Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen
Koninklijk Conservatorium Antwerpen
campus Desguinlei
Desguinlei 25 - 2018 Antwerpen
T +32 3 244 18 00 - F +32 3 238 90 17
conservatorium@ap.be
Communicatie24266/1793/1920/1/16
Studiegids

Communicatie

24266/1793/1920/1/16
Academiejaar 2019-20
Komt voor in:
  • Educatief graduaat in het secundair onderwijs (dans), trajectschijf 2
Dit is een enkelvoudig opleidingsonderdeel.
Studieomvang: 6 studiepunten
Men kan dit opleidingsonderdeel niet volgen binnen een
  • examencontract (met het oog op het behalen van een creditbewijs).
  • examencontract (met het oog op het behalen van een diploma).
Titularis: De Hondt Eva
Onderwijstalen: Nederlands
Kalender: Semester 2
Dit opleidingsonderdeel wordt gequoteerd op 20 (tot op een geheel getal).

Volgtijdelijkheid

Op dit opleidingsonderdeel is er geen volgtijdelijkheid van toepassing.
Tweede examenkans: wel mogelijk.
Delibereerbaarheid: Voor dit opleidingsonderdeel moet je slagen (wordt nooit gedelibereerd).
Totale studietijd: 180,00 uren

Korte omschrijving

In het opleidingsonderdeel communicatie verwerft de student/leraar inzicht in de manier waarop mensen elkaar voortdurend beïnvloeden in hun communicatie. Om hier inzicht in te verwerven zullen een aantal communicatietheorieën aangereikt worden. Deze theorieën vormen de theoretische basiskennis van de cursus. De theoretische inzichten worden getoetst aan de hand van praktische oefeningen en rollenspelen. Concrete tools worden aangereikt om het communicatieproces vlotter, bewuster en efficiënter te laten verlopen. Concrete vaardigheden op het gebied van spreek- en stemtechniek en spreken voor een groep worden ingeoefend . De leraar in opleiding leert zijn/haar stem en spraak beter te beheersen, en leert om met zelfvertrouwen, uitstraling en overtuiging voor een groep te spreken

Onderwijsorganisatie (tekst)

Groepslessen

OLR-Leerdoelen (lijst)

Dit opleidingsonderdeel omvat de volgende leerdoelen:
Analyseert processen die een rol spelen in de waarneming van anderen
Analyseert methoden om op een efficiënte manier te vergaderen en te coördineren
Benoemt werkvormen die een stimulerende klasruimte creëren.
Kan een specifiek publiek toespreken met aandacht voor een correct taalgebruik, goede overdracht en de te bereiken doelstelling.
Benoemt werkvormen die een gestructureerd werkklimaat bevorderen.
Past theoretische communicatiemodellen toe in case-study's uit de onderwijscontext. Beheerst verbale en non-verbale vaardigheden voor een efficiënte communicatie.
Beschrijft methoden om feedback te geven.
Benoemt de werkvormen die het communicatieproces in een onderwijscontext vergemakkelijken.
Analyseert zichzelf als communicator.
Analyseert vergadertechnieken.
Past een heldere en correcte schriftelijke communicatie toe.
Past op een passende wijze verschillende vormen van feedback toe (neutraal, negatief, positief)

Leerinhoud

De cursus communicatie wil de leraar in opleiding:

  • Inzicht doen verwerven in de manier waarop mensen elkaar voortdurend beïnvloeden in hun communicatie. Hoe verloopt het communicatieproces? Wanneer verloopt het efficiënt? Wanneer niet? Wat zijn de oorzaken? Om hier inzicht in te verwerven zullen een aantal communicatietheorieën aangereikt worden. Deze theorieën vormen de theoretische basiskennis van de cursus. De theoretische inzichten worden getoetst aan de hand van praktische oefeningen en rollenspelen.
  • Inzicht doen verwerven in de eigen manier van communiceren met verschillende partners (leerlingen, ouders, collega’s, leidinggevenden, ….). Wanneer communiceer ik adequaat of net niet? Hoe komt dit? Wat zijn mijn valkuilen? Concrete tools worden aangereikt om het communicatieproces vlotter, bewuster en efficiënter te laten verlopen.
  • Concrete vaardigheden aanreiken op het gebied van spreek- en stemtechniek en spreken voor een groep. De leraar in opleiding leert zijn/haar stem en spraak beter beheersen, en leert om met zelfvertrouwen, uitstraling en overtuiging voor een groep spreken.

