Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen
Koninklijk Conservatorium Antwerpen
campus Desguinlei
Desguinlei 25 - 2018 Antwerpen
T +32 3 244 18 00 - F +32 3 238 90 17
conservatorium@ap.be
Verbeeldend onderzoek in het leerplicht onderwijs35522/2241/2122/1/06
Studiegids

Verbeeldend onderzoek in het leerplicht onderwijs

35522/2241/2122/1/06
Academiejaar 2021-22
Komt voor in:
  • Postgraduaat Mantle of the Expert
    Keuzeoptie:
    • Verbeeldend onderzoek in het leerplicht onderwijs
Dit is een enkelvoudig opleidingsonderdeel.
Studieomvang: 9 studiepunten
Co-titularis(sen): Selderslaghs Bob
Onderwijstalen: Nederlands
Kalender: Academiejaar
Dit opleidingsonderdeel wordt gequoteerd op 20 (tot op een geheel getal).

Volgtijdelijkheid

Op dit opleidingsonderdeel is er geen volgtijdelijkheid van toepassing.
Tweede examenkans: niet mogelijk.
Delibereerbaarheid: Dit opleidingsonderdeel komt in aanmerking voor deliberatie onder de voorwaarden van de opleiding waarvoor je bent ingeschreven.
Totale studietijd: 270,00 uren

Korte omschrijving

In de loop van het academiejaar zal je zes dagworkshops of trainingssessies volgen op zaterdag (= 30 contacturen in totaal). Het doel is om je gebruik van Mantle of the Expert en de bijbehorende elementen van onderzoek en drama te ontwikkelen. Voor studenten met een diploma van de educatieve bachelor lager onderwijs en secundair onderwijs (of gelijkwaardig) komt daar een focus op drama als (artistiek) leermiddel bij. De leerinhouden zijn het resultaat van uitvoerig (inter)nationaal onderzoek en ontwikkeling – zoals ART4DEM en MoE 2.0 – en zullen een centrale rol spelen in jouw begrip van de aanpak. Ze worden aangebracht in de vorm van workshops waar je Mantle of the Expert zult ervaren, zowel 'van binnenuit' – als deelnemers die zien hoe het voor leerlingen is – als 'van buitenaf' – als waarnemers die analyseren hoe het werkt.

Onderwijsorganisatie (tekst)

Zes dagworkshops waar studenten Mantle of the Expert zullen ervaren, zowel 'van binnenuit' – als deelnemers die zien hoe het voor leerlingen is – als 'van buitenaf' – als waarnemers die analyseren hoe het werkt.

Begincompetenties (tekst)

Het opleidingsonderdeel 'Verbeeldend onderzoek in het leerplichtonderwijs'  is enkel toegankelijk als je reeds een lerarendiploma hebt behaald:
- Een diploma van de educatieve bachelor lager onderwijs of secundair onderwijs (of gelijkwaardig).

Het postgraduaat staat enkel open voor gediplomeerde leraren die regelmatig lesgeven in de klas (minimum 1u/week gedurende een volledig schooljaar). Het is niet toegankelijk voor studenten, begeleiders of beleidsmedewerkers die geen regelmatige onderwijsopdracht hebben.

Voor leraren lager en secundair onderwijs is het geen vereiste om enige ervaring te hebben met drama. Voor geen enkele postgraduaatstudent is het een vereiste om enige ervaring te hebben met Mantle of the Expert, maar een interesse in het ontwikkelen van de aanpak en een begrip van de waarden die eraan ten grondslag liggen zijn essentieel. Voor meer informatie over Mantle of the Expert: www.mantleoftheexpert.be.

Leerinhoud

Het opleidingsonderdeel 'Verbeeldend onderzoek in het leerplichtonderwijs' kun je inhoudelijk onderverdelen in vier componenten. Samen laten ze je kennismaken met de basisbestanddelen van Mantle of the Expert: onderzoek, drama als (artistiek) leermiddel en de Mantle of the Expert-pedagogie.

De eerste component geeft je een overzicht van de Mantle of the Expert-aanpak. De tweede component geeft je een inleiding tot het onderzoekend leren. De derde component gaat dieper in op Mantle of the Expert als pedagogie. De vierde component verkent drama als een medium voor curriculumgericht leren.

