Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen
Industrie en Omgeving
Fysieke & cognitieve ergonomie29376/2800/2223/1/84
Studiegids

Fysieke & cognitieve ergonomie

29376/2800/2223/1/84
Academiejaar 2022-23
Komt voor in:
  • Bachelor in de integrale veiligheid, trajectschijf 2
    Keuzeoptie:
    • Ergonomie
Dit is een enkelvoudig opleidingsonderdeel.
Studieomvang: 4 studiepunten
Co-titularis(sen): Van Cauwelaert Karlien, Wera Sandra
Onderwijstalen: Nederlands
Kalender: Semester 2
Dit opleidingsonderdeel wordt gequoteerd op 20 (tot op een geheel getal).
Mogelijke grensdata voor leerkrediet: 15.03.2023 (2de semester)
Tweede examenkans: wel mogelijk.
Tolereerbaarheid: Dit opleidingsonderdeel komt in aanmerking voor tolerantie onder de voorwaarden van de opleiding waarvoor je bent ingeschreven.
Totale studietijd: 104,00 uren

Volgtijdelijkheid

Op dit opleidingsonderdeel is er geen volgtijdelijkheid van toepassing.

Korte omschrijving

In een grote meerderheid van de ondernemingen en organisaties worden de werknemers dagelijks blootgesteld aan ergonomische risico's zoals duwen, trekken, tillen en verplaatsen van zware lasten. Daarnaast werkt een groot aantal medewerkers in kantoren waar ze uren werken aan een computerscherm. De onveilige handelingen (nvl. door onwetendheid en onoplettendheid) zoals manueel hanteren van lasten en het verrichten van langdurig beeldschermwerk kan leiden tot arbeidsongevallen, langdurige afwezigheid door gezondheidsklachten, pijnlijke gewrichten en spieren, ...

De meeste lichamelijke klachten ontstaan in arbeidssituaties, waar bv. in een verkeerde houding wordt gewerkt. Een veel voorkomende klacht is Repetitive Strain Injury. RSI is een verzamelnaam voor allerlei klachten dien ontstaan door herhaaldelijk uitvoeren van eenzelfde taak. Het is voor werknemers en werkgevers belangrijk om deze lichamelijk klachten te voorkomen en hierbij speelt ergonomie een belangrijke rol.

De student krijgt inzicht in de ergonomische risico's van een bedrijf en leert deze op een correcte manier te analyseren en te verbeteren in samenwerking met de hiërarchische lijn van een organisatie.

OLR-Leerdoelen (lijst)

analyse
De student analyseert de werkposten aan de hand van risicoanalyses, checklisten, metingen ... Zodanig ergonomische risico's te herkennen en te erkennen (fysiek en cognitief).
De student kan een kantoor analyseren rond zithouding, inrichting bureau, verlichting, ...
De student herkent ergonomische knelpunten (fysiek en cognitief), beschrijft de verschillende vormen van verkeerde werkhoudingen. Hij/zij kan hier een geschikte (risico) analyse techniek aan koppelen.
De student kan een kantoor analyseren rond zithouding, inrichting bureau, verlichting, ... En kan een kantoor ook zelf inrichten.
De student heeft inzicht in de kunde van het menselijk brein, zintuigen en waarnemingen en weet wanneer er mentale belasting/ fouten kunnen optreden.
De student interpreteert en rapporteert de naleving van wettelijke voorschriften rond inrichting van werkplaatsen, werkhoogte, risicoanalyses, ...
communicatie
De student interpreteert en rapporteert de naleving van wettelijke voorschriften rond inrichting van werkplaatsen, werkhoogte, risicoanalyses, ...
De student adviseert en motiveert de werknemer om op een andere manier zijn werk te verrichten en kent dus de basisprincipes van gedragsbeïnvloeding door communicatie en training.
levenslang leren
De student onderzoekt kritisch de evoluerende wetgeving en analysetechnieken bij het uitvoeren van rondgangen, adviserende gesprekken, risico analyses, ...
operationaliseren
De student kent ergonomische hulpmiddelen en kan deze ook gebruiken en toewijzen aan een werkpost.

