Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen
Gezondheid en Welzijn
campus Spoor Noord Noorderplaats
Noorderplaats 2 - 2000 Antwerpen
gw@ap.be
Systemisch denken en handelen31660/1884/2021/1/70
Studiegids

Systemisch denken en handelen

31660/1884/2021/1/70
Academiejaar 2020-21
Komt voor in:
  • Graduaat orthopedagogie (uitdovend - Antwerpen), trajectschijf 2
In andere opleidingen:
  • Graduaat orthopedagogische begeleiding (Antwerpen) als Systemisch denken en handelen
  • Graduaat orthopedagogische begeleiding (Mechelen) als Systemisch denken en handelen
  • Graduaat orthopedagogische begeleiding (Turnhout) als Systemisch denken en handelen
Dit is een enkelvoudig opleidingsonderdeel.
Studieomvang: 3 studiepunten
Co-titularis(sen): Van Tiggelen Marianne
Onderwijstalen: Nederlands
Kalender: Semester 1 of Semester 2
Dit opleidingsonderdeel wordt gequoteerd op 20 (tot op een geheel getal).

Volgtijdelijkheid

Op dit opleidingsonderdeel is er geen volgtijdelijkheid van toepassing.
Tweede examenkans: wel mogelijk.
Delibereerbaarheid: Voor dit opleidingsonderdeel moet je slagen (wordt nooit gedelibereerd).
Totale studietijd: 40,00 uren

Korte omschrijving

In deze module behandelen we de verschillende benaderingen van het systemisch denken met zijn kernbegrippen en het intergenerationeel systemisch denken opdat het begeleiden van gezinnen in eenvoudig situaties mogelijk wordt. Vanuit deze systemische kijk/invalshoeken oefenen we de circulaire én intergenerationele vraagstelling. Ook het concreet opstarten van een gezinsgesprek/gezinsbegeleidingsproces komt aan de orde en toetsen we. 

OLR-Leerdoelen (lijst)

BC3 Toepassingsgericht handelen
De student legt het belang van contact tussen de cliënt en zijn familie/het cliëntsysteem in een begeleidingsproces uit.
De student verduidelijkt het begeleidingsproces vanuit het circulair denken.   
De student stelt op basis van een casus circulaire vragen en formuleert meerdere hypotheses.
De student onderzoekt vanuit een casus de systemische processen die zich bij de cliënt, het cliëntsysteem en de hulpverlening voordoen.  
De student analyseert de intergenerationeel systemische factoren en systeeminteracties in een eenvoudige begeleidingssituatie.
BC7 Opnemen van maatschappelijke verantwoordelijkheid
De student verduidelijkt de wisselwerking tussen maatschappelijke, systeemgebonden en individuele problematieken.
BSC1 Orthopedagogisch handelen en begeleiden
De student formuleert een methodisch verantwoord aanbod in een (gezins)begeleidingsproces volgens de relationeel ethische dimensie van het contextueel denken.
De student licht zijn onderbouwde visie op het begeleiden van cliënten toe.

Leerinhoud

De algemene systeemleer en kenmerken, met accent op de begrippen circulaire causaliteit, homeostase, equifinaliteit, ... De drie benaderingen van het systemisch denken: a) de communicatieve benadering met de axioma's (Watzlawick) en de circulaire vraagstelling, b) de structurele benadering; grenzen van subsystemen en regels, de structuur van een systeem/gezin, de levenscyclus van gezinnen(kort) en invloed, kluwen- en los-zandgezinnen, c) de intergenerationele benadering met accent op de relationele ethiek/dimensie van het contextueel denken van Ivan-Boszormenyi-Nagy en begrippen; balans van geven en nemen, destructief en constructief recht, loyaliteiten, erkenning, roulerende rekening, (destructieve) parentificatie, legaat-delegaat, meerzijdige partijdigheid, schuld-ontschuldigen, moratorium,.... En het gebruik van genogrammen, stellen van intergenerationele/ contextuele vragen, kijken vanuit een meerzijdig partijdige houding naar gezinsproblematieken. 

Onderwijsorganisatie

Werkvormen
Hoor- en/of werkcolleges14,00 uren
Practicum en/of oefeningen12,00 uren
Vormen van groepsleren14,00 uren

Toetsing (lijst)

Evaluatie(s) voor de eerste examenkans
MomentVorm%Opmerking
AcademiejaarKennistoets40,00Een schriftelijk examen met open vragen waarbij de inhoud van de algemene systeemleer, de communicatieve en structurele benadering van systemisch werken worden getoetst.
AcademiejaarReflectieopdracht10,00Na twee oefeningen, vier practicums met simulatie-/rollenspel, procesmatig opgebouwd reflecteren over eigen vaardigheden en overtuigingen ten aanzien van (gezins)begeleidingsprocessen
AcademiejaarVaardigheidstoets hands off50,00Een opdracht die uit drie delen bestaat en waarbij je schriftelijk getoetst wordt op de kennis en toepassing van het intergenerationeel systemisch denken aan de hand van een casus met open vragen.
Evaluatie(s) voor de tweede examenkans
MomentVorm%Opmerking
Tweede examenperiodeKennistoets50,00inhoud idem eerste examenkans
Tweede examenperiodeVaardigheidstoets hands off50,00Eén opdracht, inhoud idem eerste examenkans

Toetsing (tekst)

Studenten moeten minstens in 80% van de lesmomenten aanwezig zijn om te mogen deelnemen aan de evaluatie. 
Geslaagd zijn met 50% van de punten voor elke evaluatietoets.