Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen
Onderwijs en Training
campus Spoor Noord Noorderplaats
Noorderplaats 2 - 2000 Antwerpen
ot@ap.be
Wereldoriëntatie: maatschappij en techniek 37201/1614/1819/1/12
Studiegids

Wereldoriëntatie: maatschappij en techniek 3

7201/1614/1819/1/12
Academiejaar 2018-19
Komt voor in:
  • Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs, trajectschijf 2
Dit is een enkelvoudig opleidingsonderdeel.
Studieomvang: 6 studiepunten
Men kan dit opleidingsonderdeel niet volgen binnen een
  • examencontract (met het oog op het behalen van een creditbewijs).
  • examencontract (met het oog op het behalen van een diploma).
Titularis: Heyrman Rita
Andere co-titularis(sen): Ardies Jan, Craen Britt, Verlinden Maya
Onderwijstalen: Nederlands
Kalender: Semester 1
Dit opleidingsonderdeel wordt gequoteerd op 20 (tot op een geheel getal).
Mogelijke grensdata voor leerkrediet: 15.10.2018 (1ste semester)
Tweede examenkans: wel mogelijk.
Tolereerbaarheid: Voor dit opleidingsonderdeel moet je slagen (wordt nooit getolereerd).
Totale studietijd: 75,00 uren

Volgtijdelijkheid

Op dit opleidingsonderdeel is er geen volgtijdelijkheid van toepassing.

Korte omschrijving

Aanwezigheid is verplicht tijdens de lessen. Afwezigheden kunnen enkel gewettigd worden met een officieel attest.

Begincompetenties (tekst)

Leerdoelen van de OLOD's "wereldoriëntatie: natuur, tijd en ruimte 1" en "wereldoriëntatie: natuur, tijd en ruimte 2"

OLR-Leerdoelen (lijst)

Leerbevordering beginsituatie bepalen
achterhaalt een verwachte beginsituatie voor een les w.o.;
Leerbevordering doelgericht werken
duidt verticale en horizontale verbanden aan in de domeinen van wo (in leerplannen, handleidingen, methodes en leerboeken)
herkent leerlijnen van w.o. (oa in leerplannen), ziet verbanden tussen verschillende delen of domeinen w.o. en hanteert de leerlijnen om leerinhouden en lesdoelstellingen te kiezen voor korte en langere onderwijsactiviteiten w.o.;
noteert functionele en helder geformuleerde vragen en formuleert concrete en operationele doelstellingen voor een w.o.-les;
situeert de eigen lessen in de ET en binnen de leerplannen GO en OVSG
Leerbevordering: (internationale) onderwijs gerelateerde kennis integreren
omschrijft nieuwe inhouden inzichtelijk, verklaart vanuit het aangeboden bronmateriaal en past toe in nieuwe contexten
Leerbevordering: (internationale) onderwijsgerelateerde kennis integreren
kan de informatiedragers (w.o. atlas, wegenkaarten, topografische kaarten en kompas...) in diverse situaties correct en efficiënt gebruiken en hun informatie structureren en vertalen naar leerlingopdrachten
kan het landschap in zijn diversiteit waarnemen, analyseren aan de hand van criteria, ev. determinatietabellen en deze waarnemingen structureren en vertalen naar leerlingopdrachten
maakt flexibel gebruik van domeinspecifieke kennis en vaardigheden bij het voorbereiden van lessen
raadpleegt en beoordeelt informatiebronnen en haalt er inspiratie uit voor een les
verwerkt door zelfstudie op afgebakende basistopografie tot het niveau integratie
Leerbevordering: geschikte leerinhouden hanteren
duidt w.o.-inhouden in hun maatschappelijke context
kan nieuwe leerinhouden inzichtelijk koppelen aan actuele politieke, maatschappelijke thema's 
omschrijft nieuwe inhouden inzichtelijk, verklaart vanuit het aangeboden bronmateriaal en past toe in nieuwe contexten
selecteert leerinhouden rekening houdend met de beschikbare tijd, hulpmiddelen en maatschappelijke duiding
Leerbevordering: talentgericht differentiëren
creëert een een leeromgeving waarbij de kdn genoeg kansen krijgen tot interactie
creëert een motiverende leeromgeving door onderzoekend leren aan te bieden aan de lln, door leermiddelen aan te passen en genoeg geschikt materiaal te voorzien en lessen actief te maken voor lln.
Deelt lessen w.o. op in logisch opeenvolgende stappen met aangepaste werkvormen en groeperingsvormen (afgestemd op doelstellingen);
experimenteert met herkenbare materialen voor de leerlingen en laat de lln ermee experimenteren
gebruikt IT in diverse situaties correct, efficiënt en vlot.
Kan nieuwe leerinhouden en vaardigheden inzichtelijk verwerken en vertalen/transfereren naar opdrachten in de basisschool.
stimuleert het actief ontdekken en verwerken van leerinhouden
Zelfontwikkeling: onderzoekend handelen
onderscheidt en benadert kritisch actuele thema's en ontwikkelingen op het sociaal-politieke, het sociaal - economische en het cultureel - wetenschappelijke domein en gebruikt zijn inzicht hierover ifv lesvoorbereidingen.

