Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen
Gezondheid en Welzijn
campus Spoor Noord Noorderplaats
Noorderplaats 2 - 2000 Antwerpen
gw@ap.be
Ethisch handelen11750/1617/1819/1/39
Studiegids

Ethisch handelen

11750/1617/1819/1/39
Academiejaar 2018-19
Komt voor in:
  • Bachelor in het sociaal werk, trajectschijf 1
Dit is een enkelvoudig opleidingsonderdeel.
Studieomvang: 3 studiepunten
Titularis: Tirions Michel
Onderwijstalen: Nederlands
Kalender: Semester 1
Dit opleidingsonderdeel wordt gequoteerd op 20 (tot op een geheel getal).
Mogelijke grensdata voor leerkrediet: 15.10.2018 (1ste semester)
Tweede examenkans: wel mogelijk.
Tolereerbaarheid: Dit opleidingsonderdeel komt in aanmerking voor tolerantie onder de voorwaarden van de opleiding waarvoor je bent ingeschreven.
Totale studietijd: 84,00 uren

Volgtijdelijkheid

Op dit opleidingsonderdeel is er geen volgtijdelijkheid van toepassing.

Korte omschrijving

Sociaal werk is een normatief beroep dat richting krijgt vanuit een (internationaal) beroepsethisch kader. We verkennen de theoretische grondslagen en de bouwstenen van de professionele ethiek. Daarnaast krijg je vanuit verschillende invalshoeken een inleiding op het belang van ethisch handelen voor het sociaal werk. We staan o.m. stil bij de betekenis van mensenrechten, vrijheid - rechtvaardigheid - gelijkheid, tolerantie en beroepsgeheim. Ook besteden we aandacht aan het maatschappelijke kader en legitimatiekader waarbinnen het sociaal werk opereert. Verder introduceren we de bouwstenen van de capabilitybenadering als kompas voor sociaal werk. In dit opleidingsonderdeel bieden we je denkkaders en een houvast aan voor de sociaal agogische praktijk. Je krijgt ook bouwstenen aangereikt voor verdiepende deontologische en professionele reflectie.

Begincompetenties (tekst)

• Je drukt je zowel schriftelijk als mondeling in het Nederlands uit op niveau B2. Je zet je in om je niveau van taalbeheersing steeds te willen verbeteren.
• Je verwerkt informatie, zowel schriftelijke als mondelinge, op een systematische manier.
• Je kan hoofd- en bijzaken onderscheiden.

OLR-Leerdoelen (lijst)

Sociaal-agogische EK - LL1: Basiskenmerken en -instrumentarium
Je herkent ethische vragen in verband met de professionele aanpak van maatschappelijke problemen en kan deze op basisniveau systematisch in kaart brengen.
Je motiveert dat sociaal werk dubbel gebonden is tussen leefwereld en maatschappij en identificeert op aanvangsniveau een selectie actuele maatschappelijke trends m.b.t. de agendazetting en positie van het sociaal werk.
Je weet op aanvangsniveau hoe je kan werken aan een professionele beroepshouding en kent elementen als legitimatie, positionering, integratie en deskundigheid.
Ethische EK - LL1: Principes en grondhouding
Je beheerst de basisbegrippen van de ethiek en de beroepsethiek.
Je hebt inzicht in de basis van de communicatieve handelingstheorie en het legitimeringsperspectief.
Je herkent ethische vragen in verband met de centrale waarden van je beroep en je kan deze op aanvangsniveau systematisch in beeld brengen.
Je kent de concepten 'vrijheid', 'gelijkheid' en 'rechtvaardigheid'.
Je kent de theoretische onderbouwing van de begrippen 'legitimatie' en 'deskundigheid'.
Je kent drie verschillende normatieve theorieën (teleologische, deontologische en deugdenethiek).
Je ontwikkelt op aanvangsniveau een eigen visie op de manier waarop je als professional een bijdrage kan leveren aan sociale rechtvaardigheid.
Je ontwikkelt op aanvangsniveau een visie op de normatieve positie van het (internationale) sociaal werk.
Je plaatst aan de hand van drie verschillende normatieve kaders (teleologische, deontologische en deugdenethiek) een moreel probleem in een kritisch perspectief.
Je schetst de basistheorieën van Kohlberg en Gilligan over morele ontwikkeling.
Ethische EK - LL2: Discretie en privacy
Je identificeert de deontologische krijtlijnen van het beroepsgeheim (beroepseigen en juridisch).
Je identificeert het belang van de tolerantiecompetentie als hoeksteen voor democratisch burgerschap.
Je identificeert op aanvangsniveau de beroepseigen deontologie en grenzen met betrekking tot privacy, informatiedeling en vertrouwensrelatie.
Je identificeert vanuit de zorgethiek een moreel probleem en kan de zorgethiek van Tronto toepassen op eenvoudige cases.
Je kent de basisbegrippen van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en slaat de brug naar het sociaal werk waardenkader zoals vervat in de global definition 2014.
Ethische EK - LL3: Universele mensenrechten
Je identificeert de relevantie van de Capability Approach, op aanvangsniveau, als normatief en evaluatief denkkader voor de sociaal werk praktijk.

Leerinhoud

Beknopte beschrijving van de leerstof  voor het opleidingsonderdeel.

A. Theoretisch kader:
Theoretische begrippen- en denkkaders: basisbegrippen, concepten, morele ontwikkeling, normatieve kaders, maatschappelijke ontwikkelingen, centrale beroepswaarden, code of ethics, dubbele binding, legitimatie en deskundigheid, communicatieve handelingstheorie, capabilitybenadering.
Beroepsdeontologisch kader voor het sociaal werk: deontologie, moresprudentie, confidentialiteit, privacy en beroepsgeheim.

B. Handelingskader: Introductie en zelfstandig uit te voeren oefeningen op morele argumentatie en op een rudimentair stappenplan voor ethische handelingsdilemma's. Inleidende situering vanuit een beroepsethisch perspectief van de professionele relatie met de cliënt, de maatschappelijke functie van het sociaal werk, samenwerking in het sociaal werk.

C. Thematisch: Gedurende de werkcolleges komen actuele ethische thema’s aan bod die aan de hand van intro’s en tekstmateriaal getoetst worden op hun relevantie voor het Sociaal Werk.

1. Tolerantie en democratisch burgerschap
2. Sociaal werk als mensenrechtenprofessie


Studiematerialen (lijst)

StudiewijzerVerplicht
E-readerVerplicht
Ethiek in sociaal werkVerplicht€ 39,95
  • Auteur: Jacqueline Rothsusz
Digitap APVerplicht
  • Auteur: AP Hogeschool Antwerpen

Onderwijsorganisatie

Werkvormen
Hoor- en/of werkcolleges24,00 uren
Werktijd buiten de contacturen60,00 uren

Toetsing (lijst)

Evaluatie(s) voor de eerste examenkans
MomentVorm%Opmerking
Semester 1Kennistoets100,00Schriftelijk examen: toetsen met open en gesloten vragen. Examentijd: 120 min Voor meer specifieke info en richtlijnen zie studiewijzer.
Evaluatie(s) voor de tweede examenkans
MomentVorm%Opmerking
Tweede examenperiodeKennistoets100,00Schriftelijk examen: toetsen met open en gesloten vragen.
Examentijd: 120 min.
Voor meer specifieke info en richtlijnen zie studiewijzer.