Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen
Koninklijke Academie voor Schone Kunsten Antwerpen
campus Mutsaardstraat
Mutsaardstraat 31 - 2000 Antwerpen
T +32 3 213 71 00 - F +32 3 213 71 19
academie@ap.be
Artistiek pedagogisch onderzoek33236/1824/1920/1/05
Studiegids

Artistiek pedagogisch onderzoek

33236/1824/1920/1/05
Academiejaar 2019-20
Komt voor in:
  • Educatieve master audiovisuele en beeldende kunsten, trajectschijf 2
    Afstudeerrichting:
    • beeldende kunsten
Dit is een enkelvoudig opleidingsonderdeel.
Studieomvang: 9 studiepunten
Titularis: Suls Lore
Andere co-titularis(sen): Wolfaert Indra
Onderwijstalen: Nederlands
Kalender: Semester 1 of Semester 2
Dit opleidingsonderdeel wordt gequoteerd op 20 (tot op een geheel getal).
Mogelijke grensdata voor leerkrediet: 31.10.2019 (Academiejaar)
Tweede examenkans: wel mogelijk.
Delibereerbaarheid: Voor dit opleidingsonderdeel moet je slagen (wordt nooit gedelibereerd).
Totale studietijd: 180,00 uren

Volgtijdelijkheid

Op dit opleidingsonderdeel is er geen volgtijdelijkheid van toepassing.

Begincompetenties (tekst)

Eindcompetenties van een academische masteropleiding in de beeldende kunst.
De Nederlandse taal voldoende beheersen.

OLR-Leerdoelen (lijst)

De afgestudeerde beheerst de nodige kennis die de basiscompetenties voor leraren ondersteunt en kan verbindingen leggen met maatschappelijke thema's, uitdagende artistieke leeromgevingen creëren en ideeën ontwikkelen voor het (kunst-)onderwijs.
De student kan een vraagstelling formuleren, relevant voor het onderwijs, het kunstonderwijs en/of de kunsteducatieve sector en kan zijn/haar keuze beargumenteren.
De afgestudeerde creërt een positief leer- en leefklimaat en ondersteunt door doelgerichte activiteiten en formele en informele interacties de brede persoonlijke, intellectuele en maatschappelijke ontplooiing van lerenden.
De student kiest onder begeleiding en in relatie tot de gekozen onderzoeksvraag een gepaste werkvorm/methodiek om de output van het onderzoeksproject te delen met het brede publiek en/of het werkveld.
De educatieve master audiovisuele en beeldende kunsten kan de organisatie van onderwijs- en leeractiviteiten efficiënt op korte en lange termijn plannen, met het oog op het evidence informed creëren van een gestructureerde, creatieve, veilige en stimulerende artistieke leeromgeving.
De student kan op zelfstandige wijze de nodige stappen zetten om een onderzoeksvraag kritisch te beantwoorden.
De afgestudeerde communiceert adequaat met ouders/verzorgers met diverse taalachtergronden en stimuleert de betrokkenheid en het samen ontwikkelen van constructieve strategieën om het leerproces van de lerenden te ondersteunen en te stimuleren.
De student kan zijn bevindingen op een adequate manier vertalen naar een publiek met diverse taalachtergronden en kan participatie van het publiek stimuleren.
De educatieve master audiovisuele en beeldende kunsten kan constructief samenwerken met externe partners met het oog op het verrijken van het onderwijs- en vormingsaanbod en het faciliteren van de interactie tussen kunstenveld, onderwijs en arbeidsmarkt.
De student kan constructief communiceren met externe partners met het oog op het verrijken van zijn/haar onderzoek.
De educatieve master audiovisuele en beeldende kunsten is in staat om, zelfstandig, kritisch en reflectief het beschikbare (inter)nationaal onderzoek op academisch niveau in het domein van het leraarschap in het algemeen en de eigen discipline in het bijzonder te kunnen ontsluiten en inzichten toe te passen.
De student kan zelfstandig, kritisch en reflectief het beschikbare (inter)nationaal onderzoek op academisch niveau selecteren, integreren en kan rapporteren over zijn/haar bevindingen.
De educatieve master audiovisuele en beeldende kunsten ontwikkelt een eigen visie op basis van de mogelijkheden en grenzen van verschillende theoretische paradigma’s in onderwijskundig, (vak)didactisch en vakinhoudelijk onderzoek.
De student kan een visie over de relatie kunstenaar-leraar vertellen en beargumenteren.
De educatieve master audiovisuele en beeldende kunsten is in staat om een volledige onderzoekscyclus te doorlopen, relevant voor het onderwijs, het kunstonderwijs en/of de kunsteducatieve sector.
De student kan een methodiek kiezen die het meest relevant is voor het beantwoorden van de onderzoeksvraag.
De student kan de volledige onderzoekscyclus correct doorlopen.
De educatieve master audiovisuele en beeldende kunsten kan op basis van een actieve en onderzoekende houding voor beroepsvernieuwing creatief bijdragen aan beleid en ontwikkeling van een school, culturele instelling en kunsteducatieve organisatie.
De student presenteert het proces en de output van het onderzoeksproces, waarbij men gebruik maakt van relevant en ondersteunend beeldmateriaal
De educatieve master audiovisuele en beeldende kunsten kan door onderzoekend leren, kritische zelfevaluatie en -reflectie het eigen functioneren richting geven, bijsturen en vernieuwen.
De student reflecteert over de gekozen methodiek, de onderzoeksvraag, het proces en het eigen handelen, de output en over de positie van kunstenaar en leraar en de relatie/verhouding tussen die twee.
De educatieve master audiovisuele en beeldende kunsten kan constructief samenwerken met collega’s en daarin initiatief nemen, deelnemen en leiding geven aan disciplinair en interdisciplinair teamoverleg.
De student kan constructief samenwerken met externe partners met het oog op het verrijken van zijn/haar onderzoek.
De educatieve master audiovisuele en beeldende kunsten is in staat om over onderwijskundige thema’s, het lerarenberoep, en zelf ontwikkelde strategieën voor de onderwijspraktijk te communiceren met collega’s en andere stakeholders in het onderwijs en kunstenveld en als professional deel te nemen aan het maatschappelijk debat.
De student kan zowel fysiek als digitaal communiceren over het eigen onderzoeksproces, resultaten en bevindingen.

