Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen
Wetenschap en Techniek
campus Kronenburg
Kronenburgstraat 47 - 2000 Antwerpen
T +32 3 220 55 80 - F +32 3 220 55 99
wt@ap.be
Hematologie 120985/1598/1819/1/76
Studiegids

Hematologie 1

20985/1598/1819/1/76
Academiejaar 2018-19
Komt voor in:
  • Bachelor in de biomedische laboratoriumtechnologie, trajectschijf 1
Dit is een enkelvoudig opleidingsonderdeel.
Studieomvang: 5 studiepunten
Men kan dit opleidingsonderdeel niet volgen binnen een
  • examencontract (met het oog op het behalen van een creditbewijs).
  • examencontract (met het oog op het behalen van een diploma).
Co-titularis(sen): Pittois Karen, Theunen Marjorie, Van de Velde Brigitte
Onderwijstalen: Nederlands
Kalender: Module 3 + Module 4
Dit opleidingsonderdeel wordt gequoteerd op 20 (tot op een geheel getal).
Mogelijke grensdata voor leerkrediet: 11.03.2019 (2de semester)
Tweede examenkans: wel mogelijk.
Tolereerbaarheid: Dit opleidingsonderdeel komt in aanmerking voor tolerantie onder de voorwaarden van de opleiding waarvoor je bent ingeschreven.
Totale studietijd: 130,00 uren

Volgtijdelijkheid

Op dit opleidingsonderdeel is er geen volgtijdelijkheid van toepassing.

Korte omschrijving

Voor het facet ' Hematologie'

Hematologie is de leer van het bloed en de weefsels waarin zij gevormd worden. Hematologie bestaat uit cytologie of de leer van de cellen; immuunhematologie waar o.a. de bloedgroepbepalingen aan bod komen en hemostase waar de bloedplaatjes deel uitmaken van de primaire stolling. In hematologie 1 worden de rode bloedcellen uitvoerig besproken.

Voor het facet 'Anatomie en fysiologie 1'

De dubbele gesloten bloedsomloop van de mens vormt een stelsel dat enerzijds zorg draagt voor de circulatie van lichaamsvloeistoffen: bloed, lymfe en weefselvocht, en anderzijds instaat voor de vorming van urine. Deze circulatie zorgt voor een inwendig evenwicht in ons organisme. Het hart is de pomp en de bloedvaten de transportleidingen van het bloed. Het weefselvocht zorgt voor de uitwisseling van stoffen tussen bloedvaten en cellen. Het lymfevatenstelsel dat uit lymfevaten en lymfeorganen bestaat, zorgt voor afvoer van lymfe, bescherming tegen lichaamsvreemde stoffen en zowel voor de reserve als de afbraak van rode bloedcellen. De nieren tenslotte zuiveren het bloed van schadelijke stoffen en resorberen water, mineralen en nuttige stoffen. Het lumbaal vocht vormt een beschermende barriëre en wordt gevormd vanuit het bloedvatenstelsel Elke cel moet over voldoende energie beschikken om vele functies te kunnen vervullen. Voor het vrijmaken van de energie moeten de cellen niet alleen over brandstof beschikken maar ook over zuurstof. De ademhalingsorganen halen de zuurstof uit de ingeademde lucht en vervoeren ze naar het bloed. Ademhaling is dus een proces van opname van zuurstof en afgifte van koolstofdioxide.

Voor het facet 'Immunologie'

Inleiding tot het niet-specifiek en specifiek verweer. Voor beide luiken wordt er kennis gemaakt met de cellen en moleculen die een rol spelen in het bestrijden van infecties. Er wordt reeds kort ingegaan op de werking van al deze spelers.

OLR-Leerdoelen (lijst)

Labtechnicus BL - Taakanalyse en Planning laboratoriumwerkzaamheden
beschrijft de aanmaak en functie van hemoglobine
beschrijft de componenten van het specifiek en niet-specifiek verweer: barrières, cellen en moleculen
beschrijft de hematopoiese en erythropoiesis (weet hoe de bloedcellen uitrijpen, ontwikkeling, groeifactoren, regeling aanmaak)
beschrijft het energiemetabolisme van de rbc
beschrijft het ijzermetabolisme
geeft de onderverdeling van hematologie weer
geeft de opbouw en de eigenschappen van het membraan van de rbc weer
geeft een overzicht van de verschillende anemiën met hun indeling
legt de zuurstof - saturatiecurve met zijn beïnvloedende factoren uit
legt de basisbegrippen van de hematologie uit (bezinkingssnelheid, hematocriet,....)
somt de samenstelling en de functie van het bloed op
verduidelijkt de oorzaken, symptomen, diagnostiek en behandeling van het cardiovasculair stelsel, het lymfevatenstelsel, het urinair stelsel en het ademhalingsstelsel.
verklaart basisbegrippen uit de anatomie, histologie en (patho)fysiologie kort en bondig.
verklaart de afbraak van de rbc en de osmotische resistentie
verklaart de anatomie, histologie en fysiologie en van cardiovasculair stelsel, het lymfevatenstelsel, het urinair stelsel en het ademhalingsstelsel.
Labtechnicus BL - Uitvoering laboratoriumwerkzaamheden
beschrijft de bloedafname, bloedafnamebuisjes en hun anticoagulantia
Labtechnicus BL - Verwerken en interpreteren
herkent de abnormale rbc

Leerinhoud

Voor het facet 'Hematologie'
 
De hematologie is de leer van het bloed, meer bepaald van de bloedcellen. We noemen dit deel van de hematologie de cytologie.

