Facet Zorggerichte communicatieve vaardigheden:
Beroepsmatig met mensen omgaan vraagt een grote zorgvuldigheid van de voedingsdeskundige/diëtist. Het is mede afhankelijk van jouw gedrag of de ander geholpen wordt of niet. De communicatieve vaardigheden die je dagelijks nodig hebt in de omgang met anderen vormen de basis voor beroepssituaties.
Als voedingsdeskundige/diëtist dien je een vertrouwensrelatie met je cliënt/patiënt aan te gaan, hem in zijn situatie goed kunnen begrijpen, hem helpen zichzelf in zijn situatie goed kunnen begrijpen, samen zoeken naar oplossingen en de beste daaruit kiezen.

Facet Communicatie:
Communicatieve vaardigheden hoort tot het luik 'Communicatie en anamnese' en behelst schriftelijke communicatie.

Facet Skillslab Module 1:
• Een voedingsanamnese is één van de uitgangspunten van diëtistisch handelen en een middel om de effecten van een therapie aan te tonen. Via een voedingsondervraging komt men veel te weten over de voedingsgewoonte en de samenstelling van de voeding van een cliënt.
• De manier waarop men vragen stelt en een cliënt benadert zal voor een stuk de antwoorden bepalen (open/gesloten vragen, e.d.). Daarom zijn communicatieve vaardigheden belangrijk in het beroep zoals:
o een vertrouwensrelatie met een ander kunnen aangaan
o in het contact een voorbeeld zijn
• We gaan voedingsanamneses gebruiken om deze communicatieve vaardigheden te trainen in kleine groepen en in een skillslab.
• We doen dit de eerste maal met het afnemen van een voedingsanamnese met behulp van een 24-uursvoedingsnavraag ook wel 24 –uur recallmethodiek genaamd. Het kunnen afnemen van deze anamnese zal de student helpen om inzicht te krijgen in ‘maten en gewichten’, het schatten van porties, gebruik maken van hulpmiddelen.
• Dit doen we de tweede maal met het afnemen van een voedingsanamnese met behulp van een dietary history en een eetdagboek.
• Het zelf bijhouden van een eetdagboek zal de student helpen om inzicht te krijgen in ‘maten en gewichten’ en het schatten van porties.
• De bevindingen van deze anamnese gaat de student manueel berekenen met NUBEL, verder gaat men een nutritionele evaluatie maken.
• We bekijken de basiselementen die de keuze van een anamnesetechniek bepalen en er wordt ook een theoretisch overzicht gegeven van andere anamnesetechnieken.
• Het gebruik van hulpmiddelen tijdens een consultatie

Facet POP:
Het POP (Persoonlijk OntwikkelingsPlan) is een persoonlijk dossier waarmee de student zijn/haar studievoortgang aantoont: op welke wijze bereikt de student de leerdoelen en vaardigheden (zoals beschreven in de ECTS-fiches) en bereikt hij/zij de gewenste gedragsindicatoren van de kerncompetenties van de opleiding.
De student leert hiermee bovendien wat ‘zelfreflectie’ inhoudt en dit als voorbereiding op stage, scriptie en latere werkveld.
In de opleiding VD is het POP tegelijk het meetinstrument voor de studietijdmetingen.
Het POP is het uitgangspunt voor de gesprekken met de studieloopbaanbegeleider van de student.

Op dit opleidingsonderdeel is er geen volgtijdelijkheid van toepassing.

