Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen
Wetenschap en Techniek
campus Kronenburg
Kronenburgstraat 47 - 2000 Antwerpen
T +32 3 220 55 80 - F +32 3 220 55 99
wt@ap.be
Biomedische wetenschappen S534052/1930/2021/1/81
Studiegids

Biomedische wetenschappen S5

34052/1930/2021/1/81
Academiejaar 2020-21
Komt voor in:
  • Bachelor in de voedings- en dieetkunde, trajectschijf 3
Dit is een enkelvoudig opleidingsonderdeel.
Studieomvang: 3 studiepunten
Co-titularis(sen): Maes Githa
Onderwijstalen: Nederlands
Kalender: Semester 1
Dit opleidingsonderdeel wordt gequoteerd op 20 (tot op een geheel getal).
Mogelijke grensdata voor leerkrediet: 15.10.2020 (1ste semester)
Tweede examenkans: wel mogelijk.
Tolereerbaarheid: Dit opleidingsonderdeel komt in aanmerking voor tolerantie onder de voorwaarden van de opleiding waarvoor je bent ingeschreven.
Totale studietijd: 78,00 uren

Volgtijdelijkheid

binnen trajectschijf 1 al minstens 60 studiepunten afgewerkt hebben EN binnen trajectschijf 2 al minstens 40 studiepunten afgewerkt hebben.

Korte omschrijving

In deze cursus komt de student in aanraking met de meer gevorderde biomedische wetenschappen.

Immunologie behandelt de studie van hoe ons lichaam zich verweert tegen externe en interne bedreigingen. Hiervoor hebben we een goed georganiseerd lymfestelsel nodig, en diverse cellen van een goed werkend immuunsysteem. Het kan fout lopen met de immuunafweer, en dan ontstaan afwijkingen zoals intoleranties en allergie, immuundeficiëntie, auto-immuun pathologieën. De moderne geneeskunde probeert ook in te grijpen op de normale immuunrespons, zoals bij transplantatie, bij vaccinatie en door gebruik van monoklonale antistoffen.

Wanneer lichaamsvreemde stoffen in kleine hoeveelheden worden ingenomen, kunnen ze verschillende effecten hebben op het lichaam. We behandelen de xenobiotica (stoffen vreemd aan een biologisch systeem, vb. additieven, contaminanten, vreemde genen) en de farmaca. We bekijken het ADME-principe, welk de basis vormt voor het effect dat de stof op het lichaam zal uitoefenen. De studie over hoe een farmacon inwerkt op een lichaam en vice versa, behoort tot het vakgebied van de farmacodynamiek resp. farmacokinetiek. Het is voor een diëtist niet nuttig om àlle farmacologische klassen geneesmiddelen te kennen en hun werkingsmechanisme te studeren. Daarom wordt een selectie gemaakt van enkele groepen frequent voorgeschreven medicatie. Belangrijke aandacht gaat naar de relatie geneesmiddelen en voedsel. Deze verloopt in beide richtingen. Voedsel kan het effect van geneesmiddelen wijzigen. Omgekeerd kunnen ze het voedingsgedrag beïnvloeden.

Ook toxische bestanddelen uit voeding kunnen als "xenobioticum" inwerken op het lichaam. We bekijken hoe toxicologisch onderzoek in z'n werk gaat, en bestuderen een aantal voedingscontaminanten en milieucontaminanten.

Kanker is een multifactoriële en multistationele ziekte. Het ontstaan en de pathogenese van kanker wordt van nabij bekeken. Daarnaast wordt de nadruk gelegd op de aanwezigheid van pro- en anticarcinogenen in voeding.

OLR-Leerdoelen (lijst)

probleemanalyse
legt de fysiologische processen bij de inname van een geneesmiddel uit
verklaart basisbegrippen uit de farmacologie (waaronder ook farmacokinetiek en -dynamiek) en toxicologie
past basisbegrippen uit de farmacokinetiek toe
beschrijft de onderdelen (cellen, weefsels, organen) en functies van van het lymfestelsel
beschrijft de mechanismen van het specifiek en niet-specifiek verweer
beschrijft de fysiologische reactie, diagnose en therapie bij immunologische afwijkingen (hypersensitiviteit, allergie, immuundeficiƫntie en auto-immuniteit) en voedselintoleranties
legt uit hoe vaccinatie, transplantatie en therapie met immunosuppresiva het immuunsysteem beĆÆnvloedt
analyseert mogelijke interacties tussen voeding en geneesmiddelen
combineert stellingen met de stappen in de ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen.
combineert een gegeven stofnaam met een juiste farmacologische geneesmiddelenklasse.
beschrijft het werkingsmechanisme van enkele farmacologische geneesmiddelgroepen.
beschrijft het werkingsmechanisme en toxisch profiel van verschillende toxicologische groepen
beschrijft de pathogenese en behandelingsmogelijkheden van kanker; inclusief gevolgen van behandeling en kankermodulerend effect van voeding