Leerinhoud

Thema Tijd in de tweede en de derde graad (domein tijd) - Deelexamen 1
- Tijd in de eindtermen en leerplannen: visie en opbouw
- Leerlijnen dagelijkse tijd en historische tijd
- Tijd in het derde en vierde leerjaar 
- Tijd in het vijfde en zesde leerjaar 
- Vakdidactische begrippen: dagelijkse tijd in derde en vierde lerjaar, stamboom, eeuwband, eeuwenband, ...
- multimedia voor w.o.-tijd
- Handleidingen w.o.-tijd: wat kan je gebruiken en hoe?
- Bronnen kritisch raadplegen, genuanceerd interpreteren, selecteren voor kinderen, teksten aanpassen voor kinderen, gebruik in de klas

Thema Sociaal-economische en sociaal-culturele verschijnselen (domein Maatschappij) - Deelexamen 1
- Eindtermen en leerplannen w.o.-maatschappij
- Mogelijke thema's bekijken: arbeid en beroepen, geld, rijk en arm, diensten, reclame, vrije tijd, gezien en familie, anders-zijn
- Didactiek: hoe abstracte thema’s concreet maken voor kinderen?
- Actieve werkvormen voor w.o.-maatsch. 
- Handleidingen w.o.: hoe en wat gebruiken? 
- Bronnen kritisch raadplegen, genuanceerd interpreteren, selecteren voor kinderen, teksten aanpassen voor kinderen. 
- Actuele, maatschappelijk relevante thema’s 


Thema Politieke en juridische verschijnselen (domein Maatschappij) - Deelexamen 1
- Eindtermen en leerplannen w.o.-maatschappij: visie en opbouw
- Mogelijke thema's bekijken: regels en afspraken, conflicthantering, rechten en plichten, instellingen en organisaties, internationale samenwerking.
- Politieke structuren van België, Europa
- Hoe werkt de Belgische democratie? 
- Structuur en werking van EU, Navo, Internationaal Gerechtshof, Internationaal Strafhof
- Actieve werkvormen/werkvormen waarbij participatie en inspraak van de kinderen groot is, probleemgestuurd onderwijs
- Abstracte inhouden zo concreet mogelijk maken
- Wat is bruikbaar in de handleidingen w.o.?
- Bronnen kritisch raadplegen, vergelijken, genuanceerd interpreteren, selecteren voor kinderen, teksten aanpassen voor kinderen
- Eventueel: actuele, maatschappelijke relevante thema's 

- excursie Vlaams Parlement (rondleiding niveau student + kennismaking didactisch materiaal (niveau lagere school), bezoek plenaire vergadering.

