Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen
Onderwijs en Training
campus Spoor Noord Noorderplaats
Noorderplaats 2 - 2000 Antwerpen
ot@ap.be
Wereldoriëntatie: natuur, tijd en ruimte 28710/1614/1819/1/05
Studiegids

Wereldoriëntatie: natuur, tijd en ruimte 2

8710/1614/1819/1/05
Academiejaar 2018-19
Komt voor in:
  • Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs, trajectschijf 1
Dit is een enkelvoudig opleidingsonderdeel.
Studieomvang: 3 studiepunten
Men kan dit opleidingsonderdeel niet volgen binnen een
  • examencontract (met het oog op het behalen van een creditbewijs).
  • examencontract (met het oog op het behalen van een diploma).
Titularis: Heyrman Rita
Andere co-titularis(sen): Ardies Jan, Craen Britt, Verlinden Maya
Onderwijstalen: Nederlands
Kalender: Semester 2
Dit opleidingsonderdeel wordt gequoteerd op 20 (tot op een geheel getal).
Mogelijke grensdata voor leerkrediet: 11.03.2019 (2de semester)
Tweede examenkans: wel mogelijk.
Tolereerbaarheid: Voor dit opleidingsonderdeel moet je slagen (wordt nooit getolereerd).
Totale studietijd: 75,00 uren
Totale kostprijs onderwijsactiviteiten: € 25,00

Volgtijdelijkheid

Op dit opleidingsonderdeel is er geen volgtijdelijkheid van toepassing.

Korte omschrijving

Aanwezigheid is verplicht tijdens de lessen. Afwezigheden kunnen enkel gewettigd worden met een officieel attest.

Aanwezigheid verplicht voor de excursie-veldwerk in regio van de ‘Grote Oorlog’: Heuvelstreek, Binnen-Vlaanderen en Zeepolders.

Begincompetenties (tekst)

Zie algemene toelatingsvoorwaarden.

OLR-Leerdoelen (lijst)

interactie: taal ontwikkelen
hanteert bewust taalruimte, taalaanbod en -feedback en vraagstelling op kindniveau bij w.o.-lessen (bvb. bij een waarnemingsles)
Leerbevordering beginsituatie bepalen
achterhaalt een verwachte beginsituatie bij een bepaald onderwerp w.o. mbv de leerplannen en formuleert op een lesvoorbereidingsformulier.
Leerbevordering doelgericht werken
duidt in het leerplan aan aan welke ET hij werkt in zijn les/ in zijn lvb.
duidt in het leerplan leerplandoelen historische tijd (binnen eenzelfde lj) aan die verband houden met mekaar.
formuleert doelstellingen concreet en operationeel
formuleert operationele doelstellingen horend bij aangeboden werkstructuren, lesfases op basis van eindtermen en/of leerplan
kiest doelstellingen voor een bepaald lesonderwerp en leerjaar op basis van ET en geselecteerde leerplannen.
Leerbevordering: (internationale) onderwijs gerelateerde kennis integreren
beschrijft in eigen woorden de aanpassingen van dieren aan hun omgeving ; hij verklaart aspecten van milieuzorg op school binnen duurzame ontwikkeling en van de aangehaalde milieuthema's
doet een voorstel voor milieuzorg op school gekaderd binnen de maatschappelijke milieuvisie
gebruikt IT in diverse situaties correct en efficiënt
herkent en benoemt inheemse bomen en struiken aan de hand van echt materiaal
herkent en benoemt inheemse kruiden en dieren ahv foto's
herkent, onder begeleiding, gesteenten en mineralen op basis van uiterlijke kenmerken tot het gevraagde niveau
kent relevante historische feiten, personen en plaatsen (met kennisinhouden geformuleert in leerplan w.o.tijd vh GO als leidraad) en leest, studeert en kijkt in bronnen om die kennis te vergroten
legt in eigen woorden uit wat een observatie/demonstratiekring, practicum, ontdekdoos, ontdekhoek of buitenwerk is
legt verbanden tussen feiten, personen, plaatsen en tijdskader
neemt gericht waar op basis van criteria en determinatietabellen
omschrijft nieuwe inhouden inzichtelijk, verklaart vanuit het aangeboden bronmateriaal en past toe in nieuwe contexten
rondt, onder begeleiding, oefeningen op lokalisatie en tijdsbepaling tot het gevraagde niveau correct af
somt verschillende vraagtypes op en verklaart met eigen woorden en voorbeelden hun functionaliteit
stuurt door zelfactiviteit het kompas- en GPSgebruik bij tot het vereiste niveau
verwerkt door zelfstudie op afgebakende basistopografie tot gevraagde niveau
zal wegenkaart en topografische kaart in diverse situaties correct en efficiënt
Leerbevordering: geschikte leerinhouden hanteren
omschrijft nieuwe inhouden inzichtelijk, verklaart vanuit het aangeboden bronmateriaal en past toe in nieuwe contexten
selecteert leerinhouden
Leerbevordering: talentgericht differentiëren
faseert een les volgens de vakdidactiek met motiverende instap en met geschikte werkvormen. (bvb. een waarnemingsles natuur)
kiest gepaste groeperingsvormen
kiest gevarieerde werkvormen met gevarieerd bronnenmateriaal op niveau van de kinderen
legt tijdens de les w.o. op een heldere manier, met ondersteuning van materiaal, uit wat er gebeurt/gebeurde, waarom dat gebeurt/gebeurde en past deze uitleg aan als deze niet begrepen wordt door het doelpubliek.
ontvouwt aangepaste werkvormen horend bij aangeboden werkstructuren
past het aanschouwelijkheidsprincipe en het activiteitsprincipe toe in een lvb.
past zijn inhoudelijke en didactische kennis toe bij een voorbereiding van een onderwijsleergesprek (waarnemingsvragen) op een reële setting (kinderboerderij)
past zijn inhoudelijke en didactische kennis toe bij een voorbereiding van lessen w.o.
stelt (mondeling) functionele vragen in zijn les w.o.
verwerkt en vertaalt nieuwe leerinhouden en vaardigheden inzichtelijk naar opdrachten in de basisschool.
Zelfontwikkeling: onderzoekend handelen
raadpleegt en beoordeelt informatiebronnen en haalt er inspiratie uit voor een voorbereiding van een (waarnemings)les
Zelfontwikkeling: planmatig handelen
verwerkt nieuwe inhouden en vaardigheden inzichtelijk in onderwijscontext
zoekt leermiddelen w.o, raadpleegt leermiddelen w.o.en maakt een kritische keuze tussen leermiddelen die geschikt zijn voor de doelgroep.