Leerinhoud

Deel 1: Immunologie

Bouw van het lymfestelsel
Niet-specifieke immuniteit
Specifieke immuniteit
Pathologie van het immuunstelsel: allergie, intolerantie, transplantatie, auto-immuniteit, immuundeficiëntie, vaccinatie, modulatie van het immuunsysteem met antistoffen

Deel 2: Algemene Farmacologie

Basisbegrippen uit de farmacologie
Geneesmiddelformuleringen
Het ADME-principe
Kwantitatieve farmacokinetiek
Basisprincipes van de farmacodynamiek
Geneesmiddelontwikkeling

Deel 3: Specifieke Farmacologie

Geneesmiddelen bij cardiovasculaire aandoeningen
Geneesmiddelen bij pijn, koorts en ontsteking
Geneesmiddelen bij maag- en darmproblematiek
Geneesmiddelen bij psychische en psychiatrische stoornissen
Interactie tussen geneesmiddelen en voeding

Deel 4: Toxicologie

Basisbegrippen uit de toxicologie
Toxicologische studies
Milieutoxicologie
Voedingsmiddelentoxicologie: additieven en contaminanten

Deel 5: Kanker

Etiologie en pathogenese
Metastase, maligne versus benigne kankers, pro- versus anticarcinogenen
Pro- en anticarcinogenen in voeding

Via mail worden er tijdens het academiejaar geen antwoorden geformuleerd over inhoudelijke vragen met betrekking tot de leerinhouden. Inhoudelijke vragen kunnen gesteld worden via het discussieforum op de digitale leeromgeving.

Studiematerialen (tekst): Verplicht

  • Onderdeel Immunologie: Frederic H. Martini & Edwin F. Bartholomew. Anatomie en fysiologie, een inleiding. Pearson education, ISBN 9789043035835.
    Opgelet, dit is een voor onze campus gepersonaliseerd boek (let goed bij aankoop op het juiste ISBN-nummer).
    Bij dit boek wordt een gratis code geleverd voor toegang tot het digitale leerplatform "MyLab" waarin oefeningen kunnen gemaakt worden ter voorbereiding en ter verwerking van de hoorcolleges. Deze code kan slechts éénmaal gebruikt worden, dus opgelet met aankoop van tweedehandsboeken.

  • Onderdelen Immuunpathologie, Farmacologie en Toxicologie: Cursus Biomedische wetenschappen 3, AP Hogeschool, auteurs: M. Van Cleemput en G. Maes
  • Onderdeel Farmacologie: Belgisch Centrum voor Farmacotherapeutische Informatie (BCFI), Gecommentarieerd geneesmiddelenrepertorium. Papieren versie wordt uitgedeeld tijdens lessen farmacologie.

Studiematerialen (tekst): Aanbevolen

  • Onderdeel Farmacologie: Belgisch Centrum voor Farmacotherapeutische Informatie (BCFI), Gecommentarieerd geneesmiddelenrepertorium. online raadpleegbaar via www.bcfi.be
  • De hand-outs van de slides zijn te raadplegen via de digitale leeromgeving.

Onderwijsorganisatie

Examentijd
Voorziene tijd voor toetsing3,00 uren
  • Omschrijving: de effectieve examenvorm en examentijd worden gecommuniceerd via digitap. De examentijd bevat een zelfde tijdsverlenging voor alle studenten.
Werkvormen
Hoor- en/of werkcolleges18,00 uren
  • Omschrijving: de effectieve werkvorm wordt gecommuniceerd via digitap.
Practicum en/of oefeningen
Vormen van groepsleren
Werkplekleren en/of stage
Werktijd buiten de contacturen57,00 uren

Toetsing (lijst)

Evaluatie(s) voor de eerste examenkans
MomentVorm%Opmerking
AcademiejaarKennistoets100,00Open en gesloten vragen. Gesloten boek. De vragen peilen naar kennis en toepassen van kennis en inzicht. Geen hulpmiddelen toegelaten.
Evaluatie(s) voor de tweede examenkans
MomentVorm%Opmerking
Tweede examenperiodeKennistoets100,00Open en gesloten vragen. Gesloten boek. De vragen peilen naar kennis en toepassen van kennis en inzicht. Geen hulpmiddelen toegelaten.

Toetsing (tekst)

Er zijn geen hulpmiddelen toegelaten op het examen (zowel eerste examenperiode als tweede examenperiode).

Via mail worden er tijdens het academiejaar geen antwoorden geformuleerd over inhoudelijke vragen met betrekking tot de leerinhouden. Inhoudelijke vragen kunnen gesteld worden via het discussieforum op de digitale leeromgeving.

Het niet opstarten of afsluiten van de monitoringsoftware wordt aanzien als fraude.