Thema Mens (domein Mens) - Deelexamen 1
- Eindtermen en leerplannen Mens: visie en opbouw
- Leerlijnen Mens
- Mogelijke thema's voor de tweede en de derde graad, met aandacht voor werk- en groeperingsvormen
- Voorbeelden van lesmateriaal

Thema Bevolkingsvraagstukken - Deelexamen 2
De studenten beheersen de leerinhouden van de verschillende behandelde thema’s of zijn bereid om deze te verwerven.
• Ruimtelijke spreiding van de mensheid
• Rassenindeling versus etniciteit
• De mens als cultuurdrager: talen en godsdiensten
• Migraties en hun impact op de samenleving 
• Groeimodellen en hun impact op de samenleving.

Thema Energie als maatschappelijk probleem. - Deelexamen 2
De studenten beheersen de leerinhouden van de verschillende behandelde thema’s of zijn bereid om deze te verwerven.
• Energieverbruik als welvaarsindicator
• Verschillende energiebronnen
• Energie en handelsstromen.
• Energiecrisissen en hun gevolgen.
• Energie en milieu.
• Energie als thema in de basisschool.

Thema De aarde in de ruimte. - Deelexamen 2
De studenten beheersen de leerinhouden van de verschillende behandelde thema’s of zijn bereid om deze te verwerven.
• Het oneindige heelal: huidige opvattingen.
• Het zonnestelsel: zon en planeten, kometen en meteorieten, ontstaanswijze.
• Aarde: bewegingen en gevolgen.
• Maan: rotatie, revolutie, schijngestalten en verduisteringen, getijden.
• Kosmografie als thema in de basisschool

Thema Het menselijk lichaam en gezondheid - Deelexamen 3
• Bouw en werking van het menselijk lichaam
• Inzicht in de samenwerking tussen de stelsels
• Hygiëne
• Gezonde voeding (didactisch model – bruikbaarheid voor verschillende culturen)
• Gezondheidsbeleid en -educatie

Thema Natuur(kundige) verschijnselen - Deelexamen 3
• Eigenschappen van water en lucht (vast, vloeibaar en gas)
• Licht (zien - ogen) en geluid (horen- oor) e.a.
• De onderzoekscyclus en
• Het practicum/de demonstratiekring

Thema Techniek - Deelexamen 3
• ET en leerplandoelstellingen techniek
• Basisinzichten en -principes van techniek
• Technieken en gereedschappen voor technische vaardigheden
• De ontwerpcyclus 
• Enkele praktijkvoorbeelden
• (ontdekkastelen)

Thema Verkeers- en mobiliteitseducatie
• Betrokken eindtermen en leerplandoelen in eerste, tweede en derde graad basisschool
• Actieve werkvormen als voorbeeld om eindtermen te realiseren
• Leerlijnen in de uitwerking van verkeerseducatie
• Toepassen en integratie van eindtermen binnen extra-murossen en projecten.

De studenten kunnen
- door zelfstudie basistopografie verwerken tot niveau integratie
- de atlas en ander bronmateriaal in diverse situaties correct en efficiënt gebruiken
- ICT in diverse situaties vlot en correct gebruiken
- gericht waarnemen aan de hand van criteria en determinatietabellen gericht gebruiken
- leerinhouden/eigen leerervaringen structureren in en vertalen in opdrachten
- door zelfactiviteit kaartgebruik, kompas- en GPS-gebruik bijsturen tot gevraagd niveau en toepassen in een nieuwe context
- verworven kennis en vaardigheden transfereren naar leeractiviteiten in de basisschool: dit zowel intra-muros als extra-muros.

Studiematerialen (lijst)

