Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen
Koninklijke Academie voor Schone Kunsten Antwerpen
campus Mutsaardstraat
Mutsaardstraat 31 - 2000 Antwerpen
T +32 3 213 71 00 - F +32 3 213 71 19
academie@ap.be
Specifieke vakdidactiek kinderen34094/1849/2021/1/39
Studiegids

Specifieke vakdidactiek kinderen

34094/1849/2021/1/39
Academiejaar 2020-21
Komt voor in:
  • Educatieve master audiovisuele en beeldende kunsten, trajectschijf 1
    Afstudeerrichting:
    • beeldende kunsten
Dit is een enkelvoudig opleidingsonderdeel.
Studieomvang: 6 studiepunten
Co-titularis(sen): De Pooter Liesbet, Wolfaert Indra
Onderwijstalen: Nederlands
Kalender: Semester 1 of Semester 2
Dit opleidingsonderdeel wordt gequoteerd op 20 (tot op een geheel getal).
Mogelijke grensdata voor leerkrediet: 15.10.2020 (Academiejaar)
Tweede examenkans: wel mogelijk.
Delibereerbaarheid: Dit opleidingsonderdeel komt in aanmerking voor deliberatie onder de voorwaarden van de opleiding waarvoor je bent ingeschreven.
Totale studietijd: 180,00 uren

Volgtijdelijkheid

Op dit opleidingsonderdeel is er geen volgtijdelijkheid van toepassing.

Begincompetenties (tekst)

Eindcompetenties van een academische masteropleiding. De Nederlandse taal voldoende beheersen.

OLR-Leerdoelen (lijst)

De afgestudeerde beheerst de nodige kennis die de basiscompetenties voor leraren ondersteunt en kan verbindingen leggen met maatschappelijke thema's, uitdagende artistieke leeromgevingen creëren en ideeën ontwikkelen voor het (kunst-)onderwijs.
De student kan een demonstratie van een beeldende techniek naar keuze geven waarbij wordt aangetoond dat die vak- en materialenkennis beheerst.
De student kent de basiscompetenties van de leerkracht secundair onderwijs en kan die benoemen.
De student kan een domeinoverschrijdende opdracht uitwerken die inhoudelijk op de onderwijspraktijk werd afgestemd.
De student kan een correct uitgewerkte lesvoorbereiding opstellen die inhoudelijk op de onderwijspraktijk werd afgestemd.
De afgestudeerde creëert een artistieke leeromgeving die in alle didactische componenten aansluit bij de beginsituatie van een leergroep en individuele lerenden en proactief is ten aanzien van de diversiteit in de leergroep.
De student kan een correct uitgewerkte lesvoorbereiding opstellen die inhoudelijk op de onderwijspraktijk werd afgestemd.
De student kan door middel van een demonstratie aantonen dat die inzicht heeft in de doelgroep en die correct kan inschatten.
De student kan een les beeldende vorming op een gestructureerde manier opbouwen.
De student kan vak- en domeinspecifieke kennis vertalen voor een specifieke doelgroep.
De student kent de basiscompetenties van de leerkracht secundair onderwijs en kan die benoemen.
De student kan feedback zodanig verwoorden dat het voor de ontvanger makkelijker is om er eigen leerpunten uit te destilleren.
De student heeft inzicht in de doelgroep en kan leerinhouden, leerdoelen, werk- en groeperingsvormen, evaluatie, begeleiding en feedback aanpassen aan de leergroep.
De student heeft inzicht in de doelgroep en kan leerinhouden, leerdoelen, werk- en groeperingsvormen, evaluatie, begeleiding en feedback aanpassen aan de leergroep.
De student kan een domeinoverschrijdende opdracht uitwerken die inhoudelijk op de onderwijspraktijk werd afgestemd.
De afgestudeerde creërt een positief leer- en leefklimaat en ondersteunt door doelgerichte activiteiten en formele en informele interacties de brede persoonlijke, intellectuele en maatschappelijke ontplooiing van lerenden.
De student kan op een constructieve manier positieve feedback geven aan zijn medestudent.
De student kan (verbaal en digitaal) op een constructieve manier overleggen, samenwerken en communiceren met medestudenten en docenten.
De educatieve master audiovisuele en beeldende kunsten kan de organisatie van onderwijs- en leeractiviteiten efficiënt op korte en lange termijn plannen, met het oog op het evidence informed creëren van een gestructureerde, creatieve, veilige en stimulerende artistieke leeromgeving.
De student kan (digitale) vaardigheden trainen en zelfstandig onderzoek verrichten om deze te integreren en toe te passen voor opdrachten en lessen.
De educatieve master audiovisuele en beeldende kunsten kan constructief samenwerken met externe partners met het oog op het verrijken van het onderwijs- en vormingsaanbod en het faciliteren van de interactie tussen kunstenveld, onderwijs en arbeidsmarkt.
De student kan de eigen mening/visie verduidelijken aan collega’s uit het onderwijslandschap en op basis van dit gesprek die mening/visie onderbouwen of eventueel aanpassen.
De student kan (verbaal en digitaal) op een constructieve manier overleggen, samenwerken en communiceren met medestudenten en docenten.
De educatieve master audiovisuele en beeldende kunsten ontwikkelt een eigen visie op basis van de mogelijkheden en grenzen van verschillende theoretische paradigma’s in onderwijskundig, (vak)didactisch en vakinhoudelijk onderzoek.
De student kan vanuit het eigen vormingsaanbod kritisch reflecteren op het leraarschap.
De student kan de eigen mening/visie verduidelijken aan collega’s uit het onderwijslandschap en op basis van dit gesprek die mening/visie onderbouwen of eventueel aanpassen.
De educatieve master audiovisuele en beeldende kunsten is in staat om een volledige onderzoekscyclus te doorlopen, relevant voor het onderwijs, het kunstonderwijs en/of de kunsteducatieve sector.
De student kan de verschillende fases van een onderzoekscyclus benoemen en onder begeleiding uitvoeren.
De educatieve master audiovisuele en beeldende kunsten kan door onderzoekend leren, kritische zelfevaluatie en -reflectie het eigen functioneren richting geven, bijsturen en vernieuwen.
De student kan reflecteren over het eigen pedagogisch en didactisch handelen en kan zijn kwaliteiten en werkpunten benoemen en hoe daarmee om te gaan in de toekomst.
De student kan in dialoog treden met medestudenten, casussen bespreken en zoeken naar oplossingen
De student reflecteert over de eigen positie als leraar beeldende kunsten.
De student kan vanuit het eigen vormingsaanbod kritisch reflecteren op het leraarschap.
De educatieve master audiovisuele en beeldende kunsten kan constructief samenwerken met collega’s en daarin initiatief nemen, deelnemen en leiding geven aan disciplinair en interdisciplinair teamoverleg.
De student kan in dialoog treden met medestudenten, casussen bespreken en zoeken naar oplossingen
De educatieve master audiovisuele en beeldende kunsten is in staat om over onderwijskundige thema’s, het lerarenberoep, en zelf ontwikkelde strategieën voor de onderwijspraktijk te communiceren met collega’s en andere stakeholders in het onderwijs en kunstenveld en als professional deel te nemen aan het maatschappelijk debat.
De student kan zowel fysiek als digitaal communiceren over het eigen onderzoeksproces, resultaten en bevindingen.

