysiologische oorsprong uit van immunologische afwijkingen zoals hypersensitiviteit, allergie, immuundeficiëntie en auto-immuniteit.
legt de stappen in de ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen uit.
legt uit hoe het immuunsysteem beïnvloed wordt bij vaccinatie, transplantatie en door immunosuppressiva (bv. monoklonale antilichamen)
plaatst een gegeven stofnaam bij de juiste farmacologische geneesmiddelenklasse.
verklaart basisbegrippen uit de farmacokinetiek en - dynamiek
verklaart de mechanismen die bijdragen tot de specifieke en niet-specifieke afweer van het menselijk lichaam.
verklaart elementaire begrippen uit het toxicologisch onderzoek.
verklaart het werkingsmechanisme en bijwerkingen van de belangrijke farmacologische geneesmiddelgroepen.

Leerinhoud

Deel 1: Immunologie

Bouw van het lymfestelsel
Niet-specifieke immuniteit
Specifieke immuniteit
Pathologie van het immuunstelsel: allergie, intolerantie, transplantatie, auto-immuniteit, immuundeficiëntie, vaccinatie, modulatie van het immuunsysteem met antistoffen

Deel 2: Algemene Farmacologie

Basisbegrippen uit de farmacologie
Geneesmiddelformuleringen
Het ADME-principe
Kwantitatieve farmacokinetiek
Basisprincipes van de farmacodynamiek
Geneesmiddelontwikkeling

Deel 3: Specifieke Farmacologie

Geneesmiddelen bij cardiovasculaire aandoeningen
Geneesmiddelen bij pijn, koorts en ontsteking
Geneesmiddelen bij maag- en darmproblematiek
Geneesmiddelen bij psychische en psychiatrische stoornissen
Interactie tussen geneesmiddelen en voeding

Deel 4: Kanker

Etiologie en pathogenese
Metastase, maligne versus benigne kankers, pro- versus anticarcinogenen
Pro- en anticarcinogenen in voeding

Deel 5: Toxicologie

Basisbegrippen uit de toxicologie
Toxicologische studies
Milieutoxicologie
Voedingsmiddelentoxicologie: additieven en contaminanten

Via mail worden er tijdens het academiejaar geen antwoorden geformuleerd over inhoudelijke vragen met betrekking tot de leerinhouden. Inhoudelijke vragen kunnen gesteld worden via het discussieforum op de digitale leeromgeving.

Studiematerialen (tekst): Verplicht

  • Onderdelen Immuunpathologie, Farmacologie en Toxicologie: Cursus Biomedische wetenschappen 3, AP Hogeschool, auteurs: M. Van Cleemput en G. Maes
  • Onderdeel Farmacologie: Belgisch Centrum voor Farmacotherapeutische Informatie (BCFI), Gecommentarieerd geneesmiddelenrepertorium. online raadpleegbaar via www.bcfi.be
  • Onderdeel Immunologie: Anatomie en fysiologie, een inleiding. Frederic H. Martini & Edwin F. Bartholomew. Pearson education, 6de editie met Datzaljeleren.nl, ISBN 9789043035873.
De hand-outs van de slides zijn te raadplegen via de digitale leeromgeving.

Studiematerialen (tekst): Aanbevolen

  • Hand-outs van de slides gebruikt tijdens de lessen, aangereikt via de elektronische leeromgeving.
  • Coëlho Zakwoordenboek van de geneeskunde, A.A.F. Jochems en F.W.M.G. Joosten (2012). 30ste editie, Elsevier Gezondheidszorg. ISBN 9789035233218.
  • Mark Zelman, Elaine Tompary, Jill Raymond, Paul Holdaway en Mary Lou Mulvihill. Pathologie, Pearson Education, 7de herziende editie, ISBN 9789043028721.

Onderwijsorganisatie

Examentijd
Voorziene tijd voor toetsing3,50 uren
Werkvormen
Hoor- en/of werkcolleges27,00 uren
Practicum en/of oefeningen
Vormen van groepsleren
Werkplekleren en/of stage
Werktijd buiten de contacturen73,50 uren

Toetsing (lijst)

Evaluatie(s) voor de eerste examenkans
MomentVorm%Opmerking
AcademiejaarKennistoets100,00schriftelijk examen, gesloten boek, open en gesloten vragen, geen hulpmiddelen toegelaten
Evaluatie(s) voor de tweede examenkans
MomentVorm%Opmerking
Tweede examenperiodeKennistoets100,00schriftelijk examen, gesloten boek, open en gesloten vragen, geen hulpmiddelen toegelaten

Toetsing (tekst)

Er zijn geen hulpmiddelen toegelaten op het examen (zowel eerste examenperiode als tweede examenperiode).