Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen
Wetenschap en Techniek
campus Kronenburg
Kronenburgstraat 47 - 2000 Antwerpen
T +32 3 220 55 80 - F +32 3 220 55 99
wt@ap.be
Biochemie 120978/1598/1819/1/32
Studiegids

Biochemie 1

20978/1598/1819/1/32
Academiejaar 2018-19
Komt voor in:
  • Bachelor in de biomedische laboratoriumtechnologie, trajectschijf 1
Dit is een enkelvoudig opleidingsonderdeel.
Studieomvang: 3 studiepunten
Co-titularis(sen): Santens Roald, Theunen Marjorie
Onderwijstalen: Nederlands
Kalender: Module 3 + Module 4
Dit opleidingsonderdeel wordt gequoteerd op 20 (tot op een geheel getal).
Mogelijke grensdata voor leerkrediet: 11.03.2019 (2de semester)
Tweede examenkans: wel mogelijk.
Tolereerbaarheid: Dit opleidingsonderdeel komt in aanmerking voor tolerantie onder de voorwaarden van de opleiding waarvoor je bent ingeschreven.
Totale studietijd: 78,00 uren

Volgtijdelijkheid

Op dit opleidingsonderdeel is er geen volgtijdelijkheid van toepassing.

Korte omschrijving

Cellen specialiseren zich voor hun verschillende functies en een groep van cellen met een gelijke vorm en functie noemt men een weefsel. Deze weefsels komen niet als afzonderlijke eenheden voor, maar zijn in verschillende verhoudingen met elkaar vermengd tot grotere functionele eenheden, namelijk de organen, die op hun beurt onderdelen zijn van orgaanstelsels. Het menselijk lichaam is een organisme dat bestaat uit samenwerkende orgaanstelsels. In dit anatomisch overzicht wordt de ligging van de verschillende organen belicht en de kenmerken en functie van de verschillende weefsels bekeken.Voedsel dient hoofdzakelijk als bouw- en brandstof en bestaat uit grote biomoleculen. De mechanische verkleining van het voedsel, door het te kauwen, is lang niet voldoende. De spijsverteringsorganen, die samen het spijsverteringsstelsel vormen, bewerken het voedsel zodanig dat de grote polymeren tot hun bouwstenen (monomeren) worden afgebroken. Alleen zo kunnen ze opgenomen worden in het lichaam. Deze biochemische vertering is mogelijk door de inwerking van enzymen die op verschillende plaatsen in ons spijsverteringskanaal worden geproduceerd. Enzymen zijn eiwitten die reacties laten verlopen door verlaging van de activeringsenergie zonder daarbij zelf verbruikt te worden. Het endocrien stelsel is naast het zenuwstelsel het belangrijkste controlesysteem in het lichaam. Dit gebeurt via stoffen in het bloed: de hormonen. Deze worden in klieren met interne secretie geproduceerd. De endocriene klieren zijn zeer kleine orgaantjes die verspreid liggen in het lichaam. Behalve in klieren wordt een grote groep hormonen in bepaalde weefsels aangemaakt, de weefselhormonen. Hiernaast zijn er ook nog neurotransmitters.

Biochemie is de wetenschappelijke discipline die probeert het fenomeen 'leven' te verklaren op moleculair vlak. Men maakt er gebruik van de methodieken en de terminologie van de scheikunde om verschillende aspecten van cellen en levende organismen te beschrijven en te begrijpen. In deze cursus zullen we een stuk van de biochemische basis bekijken die nodig is voor het begrijpen van andere biochemische en biotechnologische disciplines.  Vervolgens bespreken we de eiwitten, polymeren die zijn opgebouwd uit twintig verschillende soorten aminozuren en betrokken zijn bij ongeveer alles wat in levende materie gebeurt. Het unieke verband tussen hun structuur en functie wordt ingeoefend en gekoppeld aan een aantal analyses in de praktijk. Een tweede belangrijke groep zijn de enzymen, een aparte klasse van de eiwitten. Enzymen zijn krachtige, reactiespecifieke en regelbare katalysatoren die absoluut noodzakelijk zijn om de reacties van het metabolisme met de gewenste snelheid te laten verlopen. In de actuele biotechnologie zal men specifieke zuivere enzymen in celvrije systemen gebruiken om reacties naar wens te katalyseren. Maar ook in de industrie, voeding en de geneeskunde is kennis en gebruik van enzymen niet meer weg te denken. Voorbeelden uit de actualiteit en praktijk zullen dit hoofdstuk ondersteunen. Ten laatste worden de hormonen als biochemische boodschappers besproken. Een eerder diverse groep van biomoleculen, die het overbrengen van indirecte signalen in een meercellig organisme als gemeenschappelijk kenmerk hebben. Meer inzicht in deze moleculen en hun werking opent een heel andere kijk op het 'fenomeen' leven en hoe bepaalde processen simultaan verlopen zonder elkaar te storen.