Leerinhoud

De masterproef bestaat uit een artistiek pedagogisch onderzoek (APO) dat in een collectief van 4 à 5 studenten wordt uitgevoerd in samenwerking met het brede werkveld waarbij men hoofdzakelijk uitgaat van literatuurstudie, praktijkstudie, design-based principes, sociaal leren en actie-onderzoek. Aan de hand van theoretische onderzoeksmethodieken en praktijkonderzoek leren de studenten een volledige onderzoekscyclus op een kwaliteitsvolle en relevante manier te doorlopen.

De focus van dit project zal bestaan uit één van de vier onderzoeksthema’s nl.:
2) Duurzaam
3) Inclusief
4) Domeinoverschrijdend

Één van de onderzoeksthema’s vormt het focuspunt van het onderzoek waarnaast er ook rekening kan gehouden worden met de overige  onderzoeksthema’s. De onderzoeksthema’s vormen als het ware de overkoepelende rode draad doorheen de masterproeven en ze fungeren als belangrijke pijlers doorheen de Educatieve Master Beeldende Kunsten met de masterproef als concrete output hieromtrent naar het werkveld. 

De studenten krijgen een 2-ledige verantwoordelijkheid:

1) Men werkt in een collectief een artistiek pedagogisch onderzoek uit i.s.m. met het werkveld (duurzame partners) vertrekkende vanuit een onderzoeksvraag die zich situeert in minimaal één van de 4 opgegeven onderzoeksthema’s. De onderzoeksvraag baseert zich op de uitdagingen die zich afspelen in het werkveld. De masterproef tracht tegemoet te komen aan maatschappelijk relevante kwesties en aan de noden die leven in het werkveld. Vanuit deze onderzoeksvraag zet men een praktijkgericht onderzoek op.
2) Elke projectgroep is ook een ‘journalistiek team’ dat het eigen project opvolgt, valoriseert en zowel inhoudelijk als vormelijk hierover een publicatie uitwerkt. De publicaties van de verschillende projectgroepen resulteren in een jaarlijks magazine dat verspreid zal worden in het werkveld (de kunsteducatieve sector, het (kunst)onderwijs en het kunstenveld).

Studiematerialen (tekst): Verplicht

Aanvullende informatie op Digitap en in de studiewijzer.

Kris Van den Branden/ Onderwijs voor de 21ste eeuw: Een boek voor leerkrachten en ouders (zevende druk). Uitgeverij ACCO.