Leerinhoud

De lessen Specifieke Vakdidactiek Kinderen zijn praktijkgericht en specifiek toegepast op het lesgeven in de beeldende kunsten aan kinderen.
In de cursus wordt de theoretische basis gelegd die het geven van stagelessen en het opmaken van een stageportfolio ondersteunt.

In de cursus komen aspecten van de werking van het onderwijssysteem aan bod en wordt er ook aandacht besteed aan leer -en ontwikkelingsprocessen. Vragen die de revue passeren zijn o.a.: Hoe kan ik grondig observeren? Hoe maak ik een goede lesvoorbereiding? Wat is een leerplan en een jaarplan? Wat zijn domeinspecifieke leerresultaten en functionele gehelen?
Hoe maak ik een goede lesvoorbereiding (met domeinoverschrijdende elementen)? Waar moet een goede opdracht, een goede les, een goed programma aan voldoen? Hoe werk ik op een beginnend niveau (wat kunnen kinderen op welke leeftijd)? Hoe organiseer ik een efficiënt les- en dagverloop en een werkbare klasruimte met oog voor veiligheid, organisatie van administratieve taken etc.? Welke werkvormen kan ik hanteren? Hoe creëer ik een vruchtbaar, positief leerklimaat? Welke begeleidingsmethodiek hanteer ik en hoe ga ik om met de leerlingen in de klas/atelier (klasmanagement, leerstoornissen,...)? Waar moet een goede demonstratie aan voldoen? Hoe kan ik een beeldende techniek vertalen naar kinderen tussen 6 en 12 jaar?
Hoe kan ik domeinoverschrijdend werken op een kwaliteitsvolle manier? Wat zijn doelstellingen en hoe formuleer ik ze? Wat zijn bouwstenen en hoe ga ik daar tijdenss de les mee aan de slag? Hoe kan didactisch materiaal de bouwstenen van mijn les ondersteunen?
Hoe kan ik vanuit een beeldende techniek een domeinoverschrijdende opdracht creëren? Welke bronnen kan ik raadplegen om mezelf te versterken in domeinoverschrijdend werken?
Om een antwoord te krijgen op die vragen, worden casussen (ontleend aan de stage en beroepspraktijk) besproken. Ervaringen, opmerkingen en inzichten worden door de student en docent uitgewisseld. Het inoefenen, bespreken van praktijkgerichte situaties en problemen oplossen is een constante tijdens de lessen, waarbij er kritisch gereflecteerd wordt over het eigen didactisch handelen.