Leerinhoud

Natuur&techniek

Ecologie&milieu
ecosystemen in verandering:
menselijke invloeden op ecosystemen 
milieuzorg op school: milieuvraagstukken, milieuvriendelijk gedrag, educatie voor duurzame ontwikkeling en actiemogelijkheden 



Menselijk lichaamMenselijk lichaamsbouw en werking van het menselijk lichaam

inzicht in de samenwerking tussen de stelsels

hygiëne&veiligheid
gezondheidsbeleid en -educatie

Techniek:
Technieken en gereedschappen voor technische vaardigheden gebruiken
Ontdekkastelen
Basisinzichten en - principes van techniek

Didactiek:
structuur in de les
vragen bij natuuronderwijs
werkvormen met echt materiaal
verslagvormen
eindtermen en leerplandoelstellingen w.o. natuur

onderzoekend en ontdekkend leren

De studenten beheersen de basiskennis van het menselijk lichaam, techniek, ecologie & milieu en vakspecifieke didactiek.
De studenten kunnen
een eenvoudige lesvoorbereiding w.o. natuur schrijven (aanschouwelijkheids & activiteitsprincipe);
een milieuzorgsysteem op school toepassen;

Tijd

Kennismaking lesvoorbereiding historische tijd:
opzoeken in ET en LP
leerinhoud bepalen
vakdidactische begrippen juist hanteren
lesdoelstellingen schrijven
De tijdsband in de lagere school lezen, interpreteren, opstellen en correct gebruiken
Correct en efficiënt gebruik maken van historische kaarten in de lagere school
In functie van lesgeven in de lagere school komen volgende items aan bod: relaties formuleren tussen historische kaarten, tijdbanden, historische bronnen verbanden formuleren tussen historische gebeurtenissen, periodes, personen, locaties historische bronnen kritisch raadplegen, genuanceerd interpreteren, selecteren voor kinderen, teksten aanpassen voor kinderen


De studenten
beheersen historische basiskennis (kennis historische tijd)
kennen de historische periodes die in lagere school aan bod komen (prehistorie, oudheid, middeleeuwen, nieuwe tijden, eigen tijd) inclusief de afbakeningsdata.
hanteren vakdidactische basisbegrippen
zoeken doelen historische tijd op in ET en LP en formuleren lesdoelstellingen schrijven een eenvoudige lvb historische tijd (lesdoelstellingen, leerinhouden historische tijd, lesfasen, werkvormen, materiaal)
raadplegen kritisch historische bronnen
interpreteren genuanceerd historische bronnen
kaderen een actuele gebeurtenis in een historische context
leggen verbanden tussen historische gebeurtenissen, periodes, plaatsen, personen
lezen, interpreteren, stellen tijdsbanden op met historische periodes
gebruiken historische kaarten correct en efficiënt
leggen relaties tussen historische kaarten en tijdsbanden
De studenten zijn bereid ordelijk, nauwkeurig en met zin voor volledigheid te werken.

Ruimte
De studenten beheersen de leerinhouden van de verschillende behandelde thema’s of zijn bereid om deze te verwerven..
Thema 1: Oriënteren, lokaliseren en tijdsbepaling.
Thema 2: Reliëf
Thema 3: Bodem en ondergrond.
Thema 4: Excursie-veldwerk Heuvelstreek.