Beschouw de vier componenten niet als afzonderlijk of opeenvolgend: in de praktijk overlappen ze elkaar, vullen ze elkaar aan en worden ze tegelijkertijd aangeleerd. Ze zitten niet enkel verweven in het opleidingsonderdeel ‘Verbeeldend onderzoek’, maar in alle opleidingsonderdelen.

Component 1 – De 9 elementen van Mantle of the Expert
Deze component is ontworpen om je kennis te laten maken met de belangrijkste elementen van Mantle of the Expert. Hij zal je helpen om het 'grote geheel' te zien, maar ook om je een inzicht te geven in de belangrijkste onderdelen van de methode. Tijdens verschillende trainingsessies – aan de hand van de workshopmethode – zal de hoofddocent een aantal Mantle of the Expert-contexten creëren die je de kans geven om Mantle of the Expert als deelnemer te ervaren en samen met de andere studenten een fictieve context op te bouwen. Vanuit dit perspectief zul je in staat zijn om de onderliggende aspecten van de aanpak te begrijpen zoals sequentie, progressie en continuïteit en om een begrip te ontwikkelen van hoe de aanpak kan gebruikt worden om betekenisvolle en boeiende leercontexten te creëren.

Component 2 – Community of inquiry
Component 2 richt zich op sociaal-geconstrueerde praktijken en onderzoek, met inbegrip van een gedetailleerd begrip van het verschil tussen ondervragend en onderzoekend leren. Diepe aandacht wordt besteed aan de concepten van gestructureerd en open leren en aan de aanpak van ontdekkend leren. De trainingsessies (maar ook het opleidingsonderdeel 'Observatie en intervisie') zullen je in staat stellen de valkuilen en voordelen van deze pedagogische domeinen te zien, eventueel te herzien en je eigen vaardigheden erin aan te scherpen.

Daarnaast richt deze component zich op:
  • De kinderen als vragenstellers, de leraar als bemiddelaar;
  • Het gebruik van verschillende lesmethoden: inductief, instructief, deductief en de keuzes die leraren maken wanneer ze deze toepassen;
  • Verkenning van de concepten en praktijken van een community of inquiry (een onderzoeksgemeenschap): het onderzoeken van spanningen, probleemstelling en probleemoplossing en de strategieën die samenhangen met het delen van ‘macht’ van volwassenen met leerlingen;
  • De verschillende toepassingen van Mantle of the Expert-praktijken om het leren te verbeelden of te representeren (iconisch, symbolisch, motorisch);
  • Begrijpen hoe je interactieve en reflectieve vragen kunt inzetten die bepaalde eisen stellen aan de leerlingen. Het idee is om ervoor te zorgen dat een betekenisvolle bijdrage eerder van de leerlingen komt dan van de leraar;
  • De effecten van ‘het verborgen curriculum’ en de uitdagingen die Mantle of the Expert stelt aan vaak ingeburgerde aspecten van de schoolcultuur zoals ‘vinger omhoog' en het gebruik van straffen en belonen, inclusief lofprijzingen.

Component 3 - Mantel of the Expert-pedagogie
Doorheen dit opleidingsonderdeel zal je de belangrijkste concepten van de dramatische structuur van Mantle of the Expert verkennen en hoe deze gebruikt kunnen worden om het curriculumleren te ontwikkelen.

Mantle of the Expert
heeft drie bepalende kenmerken:
  1. De leerlingen werken in de fictie als een team van experts met bevoegdheden en verantwoordelijkheden;
  2. Het team werkt voor een opdrachtgever: een klant die normen stelt en geïnformeerd wil worden;
  3. De klant geeft het team de opdracht om taken en activiteiten uit te voeren naar een eindproduct of project toe. Deze taken en activiteiten creëren mogelijkheden voor de leerlingen om het curriculum (over brede vakgebieden heen) te bestuderen.

Tijdens het exploreren van deze functies of kenmerken leer je hoe je Mantle of the Expert kunt plannen en hoe je de aanpak kunt gebruiken om boeiende en zinvolle leermogelijkheden te genereren. Taal, zoals je zult ontdekken, staat centraal in dit proces en je zult veel tijd besteden aan het analyseren van je taalgebruik (in het bijzonder het stellen van vragen) om samen te werken met je leerlingen, om de ‘macht’ te delen bij het nemen van beslissingen en om een community of inquiry (een onderzoeksgemeenschap) op te bouwen.