Studiematerialen (tekst): Verplicht

Syllabus van de docent (verkrijgbaar op DigitAP).
Aanvullende informatie op DigitAP.

Studiematerialen (tekst): Aanbevolen

SCHASFOORT, B., Beeldonderwijs en didactiek, Groningen, Wolters-Noordhoff, 2008, 344p.

DIERCKX, G., Kunstogen; samen met kinderen beeldende kunst beleven, Antwerpen, Wit, 2018, 143p.

ANCKAERT, L., Kunsteducatieve vormingsprocessen: ‘Op basis van een casestudy van het programma 'Muzische klassen' van de kunsteducatieve organisatie 'De Veerman’, Garant, 71p.

MEYKENS, S., en CLUCKERS, G., Kindertekeningen in ontwikkelingspsychologisch en diagnostisch perspectief, Leuven, Acco, 1996, 175 p.

KOPPENS, P., en WINTER de, W., De ontwikkeling van het kindertekenen. Kinderen leren tekenen, De Bilt, Cantecleer,, 1992, p. 94 – 105.

VAN DEN BROECK, H., Opvoeden in de klas. Wegwijzer voor leerkrachten, Leuven, lannoocampus, 2006, 240p.

VAN MOSSEVELDE, E., Moeilijke leerlingen, Leuven, Acco, 1998, 195p.

VAN ONNA, J., Laat maar zien, Groningen, Wolters Noordhoff, 2001, 317p.

KORTHAGEN, F.A.J., Reflectie en de professionele ontwikkeling van leraren. Pedagogische studiën 69, 1992, p. 112-123.

Help!. Eerste hulp voor iedereen, Vlaanderen, Rode Kruis Vlaanderen, 2008, 527p.

Tijdschriften

BORMANS, L., Van terugblikken word je een beter leraar. Zonder reflectie ben je een ongeleid projectiel, Klasse, nr. 202, 2010, p. 28 – 29.
- DaDa magazine.
- Het tijdschrift "Klasse" voor leraars.
Internet

http://www.onderwijs.vlaanderen.be

http://www.kernreflectie.nl

http://www.beeldonderwijs.nl

http://www.carrieretijger.nl/functioneren/communiceren/mondeling/vaardigheden/feedback-geven

http://www.gemeenschapsonderwijs.be/sites/portaal_nieuw/DKO/Pages/Leerplannen.aspx

http://www.klasse.be/leraren/print.php?q=eerstelijn/7401

http://www.ictopschool.net
https://www.uantwerpen.be/nl/faculteiten/antwerp-school-of- education/deelentiteiten/expertisecentrum-hoger-onderwijs/didactische-tips/onderwijstips/overzicht- onderwijstips/tip-58--hoe-een-scre/

https://duurzaamonderwijs.com

Onderwijsorganisatie

Werkvormen
Hoor- en/of werkcolleges20,00 uren
  • Duur: Academiejaar
Practicum en/of oefeningen20,00 uren
  • Duur: Academiejaar
Vormen van groepsleren30,00 uren
  • Duur: Academiejaar
Werktijd buiten de contacturen110,00 uren
  • Duur: Academiejaar

Toetsing (lijst)

Evaluatie(s) voor de eerste examenkans
MomentVorm%Opmerking
AcademiejaarReflectieopdracht20,00Beeldverwerking
AcademiejaarVaardigheidstoets hands on permanent (Permanente evaluatie)10,00Feedback
AcademiejaarVaardigheidstoets simulatie20,00Demonstratie
Evaluatie(s) voor de tweede examenkans
MomentVorm%Opmerking
AcademiejaarReflectieopdracht30,00Reflectie positie leraar
AcademiejaarVaardigheidstoets simulatie20,00Demonstratie digitaal
Evaluatie(s) voor beide examenkansen, niet herhaalbaar in tweede examenkans
MomentVorm%Opmerking
AcademiejaarVaardigheidstoets hands on50,00Groepswerk

Toetsing (tekst)

Het leveren van een constructieve bijdrage aan de lessen impliceert dat je op regelmatige basis aanwezig bent (er worden absenties opgenomen); in het geval je gewettigd afwezig bent, breng je zo spoedig mogelijk een attest binnen op het secretariaat.
Ongewettigde afwezigheden kunnen je studievoortgang in het gedrang brengen.