Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen
Gezondheid en Welzijn
campus Spoor Noord Noorderplaats
Noorderplaats 2 - 2000 Antwerpen
gw@ap.be
Hulpverlening en recht 330655/1597/1819/1/33
Studiegids

Hulpverlening en recht 3

30655/1597/1819/1/33
Academiejaar 2018-19
Komt voor in:
  • Bachelor in de orthopedagogie, trajectschijf 2
Dit is een enkelvoudig opleidingsonderdeel.
Studieomvang: 3 studiepunten
Titularis: Uyttenhove Lee
Onderwijstalen: Nederlands
Kalender: Semester 1
Dit opleidingsonderdeel wordt gequoteerd op 20 (tot op een geheel getal).
Mogelijke grensdata voor leerkrediet: 15.10.2018 (1ste semester)
Tweede examenkans: wel mogelijk.
Tolereerbaarheid: Dit opleidingsonderdeel komt in aanmerking voor tolerantie onder de voorwaarden van de opleiding waarvoor je bent ingeschreven.
Totale studietijd: 78,00 uren

Volgtijdelijkheid

Op dit opleidingsonderdeel is er geen volgtijdelijkheid van toepassing.

Korte omschrijving

Het menselijk leven bestaat uit verschillende facetten. Ons welbehagen wordt bepaald door gezondheid (lichamelijk, geestelijk), woon- en leefomstandigheden, onderlinge relaties (ouders, partners, vrienden, ...), de positie op de arbeidsmarkt, ... . Deze verscheidenheid aan facetten vertaalt zich ook in de verschillende takken van de hulpverlening. Wanneer iemand geconfronteerd wordt met een probleemsituatie, is hulp op maat noodzakelijk. Dit betekent dat de hulpzoekende gespecialiseerde hulp moet krijgen. De hulpverlening mag echter niet uitsluitend vanuit een niche-perspectief verleend worden. Samenwerking tussen de verschillende takken in de hulpverlening is noodzakelijk.
Inzicht in de wereld van het recht kan de orthopedagoog ondersteunen in zijn opdracht van hulpverlening. Dit vak leidt je rond in de juridische wereld door verschillende juridische materies aan te kaarten en dit telkens vanuit een praktijkgerelateerde kijk naar de hulpverlening.
In de eerste plaats wordt er vertrokken vanuit een algemeen juridisch kader: wat is recht, welke staatsstructuren kennen we in België en op welke wijze hebben zij een invloed op de wijze waarop de hulpverlening is gereglementeerd, hoe verlopen gerechtelijke procedures?
Vervolgens worden verschillende juridische materies belicht : het staatsrecht, het personen- en familierecht, jeugdrecht, verbintenissenrecht, aansprakelijkheidsrecht, het arbeidsrecht en het strafrecht.
Binnen deze thema’s wordt er bijzondere aandacht besteed aan het onderscheid in regelgeving tussen volwassenen en minderjarigen en de specifieke regelgeving voor minderjarigen. Onder meer het verschil in behandeling in geval van een geestesziekte, strafrecht, de rechtspositie van de minderjarige.
Verder besteedt het vak aandacht aan een paar bijzondere onderwerpen. De euthanasiewetgeving, huur, schuldenregeling, ... .
Rekeninghoudende met het perspectief van de hulpverlener wordt er ook dieper ingegaan op de strafrechtelijke behandeling van de minderjarige die feiten beging (MOF) en de jongere binnen een verontrustende opvoedingssituatie (VOS). In het bestek van het vak hulpverlening en recht zal er ingezoomd worden op de gerechtelijke hulpverlening. Het luik van de buitengerechtelijke hulpverlening komt aan bod in het vak hulpverlening en deontologie.
Daarnaast worden ook de verschillende actoren gesitueerd, zo onder meer de jeugdrechtbank, parket, sociale dienst. Vanuit strafrechtelijk perspectief worden de mogelijke sancties besproken, ook de alternatieve maatregelen. Er wordt ook ingezoomd op de aansprakelijkheid van de ouders.

Dit vak wordt gedoceerd aan de hand van een handboek, cursusteksten, wetenschappelijk en juridische actuele bijdragen, videofragmenten, krantenartikels, onlinewetgeving en interactief debat. Bedoeling is dat de student leert hoe regelgeving op te zoeken en te interpreteren in het kader van een hulpvraag.