Begincompetenties VD
Legt gemakkelijk interpersoonlijke contacten. communicatie
Schrijft zonder fouten. communicatie
Spreekt algemeen Nederlands. communicatie
Blijft, ondanks moeilijkheden, een doel nastreven. methodologie
Engageert zich spontaan. methodologie
Grijpt kansen als ze zich voordoen. methodologie
Is bereid zich aan te passen aan wisselende eisen en omstandigheden. methodologie
Kiest en raadpleegt diverse informatiebronnen en -kanalen met het oog op te bereiken doelen. methodologie
Leest en begrijpt een tekst (Nederlands en Engels). probleemanalyse
Onderscheidt feiten en meningen. probleemanalyse
Past verwerkte informatie toe. probleemanalyse
Vat informatie samen. probleemanalyse

curatief - nutritional assessment op individueel niveau

• evalueert een voedingsanamnese na berekening volgens de aanbevelingen van de HGR
• ontwerpt eigen anamneseformulieren voor de volgende technieken: 24 uurs recall, dietary history, voedingsdagboek

intrapersoonlijk - methodologie

•  implementeert de beschreven methodiek van het diëtistisch consult

intrapersoonlijk - (zelf)reflectie

• bouwt de vooropgestelde competenties bewust uit
• documenteert de eigen leerweg
• doet aan zelfreflectie
• evalueert de eigen leerweg kritisch
• geeft aan welke competenties hij reeds bereikt heeft

interpersoonlijk - communicatie

• concretiseert in communicatie met anderen
• gebruikt bronvermeldingen
• gebruikt de verschillende soorten vragen (open/gesloten, E-in, E-uit)
• gebruikt een correcte spelling
• geeft feedback
• geeft zijn mening
• hanteert in zijn communicatie een evenwicht tussen empathie en assertiviteit
• hanteert wetenschappelijk vakjargon
• herkent het verschil tussen waarnemen en interpreteren bij zichzelf en in omgang met anderen
• herkent non- verbaal gedrag bij zichzelf en bij anderen
• luistert actief in contact met anderen
• rapporteert helder en correct, gebruik makend van de gepaste vakterminologie.
• schrijft grammaticaal correcte woorden en zinnen
• structureert gegevens, resultaten, teksten
• vat samen in communicatie met anderen
• verwerkt vakliteratuur

Facet Zorggerichte communicatieve vaardigheden : 

Belang van juiste waarneming en factoren die het proces van waarnemen en interpreteren beïnvloeden.                                                                                                                                                                                                          Aandachtspunten om waarnemingsfouten en interpretatiefouten te voorkomen.
Belang, functies en aspecten van non-verbaal gedrag bij jezelf en bij anderen.
Belang en principes van actief luisteren.
Luistergedrag en luisterhoudingen.
Belang en functies van doorvragen.
Soorten vragen: open en gesloten, E-in en E-uit vragen.
Belang en functies van samenvatten en concretiseren.
Aandachtspunten en fouten bij samenvatten.
Wat en hoe concretiseren, fouten bij concretiseren?
Geven en doorvragen van meningen: verwoorden van je eigen mening, opbouw en presentatie van je formulering, doorvragen naar meningen, veelgemaakte fouten.
Omgaan met gevoelens: belang van het uiten van je gevoelens, aspecten aan het weergeven van je gevoelens, doorvragen naar gevoelens, veel gemaakte fouten.
Geven en ontvangen van "feedback": belang van feedback, regels voor het geven van feedback, regels voor het ontvangen van feedback.
Assertief reageren: belang van assertiviteit, situaties waarin assertief reageren moelijk kan zijn, oorzaken van niet-assertief gedrag.
Gunstige gesprekscondities creëren (veilige ruimte).                                                                                                                                                                                                                                                                                                   Kennis making met de 5 fasen van gedragsverandering (Stages of Change Model) en inleiding tot motiverende gespreksvaardigheden (Motivational Interviewing) via de 4 basisgesprekstechnieken (ORBS)

Facet Communicatie :

1: Inleiding communicatie.

2: Correct schrijven op het niveau van letter, woord, zin, tekst.

3: Wetenschappelijk schrijven.

4: Samenvatten.

5: Rapporteren - notuleren (verslag)- corresponderen.

6: Oefening op presenteren.