Daarnaast speelt bloed een belangrijke rol in de bloedstolling of hemostase. Bloedplaatjes en stollingseiwitten zijn hier essentiële componenten

De immuunhematologie is een derde belangrijk onderdeel van de hematologie: hier zijn de op de bloedcellen aanwezige antigenen en hun respectievelijke antistoffen de belangrijkste spelers

In het cytologisch gedeelte wordt aandacht geschonken aan het 'ontstaan' van de bloedcellen uitgaande van de stamcel, ook wel de hematopoiese genaamd

Er wordt vervolgens dieper ingegaan op de rode bloedcel in de erytropoiese met o.a. rol van EPO, reticulocyten, enz¦.

Aanmaak en functie van hemoglobine wordt besproken

Ook enkele biochem. parameters, die een rol spelen in de erytropoiese, worden kort toegelicht

In de myelopoiese zullen hoofdzakelijk granulocyten besproken worden


   

Voor het facet 'Anatomie en fysiologie' 


Het cardiovasculair stelsel: hart en bloedvaten

Het ademhalingsstelsel

Het excretiestelsel

Het Lymfestelsel 


Voor het facet 'Immunologie'

 

Inleiding tot het verweer.

Het niet-specifiek verweer met fagocyterende cellen en complement-eiwitten.

Het specifiek verweer: soorten antigenen en de structuur van antilichamen.

Biologische functies en werking van antilichamen.

Cellen van het specifiek verweer: B- en T-cellen.


Studiematerialen (tekst): Verplicht

Voor het facet 'Hematologie'

Cursus R.Flies en P.Winnen


Voor het facet 'Anatomie en fysiologie'

Anatomie en fysiologie, een inleiding. Frederic H. Martini & Edwin F. Bartholomew. Pearson education, 6de editie, ISBN 9789043024327.


Voor het facet 'Immunologie'

Cursus immunologie: ppt slides met notities (auteur: Karen Pittois)


Studiematerialen (tekst): Aanbevolen

Voor het facet "hematologie"

Handouts van de slides horend bij de lessen zijn steeds te raadplegen via de elektronische leeromgeving.
CD-roms
Anatomie en fysiologie, een inleiding. Frederic H. Martini & Edwin F. Bartholomew. Pearson education, 6de editie, ISBN 9789043024327.
Coëlho Zakwoordenboek van de geneeskunde, A.A.F. Jochems en F.W.M.G Joosten (2012). 30ste editie, Elsevier Gezondheidszorg. ISBN 9789035233218


Voor het facet "anatomie en fysiologie"

Hand-outs van de slides horend bij de lessen zijn steeds te raadplegen via de elektronische leeromgeving.
Anatomische modellen zijn te vinden in de bibliotheek.
Verschillende educatieve CD-roms over anatomie en fysiologie van de mens zijn te vinden in de bibliotheek.
Coëlho Zakwoordenboek van de geneeskunde, A.A.F. Jochems en F.W.M.G. Joosten (2012). 30ste editie, Elsevier Gezondheidszorg. ISBN 9789035233218.


Voor het facet "immunologie"

Niet verplichte literatuur, ook te gebruiken in het 2de jaar en in het 3de jaar MLT, aanwezig in de bib:

Doan, T., Melvold, R., Viselli, S. & Waltenbaugh, C. (2012). Immunology. Lippincot & Wilkins. ISBN 978-1-451-11154-5
Male, D., Brostoff, J., Roth, D.B. & Roitt, I.M. (2013). Immunology. Elsevier. ISBN 987-0-702-04548-6
Sompayrac., L. (2015). How the immune system Works. Wiley-Blackwell. ISBN 978-1-118-99778-9

Onderwijsorganisatie

Examentijd
Voorziene tijd voor toetsing4,50 uren
Werkvormen
Hoor- en/of werkcolleges37,50 uren
Practicum en/of oefeningen
Vormen van groepsleren
Werkplekleren en/of stage
Werktijd buiten de contacturen88,00 uren

Toetsing (lijst)

Evaluatie(s) voor de eerste examenkans
MomentVorm%Opmerking
AcademiejaarVaardigheidstoets hands off80,00Schriftelijk examen facetten 'Hematologie 1' en 'Immunologie 1'
AcademiejaarVaardigheidstoets hands off20,00Tussentijdse definitieve toets. Schriftelijk of digitaal examen facet 'Anatomie en fysiologie 1'.
Digitaal examen in toets.ap.be
Evaluatie(s) voor de tweede examenkans
MomentVorm%Opmerking
Tweede examenperiodeVaardigheidstoets hands off100,00Schriftelijk examen van de 3 facetten tesamen: Hematologie 1, Anatomie en Fysiologie 1 en Immunologie 1

Toetsing (tekst)

Weging van de facetten:

hematologie 1: 60%

anatomie en fysiologie 1: 20%

immunologie 1: 20%

Toetsvorm:hands-off vaardigheidstoets voor 100% 

    toetsmethode: open en gesloten vragen 
    bron: gesloten boek 
    toetsmedium: schriftelijk en/of digitaal examen in toets.ap.be
    toetsmoment: momentopname op examen 

Het uiteindelijke cijfer op 20 wordt afgerond op een geheel getal volgens de algemeen geldende afrondingsregels.

Digitale examens worden continu gemonitord om eventuele examenfraude tegen te gaan. Hiervoor moet de student bij aanvang van het examen een monitoringapplicatie opstarten. De student die dit weigert, mag niet deelnemen aan het examen.