Je leert ook over het gebruik van het verhaal in Mantle of the Expert en hoe dat narratieve aspect van de methode wordt ingezet om het leren bijzonder en onvergetelijk te maken.

Component 4 - drama als (artistiek) leermiddel
Voor deze component wordt er een opsplitsing gemaakt tussen studenten die lesgeven in het basis- of secundair onderwijs (leerplichtonderwijs) en studenten die lesgeven in het kunstonderwijs of de kunsteducatieve sector:

Op basis van het baanbrekende werk van Dorothy Heathcote, Cecily O'Neil en Gavin Bolton én op basis van onderzoek dat gevoerd werd aan de AP Hogeschool zal deze component uitdiepen hoe drama kan worden gebruikt om kansen te creëren voor kinderen om situaties te verkennen vanuit meerdere invalshoeken en hoe deze ervaring kan gebruikt worden om een significante studie van het curriculum te ontwikkelen. Je leert hoe je de verschillende facetten van het lesgeven in (en uit) de rol kunt gebruiken, hoe je dramatische spanning kunt ontwikkelen, hoe je de dimensies van dramatische fictie en make- believe kunt gebruiken en hoe je drama en MoE kunt plannen.

Je bestudeert ook verschillende 'ingrediënten' van drama (mensen, 'nu'-tijd, rol, spanning) en reflectie vanuit verschillende invalshoeken, én hoe je tekens, teksten, beelden en andere middelen kunt gebruiken om de interesse van kinderen te wekken en diepere niveaus van engagement op te bouwen.

Studiematerialen (tekst): Verplicht

  • Bronnenboek Mantle of the Expert, digitaal te verkijgen via de docent bij aanvang van de lessen (bob.selderslaghs@ap.be).

  • Selderslaghs, B., Taylor, T. (2018) Mantle of the Expert. Een handleiding voor beginners. Drama als leermiddel in het lager onderwijs. Antwerpen: Garant.
  • Selderslaghs, B. (2020) Het ABC van Mantle of the Expert. Inspiratiegids voor elke dramadocent. Vilvoorde: Boeklyn.

Onderwijsorganisatie

Werkvormen
Artistieke praktijk10,00 uren
  • Duur: Academiejaar
Hoor- en/of werkcolleges10,00 uren
  • Duur: Academiejaar
Vormen van groepsleren10,00 uren
  • Duur: Academiejaar
Werktijd buiten de contacturen240,00 uren
  • Duur: Academiejaar

Toetsing (lijst)

Evaluatie(s) voor de eerste examenkans
MomentVorm%Opmerking
AcademiejaarVaardigheidstoets simulatie permanent (Permanente evaluatie)100,00

Toetsing (tekst)

Permanente evaluatie op basis van 3rd Generation Assessment
(de sociaal-culturele visie op leren - Prof. M. James/London Institute of Education)

ONDERWIJSIMPLICATIES:
  • Leren impliceert zowel denken als handelen in een context.
  • Het denken wordt gerealiseerd door handelingen die de situatie beïnvloeden en de situatie beïnvloedt het denken.
  • Leren is een gemedieerde activiteit (activerende interactie). Leermiddelen en artefacten spelen een cruciale rol.
  • Leren is sociaal en collaboratief : mensen ontwikkelen hun denken samen.
  • Leren is verspreid binnen de sociale groep (bv.collaboratief taalgebruik is niet alleen een indicatie van individuele intelligentie maar de intelligentie van de gemeenschap die het ontwikkeld heeft).
  • De collectieve kennis van de groep wordt geïnternaliseerd door het individu. Als een individu nieuwe kennis creëert, zal hij of zij deze externaliseren door ze aan anderen mee te delen, die ze zullen gebruiken en vervolgens internaliseren (een expansieve leercyclus).

IMPLICATIES VOOR DE BEOORDELING:
  • Beoordeling parallel aan leren.
  • Gedaan door de gemeenschap.
  • Assessment van zowel het leren in groepsverband als van het individu.
  • "In vivo" bestuderen van gesitueerde probleemoplossing.
  • Prestaties worden vastgelegd en gerapporteerd via narratieve verslagen en audio-visuele media.
  • Holistische en kwalitatieve beoordeling.