Facet:  Skillslab Module 1  

De voedingsanamnese.
Zelfstudiepakket: zelfstudie van de theoretische achtergrond rond de anamnesemethodieken.
Voorbereidende studietaak:Online studietaken om theoretische kennis te testen en practica voor te bereiden.  Afnemen van een 24-uur recall, dietary history, bijhouden eetdagboek en omzetten in porties, maten en gewichten. Manueel berekenen van een 24-uur recall en een eetdagboek met NUBEL.  Evalueren van de berekende voedingsanamnese: vergelijk maken met de aanbevelingen van de HGR.  Reflectie op leerproces na de studietaak.
Practica: practica rond afname 24-uur recall en dietary history, inoefenen communicatieve vaardigheden en gebruik van hulpmiddelen.
Klassikale evaluatie van studietaken en skillslab.

Facet: POP:

Met het POP leert de student om het eigen leerproces in eigen handen te nemen, het werkveld te verkennen en zich te ontwikkelen tot een professional die zich bewust is van de noodzaak tot levenslang leren. Het POP is een persoonlijk dossier waarmee de student zijn/haar studievoortgang aantoont: op welke wijze bereikt de student de leerdoelen en vaardigheden zoals beschreven in de studiefiches. De reflectieopdrachten volgen de leercyclus van Kolb: leren uit reflectie. De student krijgt ruimte om het POP volgens zijn persoonlijke interessegebieden in te vullen, om zijn plaats in het werkveld te zoeken. In de opleiding VD is het POP tegelijk het meetinstrument voor de studietijdmetingen.
De student is aanwezig tijdens het verplichte werkcollege en de POP-workshops. De POP-map wordt 2x opgevraagd door de POP-lezer. Daarnaast kan de student een afspraak maken met de POP-coach om zijn studievoortgang te bespreken.
Het POP is het uitgangspunt voor de POP gesprekken met de POP coach van de student.
POP1 loopt zodra de student ingeschreven is in de opleiding VD.
De student bewijst in POP1 minstens 30u werkveldervaring (uren hangen samen met 1stp binnen het opleidingsonderdeel) – bewijsvoering aan de hand van reflectiedocumenten over bepaalde opdrachten.
POP1 loopt tot de student een credit verwerft op ‘communicatie en anamnese’

Facet Zorggerichte communicatieve vaardigheden:
Handboek : Elementaire sociale vaardigheden: Skillslab-reeks voor verzorgende vaardigheden, Transferpunt vaardigheidsonderwijs: Kluwer - 2000

Facet Communicatie:
Cursus : Gotink, H. (2016) Cursus schriftelijke en mondelinge communicatie. Antwerpen: AP Hogeschool/Universitas.

Eigen notities en aanvullingen

Extra oefeningen op E-campus & Blackboard

Aanbevolen literatuur beschikbaar in bib

Facet Skillslab Module 1:
Cursus: Skillslab1. Snoeckx, L (2016-2017) AP Hogeschool/Universitas
Handboek: Het dietistisch consult (vierde druk), uitgeverij Boom-Lemma Webtoegang + PDF boek of Webtoegang + Papieren boek via online registratie bij www.dietetiekvaardig.nl                                                                                                             Boek: Belgische voedingsmiddelentabel, 5de editie NUBEL, ISBN 978907436209                                                                                                                                                                                                                                                            Boek: Portiegroottes, Valetudo consulting  (aankoop via lector)                                                                                                                                                                                                                                                                           Informatorium voor Voeding en Diëtetiek,(via AP START online databanken) artikel:   De Voedingsanamnese, de Vries J.H.M. & co, augustus 2007
Maten en gewichten, handleiding voor gestandaardiseerde kwantificering van voedingsmiddelen , editie 2005 (online versie)

Facet POP:
De opleidingskaart (opleiding VD).
Map met invulbladen.
Digitale invulformulierengitale invulformulieren.

Voor afwezigheden bij verplichte praktijksessies geldt volgende algemene regel

Bij elke afwezigheid behaalt de student een 0 score op het betreffende deelexamen.
De student die omwille van medische redenen of overmacht een deelexamen (labsessie) mist, kan die inhalen onder de hierna volgende voorwaarden:
• De student heeft zijn afwezigheid binnen de 2 kalenderdagen na het gemiste deelexamen meegedeeld aan de betrokken lector.
• De student bewijst de reden van zijn afwezigheid op een deelexamen waarvoor hij een inhaalsessie wil aanvragen, met een geldig medisch attest, zoals omschreven onder begripsbepaling nr. 44 of het nodige bewijsmateriaal voor de overmachtssituatie. De student maakt praktische afspraken met de betrokken lectoren.