Cursus wereldoriëntatie 3 : thema Tijd in de tweede en de derde graad (domein Tijd)Verplicht€ 3,00
  • Auteur: B. Craen
Cursus wereldoriëntatie 3: thema BevolkingsvraagstukkenVerplicht€ 1,55
  • Auteur: R. Heyrman
Cursus wereldoriëntatie 3: thema De aarde in de ruimteVerplicht€ 1,25
  • Auteur: R. Heyrman
Cursus wereldoriëntatie 3: thema Energie in de samenlevingVerplicht€ 1,65
  • Auteur: R. Heyrman
Cursus wereldoriëntatie 3: thema gezondheidVerplicht
  • Auteur: J. Adries, M. Verlinden
Cursus wereldoriëntatie 3: thema Mens (domein Mens)Verplicht
  • Auteur: B. Craen
Cursus wereldoriëntatie 3: thema Politieke en juridische verschijnselen (domein Maatschappij)Verplicht
  • Auteur: B. Craen
Cursus wereldoriëntatie 3: thema Sociaal-economische en sociaal-culturele verschijnselen (domein Maatschappij)Verplicht
  • Auteur: B. Craen
Cursus wereldoriëntatie 3: thema TechniekVerplicht€ 3,00
  • Auteur: J. Ardies, M. Verlinden
StudiewijzerVerplicht
Handboek Natuuronderwijs inzichtelijkVerplicht€ 36,00
  • Auteur: Kersbergen C. en Haarhuis A.
Handboek Nieuwe Historische AtlasVerplicht€ 24,45
  • Auteur: Geivers R.
Handboek Plantyn BasisatlasVerplicht€ 28,10
Handboek Praktische didactiek voor natuuronderwijsVerplicht€ 37,50
  • Auteur: De Vaan E. en Marell J.
Plantyn Algemene WereldatlasVerplicht€ 29,00
Literatuur Eindtermen WOVerplicht
Literatuur Leerplannen GO!Verplicht
Literatuur Leerplannen OVSGVerplicht

Onderwijsorganisatie

Werkvormen
Hoor- en/of werkcolleges21,00 uren
Practicum en/of oefeningen16,00 uren
Werktijd buiten de contacturen38,00 uren

Toetsing (lijst)

Evaluatie(s) voor de eerste examenkans
MomentVorm%Opmerking
Semester 1Kennistoets75,00deelexamen 1 : kennistoets 85% - 90'
deelexamen 2 : kennistoets 75% - 90'
deelexamen 3 : digitaal examen 75% - 90'
Semester 1Vaardigheidstoets hands on permanent (Permanente evaluatie)25,00deelexamen 1 : vaardigheidstoets permanent 15%
deelexamen 2 : vaardigheidstoets permanent 25%
deelexamen 3 : vaardigheidstoets permanent 25%
Evaluatie(s) voor de tweede examenkans
MomentVorm%Opmerking
Tweede examenperiodeKennistoets75,00deelexamen 1 : kennistoets 85% - 90'
deelexamen 2 : kennistoets 75% - 90'
deelexamen 3 : digitaal examen 75% - 90'
Tweede examenperiodeVaardigheidstoets hands off25,00deelexamen 1 : vaardigheidstoets permanent 15%
deelexamen 2 : vaardigheidstoets permanent 25%
deelexamen 3 : vaardigheidstoets permanent 25%

Toetsing (tekst)

De evaluatie voor dit opleidingsonderdeel bestaat uit meerdere deelexamens. Als de student in de eerste examenperiode voor dit opleidingsonderdeel als geheel niet slaagt, maar voor één of meerdere deelexamens een deelcijfer behaalt dat ten minste 10 op 20 bedraagt, dan wordt dit deelcijfer overgedragen naar de tweede examenperiode en moet de student dit deelexamen niet opnieuw afleggen in de tweede examenperiode. De deelexamens waarvoor de student in de eerste examenperiode minder dan 10 op 20 behaalde, moet hij wel opnieuw afleggen in de tweede examenperiode.

Wanneer de student afwezig is op een deelexamen en geen recht heeft op een inhaalexamen, dan krijgt hij voor dit deelexamen de code “F” van “Fail”. Indien de student een code “F” krijgt voor dit deelexamen, resulteert dit in een code “F” van “Fail” voor het gehele opleidingsonderdeel en slaagt de student bijgevolg niet voor dit opleidingsonderdeel.
Wanneer de student een deelcijfer behaalt voor dit deelexamen dat kleiner is dan 9,5/20, dan krijgt de student als eindresultaat voor het gehele opleidingsonderdeel eveneens een code “F” van “Fail” waardoor de student niet slaagt voor dit opleidingsonderdeel.