OLR-Leerdoelen (lijst)

Labtechnicus BL - Taakanalyse en Planning laboratoriumwerkzaamheden
benoemt de chemische interacties die aan de basis liggen van de intramoleculaire interacties die zorgen voor de opbouw, structuur en functie van macromoleculen zoals eiwitten, enzymen en hormonen
definiƫert de verschillende manieren waarom eiwitten, enzymen en hormonen kunnen ingedeeld worden
identificeert belangrijke bouwstenen, verbindingen en groepen van de biomoleculen eiwitten, enzymen en hormonen
legt het verband tussen de karakteristieken van eiwitten, enzymen en hormonen en de opzet/basis van een wetenschappelijke technieken of ontwikkeling die hierop verder bouwt.
legt verbanden tussen structuur en functie van eiwitten, enzymen en hormonen
verduidelijkt de oorzaken, symptomen, diagnostiek en behandeling van pathologieƫn van het spijsverterings- en hormoonstelsel
verklaart basisbegrippen uit de anatomie, histologie en (patho)fysiologie kort en bondig
verklaart de anatomie, histologie en fysiologie van het spijsverteringsstelsel en hormoonstelsel
verklaart de belangrijkste eigenschappen en karakteristieken van eiwitten, enzymen en hormonen
verklaart de interacties van biomoleculen zoals eiwitten, enzymen en hormomen op structureel, thermodynamisch en moleculair dynamisch vlak
Labtechnicus BL - Verwerken en interpreteren
berekent ruwe data van biochemische proeven correct en volledig
interpreteert opzet en berekeningen van biochemische proeven correct en volledig

Leerinhoud

facet anatomie en fysiologie 2

1. Een anatomisch overzicht: cellen, weefsels, organen en orgaanstelsels
2. Het spijsverteringsstelsel
3. Het endocrien stelsel

Via mail  worden er tijdens het academiejaar geen antwoorden geformuleerd over inhoudelijke vragen met betrekking tot de leerinhouden.

facet Biochemie 1

1. Eiwitten - theorie - oefeningen uit de praktijk
2. Enzymen - theorie - werken met enzymkits - oefeningen
3. Hormonen - theorie

Studiematerialen (tekst): Verplicht

Noodzakelijke leermiddelen
Anatomie en fysiologie, een inleiding. Frederic H. Martini & Edwin F. Bartholomew. Pearson education, 6de editie, ISBN 9789043024327.

Cursus Biochemie 1 - G. Caethoven - Antwerpen, AP Hogeschool
Werkboek Biochemie 1 - G. Caethoven - Antwerpen, AP Hogeschool

Extra leermiddelen:
· Hand-outs van de slides horend bij de lessen zijn steeds te raadplegen via de elektronische leeromgeving.
· Anatomische modellen zijn te vinden in de bibliotheek.
· Verschillende educatieve CD-roms over anatomie en fysiologie van de mens zijn te vinden in de bibliotheek.
· Coëlho Zakwoordenboek van de geneeskunde, A.A.F. Jochems en F.W.M.G. Joosten (2012). 30ste editie, Elsevier Gezondheidszorg. ISBN 9789035233218.

Oefeningen en praktijkvoorbeelden zijn beschikbaar via e-campus en/of Werkboek Biochemie 1 - G. Caethoven - Antwerpen, AP Hogeschool

Onderwijsorganisatie

Examentijd
Voorziene tijd voor toetsing3,50 uren
Werkvormen
Hoor- en/of werkcolleges24,00 uren
Practicum en/of oefeningen
Vormen van groepsleren
Werkplekleren en/of stage
Werktijd buiten de contacturen50,50 uren

Toetsing (lijst)

Evaluatie(s) voor de eerste examenkans
MomentVorm%Opmerking
AcademiejaarKennistoets100,00
Schriftelijk examen. Gesloten boek. Open en gesloten vragen.
Evaluatie(s) voor de tweede examenkans
MomentVorm%Opmerking
Tweede examenperiodeKennistoets100,00Schriftelijk examen. Gesloten boek. Open en gesloten vragen.

Toetsing (tekst)

De totaalpunten van beide facetten worden omgerekend volgens de verhouding Biochemie 1/Anatomie en fysiologie 2;  70/30.

Er worden geen hulpmiddelen toegestaan tijdens het examen. (OOK GEEN REKENMACHINE !)