Deelexamens die om didactische of organisatorische redenen niet kunnen ingehaald worden, geven geen recht op een inhaalsessie.

Bij meerdere gewettigde afwezigheden contacteert de student het opleidingshoofd.

Conform het OER wordt voor dit opleidingsonderdeel de beoordeling “Fail” (code “F”) toegekend bij afwezigheid vanaf 20% van de lesactiviteiten, tenzij de student recht heeft op een inhaalsessie. Een code 'F' voor een deelexamen resulteert in een code 'F' voor het gehele opleidingsonderdeel. Meer informatie over de code 'F' lees je in art. 14.5 van het onderwijs- en examenreglement (www.ap.be).

Zorggerichte communicatieve vaardigheden

 De student dient verplicht aanwezig te zijn op de werkcolleges. Tijdens de werkcolleges is er een permanente evaluatie. De criteria voor de evaluatie van het werkcollege zijn o.a.: actieve deelname aan oefeningen en gesprekken tijdens de lessen, eventuele voorbereidingen of naverwerking van het werkcollege.

Er kan ook op basis van beeld en geluidsmateriaal beoordeeld worden.                 

Communicatie

Evaluatie van een schriftelijke opdracht: wetenschappelijke samenvatting.

 Laattijdig of niet indienen van opdrachten resulteert in een 0 score voor het deelexamen.

Skillslab 1

De student dient verplicht aanwezig te zijn op de praktijksessie skillslab. De student die de voorbereidende studietaken niet heeft uitgvoerd wordt niet toegelaten tot de praktijksessie.

De student haalt 0 voor de gemiste sessie.

Tijdens de praktijksessie skillslab wordt er getoetst. De criteria voor de evaluatie van de voorbereidende studietaak en het practicum skillslab zijn o.a. : logische opbouw en volledigheid van de afname van de anamnese; correctheid van de omzetting in porties en berekeningen; kritische reflectie. Afnemen van een gestructureerde 24-uur recall en dietary histroy via spontaan en correct gebruik van dieverse communicatieve vaardigheden met aandacht voor doorvragen, samenvatten, correct gebruik van hulpmiddelen en taalbeheersing (mondeling, schriftelijk).

POP

 De student is aanwezig tijdens het verplichte werkcollege en de POP workshops. De verantwoordelijkheid voor de invulling van het POP ligt bij de student: de student neemt het leerproces in eigen handen. De opleiding zorgt voor POP-coaching. 
De POP kaft wordt 2x per jaar opgevraagd door de POP lezer voor evaluatie. Het niet afgeven van de kaft zal leiden tot F voor het volledige opleidingsonderdeel. Daarnaast kan de student een afspraak maken met de POP coach om zijn studievoortgang te bespreken. 
Puntenberekening POP gebeurt volgens formule 'volledigheid (score op 10) x kwaliteit (factor)'. Het resultaat is een score op 20.

 POP1 loopt zodra de student ingeschreven is in de opleiding VD.

Puntenberekening voor dit opleidingsonderdeel

10% individuele score POP volgens puntenverdeling POP-lezer: semester 1 30 % - semester 2 70%.

90% voor de andere delen samen
dit punt bestaat uit
een individuele score op 20, berekend op basis van de omkaderende/ondersteunende onderdelen
    voorbereiding skillslab 1 telt voor 20%
    voorbereiding skillslab 2 telt voor 20%
    communicatie telt voor 20%
    zorggerichte communicatie telt voor 40%
vermenigvuldigd met een factor tussen 0,5 en 1,3. De factor wordt bepaald door de gemiddelde score op het mondelinge gedeelte van beide skillslabs.