Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen
Wetenschap en Techniek
campus Spoor Noord Ellermanstraat
Ellermanstraat 33 - 2060 Antwerpen
wt@ap.be
Introductie tot ergonomie29375/2192/2122/1/95
Studiegids

Introductie tot ergonomie

29375/2192/2122/1/95
Academiejaar 2021-22
Komt voor in:
  • Bachelor in de integrale veiligheid, trajectschijf 2
    Keuzeoptie:
    • Ergonomie
Dit is een enkelvoudig opleidingsonderdeel.
Studieomvang: 3 studiepunten
Co-titularis(sen): Wera Sandra
Onderwijstalen: Nederlands
Kalender: Semester 1
Dit opleidingsonderdeel wordt gequoteerd op 20 (tot op een geheel getal).
Mogelijke grensdata voor leerkrediet: 15.10.2021 (1ste semester)
Tweede examenkans: wel mogelijk.
Tolereerbaarheid: Dit opleidingsonderdeel komt in aanmerking voor tolerantie onder de voorwaarden van de opleiding waarvoor je bent ingeschreven.
Totale studietijd: 78,00 uren

Volgtijdelijkheid

Op dit opleidingsonderdeel is er geen volgtijdelijkheid van toepassing.

Korte omschrijving

De student kent de begrippen rond ergonomie alsook het wettelijk kader en kan dit situeren in de wetgeving zodanig ergonomie in een bedrijf te implementeren.

Bij ergonomie is het belangrijk dat de student basiskennis heeft van de anatomie van het menselijk lichaam (botten, spieren), alsook van fysiologie.

De student kan verschillende fysieke overbelastingsletsels herkennen en vervolgens een gepaste werkhouding aangeven.

Rugpreventie krijgt in dit vak aandacht, de student moet een kleine groep van werknemers kunnen trainen inzake rugpreventie (hoe zware lasten tillen, hoe werknemers motiveren, overbelastingsletsels kunnen uitleggen aan werknemers, ...).

Indien de anatomie van het menselijk lichaam gekend is wordt dieper ingegaan op antropometrie. Het theoretische kader wordt geschetst en vervolgens kunnen de studenten werkhoogtes berekenen voor kantoren, werkplaatsen, openbare plaatsen, ... Dit gaat gepaard met werkplekinrichting

OLR-Leerdoelen (lijst)

analyse
De student kan optimale werkhoogtes berekenen ifv de (tewerkgestelde) populatie + argumenteren.
De student beschrijft de werking van het menselijk lichaam (en kent de voornaamste lichaamsdelen) en de invloed van zwaar werk en verkeerde lichaamshouding.
communicatie
De student interpreteert de naleving van wettelijke voorschriften rond inrichting van werkplaatsen, werkhoogte, risicoanalyses, ...
De student kan een kleine groep van werknemers trainen rond rugpreventie
levenslang leren
De student onderzoekt kritisch de evoluerende wetgeving bij het uitvoeren van gerichte opzoekingen.
operationaliseren
De student kan de noodzaak van ergonomie op de werkplaats verklaren vanuit verschillende benaderingen (Fysiek, cognitief en organisatie).
voorbeeldfunctie
De student beschrijft de verschillende vormen van verkeerde werkhoudingen op het werk

Leerinhoud

Inleiding tot ergonomie

  Definitie ergonomie

  Wat is ergonomie?

  Wie is een ergonoom?

  Waarom ergonomie

  Ergonomie cultuur op de ladder van Hudson

Wat is ergonomisch?



Basis Anatomie

  Belangrijkste weefsels van het bewegingsstelsel

  Steunweefsel

  Spierweefsel

  Het bewegingsstelsel

  De beenderen

De gewrichten

  De spieren

  Het zenuwstelsel

  De romp

  De schouder

De elleboog

De pols en de hand

  De heup

  De knie

  De enkel



Preventie van Musculoskeletale aandoeningen (MSA) deel 1

  Inleiding en definitie van musculoskeletale aandoeningen

  Enkele epdiemiologische gegevens

  Reglementering

  Preventie van MSA

  Algemene principes ter voorkoming van MSA

  De op te volgen stappen inzake de preventie van MSA



De voornaamste musculoskeletale aandoeningen

  De peesaandoeningen

  De zenuwaandoeningen en tunnelsyndromen

  De neurovasculaire aandoeningen

  De aandoeningen van de spieren

  De aandoeningen van de tussenwervelschijf

  De aantasting van de bursa mucosa (slijmbeurzen)