LEERINHOUDEN met een rechtstreekse link naar de leerdoelen en de eindcompetenties:

  • Bespreking van waarnemen/oberveren, beschrijven/interpreteren, verbale/non-verbale/paraverbale taal. Theoretische kaders en case-study's.
  • Bespreking van groepsdynamica en efficiënt klasmanagement (gebruik van ruimte, tijd en groepsvormen). Theoretische kaders en case-study's.
  • Analyse van het communicatieproces (theoretische kaders van o.a. syteembenadering van Watzlawick, communicatieniveaus van Schulz von Thun, en Roos van Leary). Bespreking en toepassing van de LOOPGAAS-methode, actief luisteren, geweldloze communicatie, en conflicthanteringsstijlen. Theoretische kaders en case-study's.
  • Analyse van methoden om positieve feedback te geven, en van assertief, agressief en subassertief gedrag.
  • Bespreking van efficiënt klasmanagement (tijd en ruimte).
  • Analyse van een goede opbouw van een mail/brief naar ouders/collega's/directie/externe partners.
  • Formulering van eigen communicatiestijl en verbeterpunten. Plenaire bespreking.
  • Analyse en toepassing van verschillende vormen van feedback (neutraal, negatief, positief).
  • Analyse en toepassing van eutoon spreken, met aandacht voor houding, stem, resonantie, articulatie, uitspraak AN en expressie. Tips & tricks om op een overtuigende manier voor een publiek te spreken.
  • Analyse van de verschillende aspecten van efficiënt vergaderen. Bespreking van do's & don'ts van de coördinator.
  • Analyse en toepassing van eutoon spreken, met aandacht voor houding, stem, resonantie, articulatie, uitspraak AN en expressie. Tips & tricks om op een overtuigende manier voor een publiek te spreken.

Studiematerialen (tekst): Verplicht

Cursus (via het elektronische leerplatform).

Studiematerialen (tekst): Aanbevolen

1. GARDNER, H., Soorten Intelligentie, uitgeverij Nieuwezijds,2010

2. GARDNER, H., The unschooled Mind, how Children think and how Schools should teach, Basis Books, New York 2011

3. GOLEMAN, D., Emotionele intelligentie. Emoties als sleutel tot succes. Amsterdam, Antwerpen, Uitgeverij Contact, 1997.

4. GORDON, T., Beter omgaan met kinderen. De nieuwe manier van samenwerken op school en thuis. Amsterdam/ Brussel, Elsevier, 1979.

5. HOLZHAUER, Communicatie. Theorie en Praktijk. Schoonhoven, Academic Service, 2003 (2de druk).

6. MARMET, O. & MEYER, A., Kleine sociale psychologie. Baarn, Intro, 1999 (zesde druk)

7. OOMKES, F.R., Communicatieleer. Amsterdam/Meppel, Uitgeverij Boom, 1995.

8. VAN CRAEN, W., Omgaan met anderen : een communicatiekunst. Leuven, Acco, 2005 (4de herziene uitgave).

9. VAN DEN BROECK, H., Opvoeden in de klas. Wegwijzer voor leerkrachten. Tielt, Lannoo, 1998.

10. VAN MOSSEVELDE, E., De klas in de hand. Omgaan met en (bege)leiden van leerlingen. Leuven, Acco, 1997.

11. VAN MOSSEVELDE, E., Pubers in de klas. Hoe blijf je hen de baas? Leuven, Acco, 1999.

12. VERCKENS, J. P., Communicatievaardigheden. Leuven, Apeldoorn, Garant, 1999.

13. VERLIEFDE, E. & STAPERT, M., De kunst van het luisteren. Communiceren met kinderen op school en thuis. Leuven, Acco, 2003

