Op dit opleidingsonderdeel is er geen volgtijdelijkheid van toepassing.

Het verbintenissenrecht wordt wel eens “de moeder” van het privaatrecht genoemd. Deze rechtstak levert immers belangrijke bouwstenen voor een goed begrip en een correcte toepassing van talloze andere rechtstakken. Iedere persoon – particulier / consument, handelaar / ondernemer… – die deelneemt aan het rechtsverkeer wordt wellicht regelmatig zo niet dagelijks – bewust of onbewust, gewild of ongewild – geconfronteerd met het verbintenissenrecht. Denk bv. aan het aangaan, het uitvoeren of het tenietgaan van overeenkomsten (koop, huur, aanneming…) of aan het oplopen van buitencontractuele aansprakelijkheid omwille van een onrechtmatige daad. Het belang van het verbintenissenrecht kan dan ook moeilijk overschat worden. In een eerste deel zullen we het begrip verbintenis definiëren en vervolgens haar karakteristieke eigenschappen onderzoeken: (a) een verbintenis creëert een rechtsband tussen personen, (b) zij ontstaat krachtens de wet, (c) zij heeft een in geld waardeerbare aanspraak tot voorwerp en (d) zij is afdwingbaar. Tevens zullen we stilstaan bij diverse opdelingen van de verbintenissen: (a) naargelang de bron waaruit zij ontstaan, (b) naargelang hun aard, (c) naargelang hun voorwerp, (c) naargelang het aantal betrokken schuldeisers en schuldenaars en (d) naargelang de modaliteiten die eraan verbonden zijn. In een tweede deel onderzoeken we nader de verbintenissen uit rechtshandelingen: (a) de verbintenissen uit meerzijdige rechtshandeling (de overeenkomst) en (b) de verbintenissen uit eenzijdige rechtshandeling (de eenzijdige wilsuiting). We zullen zien dat het leerstuk van de ‘goede trouw’ (artikel 1134 van het Burgerlijk Wetboek) een zeer prominente plaats heeft binnen het overeenkomstenrecht. In een derde deel onderzoeken we nader de verbintenissen uit rechtsfeiten: (a) de verbintenissen uit oneigenlijke overeenkomst en (b) de verbintenissen uit onrechtmatige daad. We zullen zien dat het leerstuk van de onrechtmatige daad (artikel 1382 van het Burgerlijk Wetboek) de sleutel vormt om de niet-naleving van een schier oneindig aantal wettelijke geboden of verboden (burgerrechtelijk) te sanctioneren. In een vierde deel werken we een aantal regels verder uit die in principe gemeenschappelijk zijn aan alle verbintenissen, ongeacht de bron waaruit zij zijn ontstaan. Het betreft regels m.b.t. (a) het bewijs en de interpretatie van verbintenissen, (b) de overdracht van verbintenissen en hele overeenkomsten en (c) het tenietgaan van verbintenissen. In een vijfde en laatste deel bestuderen we nog de voor de rechtspraktijk wellicht belangrijkste / meest courante contracten, i.h.b. koop, huur, aanneming, lening, bewaargeving, lastgeving, borgtocht en dading.

DEEL 1 INLEIDING 1. Algemene inleiding 2. Situering en vindplaats van het verbintenissenrecht 2.1. Situering in het recht 2.2. Vindplaats van het verbintenissenrecht in de Belgische wetgeving 3. Begripsomschrijving en karakteristieke eigenschappen van de verbintenis 3.1. Het begrip verbintenis 3.2. Karakteristieke eigenschappen van de verbintenis 4. Terminologie en schematische voorstelling 5. Indeling van verbintenissen 5.1. Verbintenissen en de bron waaruit zij ontstaan 5.2. Verbintenissen en hun aard 5.3. Verbintenissen en hun voorwerp 5.4. Verbintenissen met meerdere schuldeisers of schuldenaars 5.5. Verbintenissen met bijzondere modaliteiten DEEL 2 VERBINTENISSEN UIT RECHTSHANDELINGEN 1. Verbintenissen uit meerzijdige rechtshandeling: de overeenkomst 1.1. Het begrip overeenkomst en diverse indelingen van de overeenkomsten 1.2. Basisbeginselen van het contractenrecht 1.3. Totstandkoming van de overeenkomst 1.4. Nakoming en andere vormen van tenietgaan van verbintenissen uit overeenkomst 1.5. Draagwijdte van overeenkomsten ten aanzien van derden 2. Verbintenissen uit eenzijdige rechtshandeling: de eenzijdige wilsuiting DEEL 3 VERBINTENISSEN UIT RECHTSFEITEN 1. Verbintenissen uit oneigenlijke overeenkomst 1.1. Zaakwaarneming 1.2. Onverschuldigde betaling 1.3. Verrijking zonder oorzaak 2. Verbintenissen uit onrechtmatige daad 2.1. Situering 2.2. Aansprakelijkheid voor eigen foutieve daad, nalatigheid of onvoorzichtigheid 2.3. Kwalitatieve aansprakelijkheid 2.4. De schade 2.5. Het oorzakelijk verband DEEL 4 REGELS GEMEENSCHAPPELIJK AAN DE VERSCHILLENDE VERBINTENISSEN 1. Bewijs en interpretatie van verbintenissen 1.1. Het bewijs van de verbintenissen 1.2. Interpretatie van verbintenissen en overeenkomsten 2. Overdracht van verbintenissen en overeenkomsten 2.1. De actieve overdracht 2.2. De passieve overdracht 2.3. Actieve en passieve overdracht gecombineerd: contractoverdracht 3. Tenietgaan van verbintenissen 3.1. Schuldvernieuwing of novatie 3.2. Schuldvergelijking of compensatie 3.3. Schuldvermenging 3.4. Kwijtschelding van schuld 3.5. Afstand van recht 3.6. Rechtsverwerking 3.7. Bevrijdende verjaring DEEL 5 BELANGRIJKSTE CONTRACTEN 1. Koop 2. Huur 3. Aanneming 4. Lening 5. Bewaargeving 6. Lastgeving 7. Borgtocht 8. Dading

Een recente, niet-geannoteerde codex (met alle courante wetgeving die behoort tot het burgerlijk recht en, ondersteunend, ook het handels-, economisch en consumentenrecht). W. TIJS en A. VERDOODT, Praktisch verbintenissenrecht, Berchem, Uitgeverij De Boeck nv, 2016, 264 p. V. SAGAERT en B. TILLEMAN, Vermogensrecht in kort bestek, Antwerpen, Intersentia, 2016, 482 p. Lesnotities (ook wat gezegd wordt in de les, eventueel buiten het kader van een handboek, is te kennen leerstof). Documentatie – aanvullende wetgeving, rechtspraak en rechtsleer – en oefeningen die (langs elektronische weg) ter beschikking gesteld worden gedurende de loop van de colleges.

Het examen is schriftelijk en met gesloten boeken. Enkel een niet-geannoteerde codex en niet-geannoteerde wetteksten mogen worden gebruikt.