De risicofactoren met betrekking tot MSA

  Biomechanische risicofactoren

  De blootstelling aan omgeving gebonden factoren

  De organisatie gebonden risico's

  De persoonsgebonden risico's

  

Preventie van MSA (deel 2)

  Het hefboomeffect

  De tilprincipes

Aanvullende beschermende bewegingen zonder tillen van lasten

  Enkele voorbeelden van bewegingen die geschikt zijn voor specifieke lasten

  

Antropometrie: wat (?) en rekenen met tabellen

  Inleiding: hoe het begon

  Antropometrische tabellen

  Rekenen met tabellen

  Oefeningen

 

Antropometrie: zittend en staand werken

  EN 1335: bureaustoelen

  EN 527: Kantoortafels

  Hoogte staande werkpost

  Hoogte zittende werkpost in productie

  Hoge stoel

  Zadelstoel

  schatten met maten

 

Ontwerpen van de werkplaats

  Ergonomie: preventie door de werkomgeving aan te passen

  Ontwerprichtlijnen en de inrichting van de ruimte verbeteren

  Zittend of staand werken?

  Tillen vermijden

  Tilzones respecteren

  Menselijke aspecten bij het ontwerpen van machines: EN 1005

  Oefeningen

 

   

Studiematerialen (tekst): Verplicht

  • Cursus Introductie in ergonomie
  • PowerPoint presentatie en ondersteunende informatie via digitaal leerplatform

Onderwijsorganisatie

Examentijd
Voorziene tijd voor toetsing2,00 uren
Werkvormen
Hoor- en/of werkcolleges26,00 uren
Werktijd buiten de contacturen50,00 uren

Toetsing (lijst)

Evaluatie(s) voor de eerste examenkans
MomentVorm%Opmerking
AcademiejaarKennistoets80,00Dit examen wordt (deels) schriftelijk, digitaal en/of mondeling afgenomen. Tenzij het technisch niet mogelijk is.
AcademiejaarVaardigheidstoets simulatie20,00De student kan een groep werknemers trainen rond rugpreventie
Evaluatie(s) voor de tweede examenkans
MomentVorm%Opmerking
Tweede examenperiodeKennistoets100,00Dit examen wordt (deels) schriftelijk, digitaal en/of mondeling afgenomen. Tenzij het technisch niet mogelijk is.

Toetsing (tekst)

De student krijgt een schriftelijk examen met open vragen.

De student dient een simulatietraining te geven aan een groep medestudenten rond rug preventie, deze gaat door tijdens de contacturen (verplicht examenonderdeel voor 1ste zittijd).

 
Verplichte aanwezigheid bij alle eventuele gastsessies (worden op voorhand aangekondigd) en bij alle externe activiteiten (vb; bedrijfsbezoeken, opleidingen, …) binnen deze OLOD.
Bij elke onwettige afwezigheid zal dat resulteren in de vermindering van je eindresultaat van je OLOD met 1 punt (van de totaalscore op 20) voor de eerste examenperiode.

De student die gewettigd afwezig is (*), bewijst de reden van zijn afwezigheid met een geldig medisch attest, zoals omschreven in het onderwijs- en examenreglement, of het nodige bewijsmateriaal voor de overmachtssituatie.

De student die omwille van medische redenen of overmacht een sessie mist, volgt de hierna volgende procedure.
De student registreert zijn afwezigheid in iBaMaFlex ten laatste op de dag van de gemiste les via de module ‘mijn afwezigheden’ met als reden ‘afwezig wegens ziekte of overmacht.
De student uploadt, binnen de 2 kalenderdagen na de gemiste les, via de iBaMaFlex-module ‘mijn afwezigheden’ een geldig medisch attest of het nodige bewijsmateriaal voor de overmachtssituatie

Gemiste sessies kunnen niet ingehaald worden.