De studenten kunnen
– door zelfstudie basistopografie verwerken tot niveau integratie
– wegenkaart, topografische kaart in diverse situaties correct en efficiënt gebruiken
– IT in diverse situaties vlot en correct gebruiken
– gericht waarnemen aan de hand van criteria en determinatietabellen.
– leerinhouden/eigen leerervaringen structureren in en vertalen in opdrachten
– door zelfactiviteit kompas- en GPS-gebruik bijsturen tot gevraagd niveau
– onder begeleiding oefeningen op lokalisatie, tijdsbepaling en andere vaardigheden verwerken tot het gevraagde niveau
– onder begeleiding gesteenten en mineralen herkennen op basis van uiterlijke kenmerken
– verworven kennis en vaardigheden transfereren naar leeractiviteiten in de basisschool.

Studiematerialen (lijst)

Cursus w.o. natuur, tijd en ruimte 2, deel tijdVerplicht€ 2,00
  • Auteur: B. Craen
Cursus wereldoriëntatie 2: deel natuur (gezondheidseducatie)Verplicht
  • Auteur: J. Ardies, M. Verlinden
Cursus WO: ruimte, niet-levende natuurVerplicht€ 1,90
  • Auteur: R. Heyrman
StudiewijzerVerplicht
KompasVerplicht€ 20,00
Handboek Natuuronderwijs inzichtelijkVerplicht€ 36,00
  • Auteur: Kersbergen C. en Haarhuis A.
Handboek Nieuwe Historische AtlasVerplicht€ 24,45
  • Auteur: Geivers R.
Handboek Plantyn Algemene WereldatlasVerplicht€ 29,00
Handboek Plantyn BasisatlasVerplicht€ 28,10
Handboek Praktische didactiek voor natuuronderwijsVerplicht€ 37,50
  • Auteur: De Vaan E. en Marell J.
Literatuur Leerplannen GO!Verplicht
Literatuur Leerplannen OVSGVerplicht

Onderwijsorganisatie

Werkvormen
Hoor- en/of werkcolleges14,00 uren
Practicum en/of oefeningen14,00 uren
Werkplekleren en/of stage9,00 uren
  • Omschrijving: Excursie:
    - ontdekwandeling Hobokense polder – vervoer eigen kracht- excursie-veldwerk Heuvelstreek De kosten zijn voor rekening van de student en de prijs kan variëren in functie van de groepssamenstelling.
  • Opmerking: "Excursies zijn verplichte activiteiten en kunnen niet vervangen worden door vervangtaken. De aangeleverde inhouden zijn uniek. De vaardigheden en attituden dien je immers in situ in te oefenen en te verwerven."
Werktijd buiten de contacturen38,00 uren

Toetsing (lijst)

Evaluatie(s) voor de eerste examenkans
MomentVorm%Opmerking
Semester 2Kennistoets85,00digitaal examen natuur & techniek 90'
schriftelijk examen ruimte 90'
digitaal examen tijd 90' (dit deelexamen telt 100%, geen vaardigheidstoets hierbij)
Semester 2Vaardigheidstoets hands on permanent (Permanente evaluatie)15,00natuur & techniek: mondeling examen 5'
Evaluatie(s) voor de tweede examenkans
MomentVorm%Opmerking
Tweede examenperiodeKennistoets85,00digitaal examen natuur & techniek 90'
schriftelijk examen ruimte 90'
digitaal examen tijd 90' (deelexamen telt voor 100% - geen vaardigheidstoets)
Tweede examenperiodeVaardigheidstoets hands off15,00deelexamen Tijd : n.v.t.
deelexamen Ruimte : vaardigheidstoets permanent
natuur & techniek: mondeling examen 5'

Toetsing (tekst)

De evaluatie voor dit opleidingsonderdeel bestaat uit meerdere deelexamens. Als de student in de eerste examenperiode voor dit opleidingsonderdeel als geheel niet slaagt, maar voor één of meerdere deelexamens een deelcijfer behaalt dat ten minste 10 op 20 bedraagt, dan wordt dit deelcijfer overgedragen naar de tweede examenperiode en moet de student dit deelexamen niet opnieuw afleggen in de tweede examenperiode. De deelexamens waarvoor de student in de eerste examenperiode minder dan 10 op 20 behaalde, moet hij wel opnieuw afleggen in de tweede examenperiode.

Wanneer de student afwezig is op een deelexamen en geen recht heeft op een inhaalexamen, dan krijgt hij voor dit deelexamen de code “F” van “Fail”. Indien de student een code “F” krijgt voor dit deelexamen, resulteert dit in een code “F” van “Fail” voor het gehele opleidingsonderdeel en slaagt de student bijgevolg niet voor dit opleidingsonderdeel.
Wanneer de student een deelcijfer behaalt voor dit deelexamen dat kleiner is dan 9,5/20, dan krijgt de student als eindresultaat voor het gehele opleidingsonderdeel eveneens een code “F” van “Fail” waardoor de student niet slaagt voor dit opleidingsonderdeel.