OLR-Leerdoelen (lijst)

De PBA orthopedagogie draagt op micro-, meso- en macroniveau actief bij tot begrip en betrokkenheid aangaande beroepsgerelateerde ethische, normatieve en maatschappelijke vragen. Hij handelt vanuit universele rechten en waarden.
De student ontleed op een adequate, zelfstandige en kritische wijze verschillende geschreven bronnen en verwerkt die als toepassingen van de theoretische uiteenzettingen.
De student analyseert de ingewonnen informatie uit toegepaste wetenschappelijke literatuur en actuele krantenartikels en reflecteert hierover.
De student schetst de historische evolutie van het jeugd- en strafrecht en benoemt het maatregelen-pakket voor minderjarigen in de vrijwillige en gedwongen hulpverlening alsook de sancties voor meerderjarigen. 
Analyseert een nieuw, complex vraagstuk aan de hand van theoretische kaders uit het recht. Verdiept zich in het vraagstuk door verder onderzoek. Werkt planmatig een realistische en creatieve oplossing uit. Implementeert de gekozen oplossing. Evalueert de oplossing.
De student past de verkregen inzichten rond aansprakelijkheid-bekwaamheid toe in de begeleiding van en de hulpverlening aan verschillende doelgroepen.
De student reproduceert de basiskennis betreffende de structuren en instellingen in België, alsook enkele algemene begrippen van het burgerlijk recht, zo onder andere het personenrecht en het familierecht
De PBA orthopedagogie stuurt zijn (ortho)(ped)agogisch handelen bij aan de hand van kritische (zelf)reflectie, actuele inzichten uit wetenschappelijk onderzoek en regionale, Europese en internationale evoluties.
De student reproduceert het begrippenkader i.v.m. de aangeboden theoretische kaders en de aangeboden wetenschappelijke kennis.
De student past de verkregen inzichten rond aansprakelijkheid-bekwaamheid toe in de begeleiding van en de hulpverlening aan verschillende doelgroepen.
De student reproduceert de basiskennis betreffende de structuren en instellingen in België, alsook enkele algemene begrippen van het burgerlijk recht, zo onder andere het personenrecht en het familierecht
De student ontleed op een adequate, zelfstandige en kritische wijze verschillende geschreven bronnen en verwerkt die als toepassingen van de theoretische uiteenzettingen.
De student analyseert de ingewonnen informatie uit toegepaste wetenschappelijke literatuur en actuele krantenartikels en reflecteert hierover.

Leerinhoud

- Algemene inleiding tot het recht
- Publiek recht (staatsrecht en bestuursrecht)
- Gerechtelijk recht (procedures, rechtbanken, kosteloze juridische bijstand, bemiddeling)
- Personenrecht
- Familierecht
- Verbintenissenrecht en aansprakelijkheidsrecht
- Sociaal recht (met nadruk op arbeidsrecht)
- Jeugdrecht (korte historische schets, maatregelen in het kader van de gerechtelijke hulpverlening, MOF, geesteszieken, rechtspositie)
- Strafrecht

Studiematerialen (tekst): Verplicht

De Jonghe, I., Uyttenhove, L. & Verlinden, G. (2017). Hulpverlening en recht. Antwerpen: Intersentia.
Studiewijzer
Lesmateriaal op Digitap

Onderwijsorganisatie

Examentijd
Voorziene tijd voor toetsing2,00 uren
  • Duur: Academiejaar
Werkvormen
Hoor- en/of werkcolleges24,00 uren
  • Duur: Semester
Practicum en/of oefeningen
Vormen van groepsleren
Werkplekleren en/of stage
Werktijd buiten de contacturen52,00 uren

Toetsing (lijst)

Evaluatie(s) voor de eerste examenkans
MomentVorm%Opmerking
AcademiejaarKennistoets100,00Schriftelijke toets, bestaande uit een aantal gesloten en open vragen met kritische reflecties.
Toetsmethode: gesloten en open vragen
Bron: gesloten boek
Toetsmedium: schriftelijk.
Toetsmoment: momentopname op het examen
Beoordelaar: lector
Evaluatie(s) voor de tweede examenkans
MomentVorm%Opmerking
Tweede examenperiodeKennistoets100,00Schriftelijke toets, bestaande uit een aantal gesloten en open vragen met kritische reflecties.
Toetsmethode: gesloten en open vragen
Bron: gesloten boek
Toetsmedium: schriftelijk
Toetsmoment: momentopname op het examen
Beoordelaar: lector