Kris Van den Branden (2019). Rethinking schools and renewing energy for learning. Research, principles and practice. New York: Routledge.

Looby MAcnamara (2017). Permacultuur in je persoonlijke en sociale leven, ISBN9789062240289. Uitgever Jan Van Arkel.

Andreas Schleicher (2018). World Class: How to build a 21st-century school system, Strong Performers and Successful Reformers in Education, OECD Publishing, Paris.
ISBN (print) 978-92-64-299479 ISBN (PDF) 978-92-64-300002

Azghari, Y. (2005). Cultuurbepaalde communicatie. Waarden en belangen van passieve en actieve culturen. Soest: Nelissen.

Geest, N. van der (2006), Intercultureel is vele visies. Kunstzone, 5 (6), 4-7

Geest, N. van der (2006), Interculturele competenties. Actuele kunst heeft intercultureel competente kunstenaars nodig. Kunstzone 5 (6), 6-9
Hofstede, G. & Hofstede, G.J. (2005).

Allemaal andersdenkenden. Omgaan met cultuurverschillen. Amsterdam, Antwerpen: Uitgeverij Contact. Kostelijk, E.J., Julsing, M. & Wollerich, Y. (2008). Onderzoek Internationalisering Studenten Hanzehogeschool. Groningen: HanzeConnect.

Mudde, S. (1995). Je staat midden in het leven. Een onderzoek naar de kwaliteit van kortdurende internationale jongerenuitwisselingen. Amsterdam: Stichting Alexander.

Nunez, C., Nunez Mahdi, R. & Popma, L. (2007). Interculturele communicatie: van ontkenning tot wederzijdse integratie. Assen: Van Gorcum.

Oudenhoven, J.P. van, & Zee, K.I. van der (2002). Predicting multicultural effectiveness of international students: The multicultural Personality questionnaire. International Journal of Intercultural Relationships, 26 (6), 703-726.

Oudenhoven, J.P. van. (2008). Cross-culturele psychologie. De zoektocht naar verschillen en overeenkomsten tussen culturen. Bussum: uitgeverij Coutinho.

Pinto, D. (1994). Interculturele communicatie. Dubbel perspectief door de driestappen-methode voor het doeltreffend overbruggen van verschillen. Houten: Bohn Sta eu Van Loghum.

Ruimte aan verscheidenheid. Kunst en kunstonderwijs in lokaal en mondiaal perspectief. Utrecht: Centrum voor onderzoek Hogeschool voor de Kunsten.

Stier, J. (2003). Internationalisation, ethnic Diversity and the acquistion of intercultural competencies. International Education, 14 (1), 77-91.

Vink, N. (2001). Grenzeloos communiceren. Een nieuwe benadering van interculturele communicatie. Amsterdam: KIT Publishers.

Vossestein, J. (2003). Vreemd volk, over gedrag in andere culturen. Amsterdam: KIT Publishers.

Williams, J. (1996). Across the Street, Around the World: a handbook for cultural exchange. Londen: British American Arts Association Ltd.

Zijlmans, K. & Damme, W. van. (2008). Interculturalisation in Art: Conceptualizing Processes and Products. World Art Studies: exploring concepts and Approaches. Amsterdam: Valiz.

Wiesand, A.J. et al..(2008). Sharing Diversity. National Approaches to Intercultural Dialogue in Europe: study for the European Commission. Bonn: European Institute for Comparative Cultural Research.

Fase, W. (1994). Etnic Diversions in Western European Education, New York: Waxmann.

Vink, N. (2001). Grenzeloos communiceren, een nieuwe benadering van interculturele communicatie, Amsterdam: KIT Publishers.

Shadid, W.A. (1998) Interculturele communicatie in: Pennix, R. e.a. Etnische minderheden en de multiculturele samenleving, Groningen: Wolters-Noordhoff.