Leerinhoud

Wat zegt de Codex

  Impact voor ergonomie

  Wetgeving in de praktijk

 

Ergonomiebeleid

     De aanpak voor risicopreventie

  Het opsporen van gevaarsbronnen

  Het evalueren van de risico's

  Prioriteiten vastleggen en zoeken naar oplossingen

  Preventiestrategie

 

Ergonomische risicoanalysemethoden

  Screening en observatiemethodes

  Tillen

  Werkhoudingen

   Repetitiviteit

  Trekken en duwen

  Vermoeidheid

  Zorg

  Risico analyse algemeen

  ...

    

Beeldschermwerk

  Inrichting computerwerkplek

  Kantoorinrichting

  Ontwerp- en aankoopstandaard en oplossingen

  RIE algemene kantoren



Gedragsbeïnvloeding door communicatie en training

 

Modellen en systemen

oa. SHOLE en MPI-model



Zintuigen als vensters naar de buitenwereld

 

Waarneming en ontwerp van visuele vormen, patronen en kleuren

 

Visuele signaalgevers

 

Mentale belasting

 

 



Studiematerialen (tekst): Verplicht

  •  Cursus Fysiek & Cognitieve ergonomie (deel 1 en deel 2).
  •  PowerPoint presentatie, RIA methodes, ondersteunende info via digitaal leerplatform.

Onderwijsorganisatie

Werkvormen
Hoor- en/of werkcolleges39,00 uren
Werktijd buiten de contacturen65,00 uren

Toetsing (lijst)

Evaluatie(s) voor de eerste examenkans
MomentVorm%Opmerking
AcademiejaarKennis- en inzichtstoets in de examenreeks80,00Schriftelijk examen met mondelinge toelichting (open en gesloten boek)
AcademiejaarVaardigheidstoets in de examenreeks20,00De student kan een presentatie/training/toolboxmeeting over een onderwerp dat in de cursus aan bod komt (tijdens de lesuren).
Evaluatie(s) voor de tweede examenkans
MomentVorm%Opmerking
AcademiejaarKennis- en inzichtstoets in de examenreeks100,00Schriftelijk examen met mondelinge toelichting (open en gesloten boek)

Toetsing (tekst)

De student krijgt een schriftelijk examen met mondelinge toelichting (deels open boek en deels gesloten boek).

De student dient tijdens de lessen een presentatie te geven betreffende een opdracht die uitgevoerd wordt tijdens één van de bedrijfsbezoeken. De opdracht wordt uitgevoerd in kleine groepen, per groep wordt een verslag gemaakt van de opdracht. De opdracht wordt dan achteraf tijdens de lessen gepresenteerd. Het geheel staat op 20% van het examen (verplicht examenonderdeel 1ste zittijd). Bij ongewettigde afwezigheid van het betrokken bedrijfsbezoek kan de student niet deelnemen aan de opdracht en de presentatie, de student krijgt dus 0 op dit examenonderdeel. Bij gewettigde afwezigheid van het betrokken bedrijfsbezoek is het mogelijk dat er beslist wordt om voor de student een vervangopdracht te voorzien die dan eveneens voor 20% meetelt voor het examen. 


Verplichte aanwezigheid bij alle eventuele gastsessies (worden op voorhand aangekondigd) en bij alle externe activiteiten (vb; bedrijfsbezoeken, opleidingen, …) binnen deze OLOD.
Bij elke onwettige afwezigheid zal dat resulteren in de vermindering van je eindresultaat van je OLOD met 1 punt (van de totaalscore op 20) voor de eerste examenperiode.

De student die gewettigd afwezig is (*), bewijst de reden van zijn afwezigheid met een geldig medisch attest, zoals omschreven in het onderwijs- en examenreglement, of het nodige bewijsmateriaal voor de overmachtssituatie.

De student die omwille van medische redenen of overmacht een sessie mist, volgt de hierna volgende procedure.
De student registreert zijn afwezigheid in iBaMaFlex ten laatste op de dag van de gemiste les via de module ‘mijn afwezigheden’ met als reden ‘afwezig wegens ziekte of overmacht.
De student uploadt, binnen de 2 kalenderdagen na de gemiste les, via de iBaMaFlex-module ‘mijn afwezigheden’ een geldig medisch attest of het nodige bewijsmateriaal voor de overmachtssituatie

Gemiste sessies kunnen niet ingehaald worden.