14. WOLTJER, C. & JANSSENS, H., Hoe ga je om met kinderen op school? Groningen, Wolters Noordhoff, 2000

15. P. SAS, C. DE CLERCQ, Als je veel moet praten. Deel 1: stempedagogiek. Garant
Uitgevers n.v., Leuven-Apeldoorn, 1996

16. T. DINGER, M. SMIT, C. WINKELMAN, Expressiever en gemakkelijker spreken. Uitgeverij
Coutinho, Bussum, 1998

17. V. MERTENS, Spreken voor publiek. Garant Uitgevers n.v., Leuven-Apeldoorn, 1998

18. K. WIERTZEMA, P. JANSEN, Doelmatig communiceren: spreken in het openbaar.
Uitgeverij Coutinho, Bussum, 2000

19. A.M. ELDAR, Spreken en zingen. Van Gorcum, Assen/Maastricht, 1986

Onderwijsorganisatie

Werkvormen
Hoor- en/of werkcolleges30,00 uren
  • Duur: Semester
Werktijd buiten de contacturen150,00 uren
  • Duur: Academiejaar

Toetsing (lijst)

Evaluatie(s) voor de eerste examenkans
MomentVorm%Opmerking
Semester 2Vaardigheidstoets hands off40,00
Semester 2Vaardigheidstoets simulatie permanent (Permanente evaluatie)60,00
Evaluatie(s) voor de tweede examenkans
MomentVorm%Opmerking
Tweede examenperiodeVaardigheidstoets hands off40,00
Tweede examenperiodeVaardigheidstoets simulatie60,00

Toetsing (tekst)

60% vaardigheidstoets simulatie permanent (P)

Er is een minimum van 2/3 aanwezigheid vereist.
De permanente evaluatie is zowel een toetsvorm als een deelexamen.
Bij minder dan 2/3 aanwezigheid in de lessen krijgt de student 0/20 voor de toetsvorm en voor het deelexamen permanente evaluatie. Voor de toetsvorm en het deelexamen permanente evaluatie is geen tweede examenkans mogelijk

Voorwaarden gewettigde afwezigheid:
- Een afwezigheid gestaafd door een medisch attest
- Een vooraf aangevraagde afwezigheid, goedgekeurd door het opleidingshoofd.

40% examenopdracht (E), d.i.:

  • schriftelijke reflectie-opdracht (bespreking van 2 case-study's, gestaafd door leerstof van de cursus communicatie)
  • praktische oefening ‘spreken voor een groep’ (voorstel project op personeelsvergadering, presentatie mini-concert, of toelichting voor ouders en leerlingen op infomoment) met aandacht voor een correcte spreek- en stemtechniek, een boeiende en goed opgebouwde inhoud en een goede overdracht
  • schrijfopdracht: antwoord formuleren op een ‘lastige e-mail’, met aandacht voor positieve, efficiënte en stilistisch correcte communicatie

Tweede zittijd:

60% Vaardigheidstoest simulatie:

  • schriftelijke reflectie-opdracht (bespreking van 3 case-study's, gestaafd door leerstof van de cursus communicatie)
  • 30% praktische oefening ‘spreken voor een groep’ (voorstel project op personeelsvergadering, presentatie mini-concert of toelichting voor ouders en leerlingen op infomoment) met aandacht voor een correcte spreek- en stemtechniek, een boeiende en goed opgebouwde inhoud en een goede overdracht

40% Vaardigheidstoets hands off:

  • schrijfopdracht: antwoord formuleren op een ‘lastige e-mail’, met aandacht voor positieve, efficiënte en stilistisch correcte communicatie