(geslaagd of getolereerd voor Inleiding sociaal werk EN geslaagd of getolereerd voor Historische en actuele perspectieven EN geslaagd of getolereerd voor Inleiding sociologie EN geslaagd of getolereerd voor Inleiding psychologie EN geslaagd of getolereerd voor Inleiding sociale agogiek EN geslaagd of getolereerd voor Sociale agogiek) OF binnen trajectschijf 1 al minstens 45 studiepunten afgewerkt hebben.

Je staat stil bij wat theorie is en waarom het belangrijk is theoretische kennis op te bouwen met oog op de uitoefening van een praktijkgericht beroep. Vervolgens leer je hoe theorie is opgebouwd en wat je er als sociaal werker mee kan aanvangen.Je bestudeert verschillende theoretische perspectieven op sociaal werk met klemtoon op de kritisch emancipatorische en persoonlijke groei pijler. Na dit opleidingsonderdeel zijn structureel sociaal werk, kritisch sociaal werk, radicaal sociaal werk, feministisch sociaal werk en presentie geen onbekenden meer.  

In een eerste deel - de fundamenten - introduceren we wat theorie is en op welke manier theorie zijn plaats krijgt in het sociaal werk. We bestuderen welke vormen theorie er te vinden zijn en welke betekenis ze hebben voor de sociaal werker en de contexten waarin sociaal werkers actief zijn. We leggen de relatie tussen theorie en andere vormen van kennis. Aan de hand van de theoretische cirkel oefenen leren we wat het betekent om door een bepaalde theoretische bril situaties te definiëren en welke gevolgen dit heeft voor het handelen van de sociaal werker. Vooral de nauwe relatie tussen theorie en praktijk en de wijze hoe ze elkaar (kunnen) versterken of bevragen staat centraal. We gaan na op welke manier het standaard wetenschappelijk model tot theorievorming komt en welke aanvullingen of kritieken daarop relevant zijn voor de sociaal werker. Hoewel de sociaal werker zich eerder inlaat met de praktijk bekijken we de voorwaarden om wat zich afspeelt in die praktijk te verheffen tot praktijkkennis en theorie.


In een tweede deel - de bouwstenen - van dit opleidingsonderdeel bespreken we drie pijlers sociaal werk theorieën van Malcolm Payne aan de hand van hun probleemfocus, doel en interventie logica. We leren ook werken met de taxonomie van Howe om sociaal werk praktijken te taxeren. De hoofdklemtoon van de leerstof ligt op de kritisch-emancipatorische pijler en de persoonlijke groei pijler. Bij aanvang van dit deel bestuderen we een aantal uitgangspunten van het sociaal constructivisme, het postmodernisme en het positivisme en hun betekenis voor (theorie van) het sociaal werk. Daarna behandelen we verschillende theoretische 'scholen' vooral uit de kritisch-emancipatorische pijler, zoals bijvoorbeeld het kritisch sociaal werk, het radicaal sociaal werk, structureel sociaal werk, het anti-oppressive sociaal werk en feministisch sociaal werk. Uit de persoonlijke groeipijler gaan we vooral dieper in op de presentie-theorie. Per pijler en per stroming introduceren we tal van (wetenschappelijk-filosofische) concepten die onze blik op sociaal werk zullen verruimen of bepaalde opvattingen over sociaal werk in vraag zullen stellen: macht, disciplinering en verzet; deconstructie en constructie, ironie en ambiguïteit; narratieven; presentie; bewustwording, praxis en cultuur van het zwijgen, kritische reflectie en kritische reflexiviteit, materialisme en idealisme, de spanning tussen moderniteit en postmoderniteit, structuur en agency, waarheidsclaims, normalisering,...