Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen
Wetenschap en Techniek
campus Kronenburg
Kronenburgstraat 47 - 2000 Antwerpen
T +32 3 220 55 80 - F +32 3 220 55 99
wt@ap.be
Voedingswetenschappen 118308/1599/1819/1/37
Studiegids

Voedingswetenschappen 1

18308/1599/1819/1/37
Academiejaar 2018-19
Komt voor in:
  • Bachelor in de voedings- en dieetkunde, trajectschijf 1
Dit is een enkelvoudig opleidingsonderdeel.
Studieomvang: 5 studiepunten
Co-titularis(sen): Janssens Carla, Raes Adam
Onderwijstalen: Nederlands
Kalender: Module 1 + Module 2
Dit opleidingsonderdeel wordt gequoteerd op 20 (tot op een geheel getal).
Mogelijke grensdata voor leerkrediet: 15.10.2018 (1ste semester)
Tweede examenkans: wel mogelijk.
Tolereerbaarheid: Dit opleidingsonderdeel komt in aanmerking voor tolerantie onder de voorwaarden van de opleiding waarvoor je bent ingeschreven.
Totale studietijd: 130,00 uren

Volgtijdelijkheid

Op dit opleidingsonderdeel is er geen volgtijdelijkheid van toepassing.

Korte omschrijving

Chemie en voedsel hebben meer met elkaar gemeen dan je zou kunnen vermoeden. Voedsel is immers volledig opgebouwd uit moleculen! De fysiologische (lichamelijk), sensorische (smaak, structuur) en technologische (verwerken, koken, bewaren) functie van voedingsstoffen is nauw verwant met hun chemische kenmerken. De studie van de verbindingen die deel uitmaken van de voeding ressorteert onder de bio-organische chemie, oftewel biochemie. Dit facet hangt dan ook zeer nauw samen met het facet ‘Voedingsleer’.

Dit facet start met een grondige studie van de macro- en micronutriënten (indeling, voedingswaarde, fysiologische functies, nutritionele behoeften en aanbevolen hoeveelheden) Vanuit ‘Methoden en onderzoek’ leren de studenten om voldoende kritisch om te gaan met begrippen als ‘behoefte’ en ‘aanbevolen hoeveelheid’.

Vervolgens wordt de link gelegd tussen de chemische energie in voedingsstoffen en de energiebehoefte van een individu. A.d.h.v. eenvoudige casussen wordt de dagelijkse energiebehoefte van een persoon berekend en vertaald naar hoeveelheden energieleverende voedingsstoffen conform de richtlijnen van de Hoge Gezondheidsraad.

OLR-Leerdoelen (lijst)

gezondheidsbevordering
berekent correct de verdeling van de energieleverende macronutriënten voor een volwassene volgens de aanbevelingen van de HGR
Definieert correct de voedingsstoffen: koolhydraten, vetten, eiwitten,water, vitamines, mineralen en spoorelementen
Geeft voorbeelden van voedingsmiddelen uit de Westerse voeding als bron van de voedingsstoffen
Kent de verdeling van de energieleverende macronutriënten volgens de aanbevelingen van de HGR
Legt de fysiologische functies van de voedingsstoffen uit
Past correct de begrippen basaal- en rustmetabolisme, thermogenese, BMI, PAL-indexen en activiteitsenergie toe
berekent correct de energiebehoefte voor een volwassene volgens Harris-Benedickt en Henry (2005)
probleemanalyse
benoemt de chemische structuur, opbouw en eigenschappen van koolhydraten, lipiden en eiwitten
beschrijft de basisreacties van deze biomoleculen die van belang zijn in de voeding en biologische processen
beschrijft het gedrag van biomoleculen in een waterige omgeving
herkent de belangrijkste functionele groepen in de koolstofchemie a.d.h.v. de naam en structuur van moleculen
past begrippen uit de stereochemie correct toe op biomoleculen

Leerinhoud

  • Chemie in een waterige omgeving
  • Belangrijke functionele groepen in de organische chemie
  • Stereochemie
  • Nucleïnezuren
  • Koolhydraten
  • Lipiden
  • Eiwitten
  • Mineralen en spoorelementen
  • Water
  • Chemische energie in de voeding
  • Berekeningen van de dagelijkse behoefte aan energieleverende macronutriënten volgens de aanbevelingen van de HGR

Via mail worden er tijdens het academiejaar geen antwoorden verstrekt betreffende inhoudelijke vragen over de leerinhouden.

Studiematerialen (tekst): Verplicht

  • Cursus 'Biochemie 1' - auteur Marjan Van Cleemput - AP Hogeschool
  • Cursus 'Voedingsleer' - auteur: Carla Janssens - AP Hogeschool  
  • Brochure: Voedingsaanbevelingen voor België, HGR nr. 9285,(herziening 2016
  • Handboek Voeding: van basisconcepten tot metabolisme (2017 - Acco) ISBN 978 94 6292 758 2 

Extra leermiddelen:
  • Bouwdoos moleculen
  • Hand-outs van de slides horend bij de lessen zijn steeds te raadplegen via de elektronische leeromgeving.
  • Belgische Voedingsmiddelentabel, 6de editie ISBN 978 90 0743 6210

Studiematerialen (tekst): Aanbevolen

Voor wie meer wil weten, zijn volgende boeken aanraders:

  • Ampe, C; Devreese, B. (2009) Algemene biochemie. Functionele bouwstenen van het leven. 1ste druk, Leuven, Acco. ISBN 9789033474200
  • Engbersen, J.F.J, De Groot, AE. (2001) Inleiding in de bio-organische chemie, 9de druk, Wageningen, Wageningen academic publishers. ISBN- 9789074134958
  • Nagels, L. (2005) Algemene chemie. 1ste druk, Leuven, Acco. ISBN 9033459744
  • Viaene, L. (2006) Algemene chemie. 1ste druk, Leuven, Lannoo. ISBN 9020966812
  • Koolman, J.; Röhm, K-H. (2009) Sesam atlas van de biochemie. 2de geheel herziene druk, Utrecht, ThiemeMeulenhoff . ISBN 9789055746439

Onderwijsorganisatie

Examentijd
Voorziene tijd voor toetsing3,50 uren
Werkvormen
Hoor- en/of werkcolleges45,00 uren
Practicum en/of oefeningen
Vormen van groepsleren
Werkplekleren en/of stage
Werktijd buiten de contacturen81,50 uren

Toetsing (lijst)

Evaluatie(s) voor de eerste examenkans
MomentVorm%Opmerking
AcademiejaarVaardigheidstoets hands off15,00Casus
AcademiejaarVaardigheidstoets hands off43,00Voedingsleer
AcademiejaarVaardigheidstoets hands off42,00Biochemie
Evaluatie(s) voor de tweede examenkans
MomentVorm%Opmerking
Tweede examenperiodeVaardigheidstoets hands off15,00Casus
Tweede examenperiodeVaardigheidstoets hands off43,00Voedingsleer
Tweede examenperiodeVaardigheidstoets hands off42,00Biochemie

Toetsing (tekst)

Hulpmiddelen op het examen: schrijfgerief en rekenmachine.
Het boek "Aanbevelingen van de Hoge Gezondheidsraad"  mag op het examen NIET gebruikt worden.