Het gaat steeds beter. Activerende werkvormen voor de opleidingspraktijk ISBN 9789031347339

Activerende werkvormen voor BETA docenten - ISBN: 987-90-441-3559-6

Hartelijk gefaciliteerd! Interactief veranderen in de praktijk : praktijkboek voor slimmer werken met groepen in interactieve meetings; Noordik, Annet; Blijsie, Jeroen - Deventer 2015 ISBN 978-90-13-04623-6

Coöperatief leren in een krachtige leeromgeving: handboek probleemgestuurd leren in de praktijk; Dochy, Filip; Heylen, Ludo; van de Mosselaer, Herman
ACCO 2000 ISBN ISBN 90-334-4516-6

Coöperatieve leerstrategieën : research, principes en de praktische uitwerking : beknopte uitgave ; Kagan, Spencer - BAZALT 2013 ISBN 978-94-6118-147-3

UDL: Universal Design for Learning in de praktijk : lessen ontwerpen voor iedereen - Nelson, Loui Lord - ISBN 978-94-6337-020-2 Pelckmans Pro, 2016

Werken aan een inclusieve samenleving : goede praktijken ; Bolsenbroek, Anouk; van Houten, Douwe - ISBN 978-90-244-1863-3 - Nelissen, 2010

Hervormen van binnenuit : praktijkvoorbeelden van sterk onderwijs; Smets, Wouter; De Man, Luc; Monard, Georges [naw.] - ISBN 978-94-6344-222-0
Acco, 2017

Solidariteit in superdiversiteit : handvatten voor concrete actie ; Schuermans, Nick ; Vandenabeele, Joke; Oosterlynck, Stijn; Jans, Marc; Holemans, Dirk
ISBN 978-94-6292-985-2 Acco, 2017

UDL lessen ontwerpen voor iedereen - ISBN 978 94 6337 020 2

Het gaat steeds beter! Activerende werkvormen voor de opleidingspraktijk - ISBN 978 90 313 4733 9

Het didactische werkvormenboek - ISBN 978 9023255611

https://beeldtaalblog.wordpress.com/category/emotie/

http://www.scriptiebank.be/scriptie/2011/kunst-en-maatschappelijk-engagement-een-onderzoek-naar-cosmopolitan-chicken-project

https://libertaireorde.wordpress.com/2016/08/18/rebellie-een-universele-en-geweldloze-taal-in-textiele-vormen/

http://www.communicerenmetarmen.be/4-uitwerking/sprekende-beelden

https://www.studiosesam.be/sesam-publicaties/publicaties/woorden-en-beelden-kleurig-kiezen/

Onderwijsorganisatie

Werkvormen
Hoor- en/of werkcolleges10,00 uren
Practicum en/of oefeningen10,00 uren
Vormen van groepsleren30,00 uren
Werkplekleren en/of stage30,00 uren
Werktijd buiten de contacturen100,00 uren

Toetsing (lijst)

Evaluatie(s) voor de eerste examenkans
MomentVorm%Opmerking
AcademiejaarAfstudeeropdracht100,00100% werkstuk + presentatie
permanent uitgesteld + momentopname na proces
De student is geslaagd bij een minimumscore van 10/20

Toetsing (tekst)

EVALUATIE APO 9st:
3 stp: initiatiefase - definitiefase - ontwerpfase (maart - mei EMA BK1) (sept – nov EMA BK2)

3 stp: voorbereidingsfase - realisatiefase (dec – mei EMA BK2)

3 stp: presentatiefase - publicatiefase - evaluatiefase (mei – juni EMA BK2)

Tussentijdse opvolging:
Tijdens 3 intervisiemomenten rapporteren de projectteams over de vorderingen, het proces en de output:

november – februari – april

Doorheen het academiejaar komen de collectieven op geregelde basis samen om de voortgang in hun artistiek pedagogisch project en hun plan van aanpak te bespreken.

Presentatie APO:
De presentatie is een afsluitend en reflectief moment. Het projectteam presenteert aan de hand van beeldmateriaal het artistiek pedagogisch onderzoek en geeft een conclusie, waarbij het studentencollectief reflecteert over het proces, de output van het onderzoek (het product) en over zijn/haar visie als beeldend leraar/kunsteducator in relatie tot de resultaten van het onderzoek. De presentatie vindt plaats in juni in aanwezigheid van alle docenten, één of meerdere externen, de partners uit het werkveld die deelnamen aan het project en alle studenten van de opleiding. Tijdens dit presentatiemoment beoogt APO een collectieve leergemeenschap tot stand te brengen over de grenzen van de werkvelden heen met als hoogste doel de duurzame inbedding van expertisedeling.

Beoordeling:
Jury met alle masterproefbegeleiders en externen


Beoordelingsaspecten:
1. Totaalresultaten van het project: inhoud-methodiek-doelgerichtheid
2. Resultaten van de deeltaken binnen het project
3. Presentatie (uitwerking, taalgebruik)
4. (Zelf)reflectief vermogen op metaniveau