Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen
Mens en Maatschappij
Thematische verdieping 437974/3108/2324/1/76
Studiegids

Thematische verdieping 4

37974/3108/2324/1/76
Academiejaar 2023-24
Komt voor in:
  • Bachelor in de orthopedagogie, trajectschijf 2
Dit is een enkelvoudig opleidingsonderdeel.
Studieomvang: 6 studiepunten
Men kan dit opleidingsonderdeel niet volgen binnen een
  • creditcontract.
  • examencontract (met het oog op het behalen van een creditbewijs).
  • examencontract (met het oog op het behalen van een diploma).
Titularis: Van Dingenen Gwen
Andere co-titularis(sen): Adams Carl, De Meulder Bert, Gevers Lut, Moentjens Gwendy, Schraepen Beno, Van Tongel Wim, Walravens Lieve
Onderwijstalen: Nederlands
Kalender: Semester 2
Dit opleidingsonderdeel wordt gequoteerd op 20 (tot op een geheel getal).
Mogelijke grensdata voor leerkrediet: 15.03.2024 (2de semester)
Tweede examenkans: wel mogelijk.
Delibereerbaarheid/tolereerbaarheid: Voor dit opleidingsonderdeel moet je slagen (wordt nooit gedelibereerd/getolereerd).
Totale studietijd: 156,00 uren

Volgtijdelijkheid

(simultaan te volgen met Onderzoeksmethoden 1 OF eerder ingeschreven voor Onderzoeksmethoden 1) EN (simultaan te volgen met De superdiverse wijk verkennen 4 OF eerder ingeschreven voor De superdiverse wijk verkennen 4).

Korte omschrijving

Als praktijkgerichte orthopedagoog ben je een onderzoeker in je dagelijkse praktijk. Je stelt je vragen naar aanleiding van een concreet probleem en zoekt gepaste methoden om hier aanzetten tot antwoorden op te vinden. Daarvoor heb je een stevige bagage nodig op gebied van onderzoeksmethoden. Deze krijg je in dit opleidingsonderdeel aangereikt via enkele colleges en digitale leerpaden. Vervolgens ga je hiermee meteen aan de slag.
Je krijgt een praktijkprobleem voorgelegd gekoppeld aan een thema dat je wordt toegewezen op basis van je voorkeuren. Daar hoort een onderzoeksvraag en een aantal deelvragen bij. Daarnaast formuleer je zelf deelvragen, enerzijds op basis van het praktijkprobleem maar zeker ook op basis van je eigen interesses. Je bepaalt zelf dus mee wat je wil leren in dit opleidingsonderdeel. De belangrijkste onderzoeksmethoden in dit opleidingsonderdeel zijn literatuurstudie, interview en desk research.
Dit zoeken naar handvatten en invalshoeken doe je niet alleen; we kiezen hier voor een vorm van groepsleren, waarbij je leert samen met en van elkaar. Als groep bekijk je de opgegeven onderzoeksvraag en deelvragen, en formuleer je zelf ook enkele deelvragen, ga je op zoek naar onderzoeksmethoden en bronnen, en breng je daarna resultaten samen om conclusies en aanbevelingen te formuleren. Je wordt daarbij begeleid op inhoudelijk vlak maar ook in je groepsproces. Tussentijds leveren jullie een schriftelijk rapport af over jullie bevindingen. Aan het einde bevragen we je over je onderzoeksproces.

Begincompetenties (tekst)

De student past de spellings-en grammaticaregels correct toe in verslaggeving.
De student refereert conform de APA – normen.

OLR-Leerdoelen (lijst)

Deskundig in relatie-opbouw: Ortho(ped)agogische basishouding en professionele relatie
De student toont in zijn bespreking een (ortho)(ped)agogische basishouding en holistische visie.
Deskundig in opvoeden begeleiden ondersteunen: Vraagverheldering en analyse ondersteuningsvraag 
De student verheldert de ondersteuningsvraag van een cliëntsysteem.
De student analyseert een praktijkprobleem op basis van (opgelegde én zelf gekozen) deelvragen die de student formuleert vanuit actuele inzichten en theoretische kaders, rekening houdend met de cliënt in zijn context en de diverse samenleving.
Deskundig in opvoeden begeleiden ondersteunen: Ondersteunt, organiseert en coördineert wonen, werken, leren en vrije tijd in de dagelijkse context van een individu of groep. Methodisch handelen.
De student formuleert aandachtspunten voor begeleiding en ondersteuning van een cliëntsysteem op basis van relevante theoretische kaders.
Deskundig in bruggen bouwen: Onderhouden, versterken en creëren van netwerken.
De student onderzoekt drempels en mogelijkheden tot het betrekken en versterken van sociale netwerken.
Deskundig in bruggen bouwen: Maatschappelijke participatie verhogen (community building) 
De student onderzoekt drempels en mogelijkheden tot het behouden of vergroten van maatschappelijke participatie.
Deskundig in werken in en met groepen: Groepsdynamisch werken (met cliënten/teams, vrijwilligers, mantelzorgers)
De student analyseert het groeps- en teamfunctioneren van het eigen team en zijn eigen aandeel hierin.
Deskundig in veranderingsprocessen: Onderzoek en innovatie
De student zet interview adequaat in.
De student hanteert de empirische cyclus in het onderzoeksmatig handelen.
Deskundig in veranderingsprocessen: Organisatieniveau
De student formuleert aandachtspunten voor visie en beleid op organisatieniveau passend bij een praktijkprobleem.
Kritisch denken, levenslang en levensbreed leren, onderbouwd denken en handelen
De student reflecteert kritisch op het eigen leerproces vanuit een attitude van levenslang en levensbreed leren.
Creatief denken en handelen
De student toont creativiteit in de aanpak en uitwerking van de leertaak.
Ethische vaardigheden
De student reflecteert vanuit een ethisch perspectiief op het opgegeven praktijkprobleem.
ICT basisvaardigheden, mediawijs en (digitale) (zorg) technologieën
De student zet deskresearch en literatuurstudie adequaat in.

Leerinhoud

Het groepswerk kadert binnen één van volgende thema’s die worden toegewezen aan de student op basis van diens voorkeuren.

- Kinderen en jongeren met gedrags- en emotionele problemen
- Hulpverlening aan jongvolwassenen
- Kracht en kwetsbaarheid bij ouderen
- Maatschappelijke kwetsbaarheid en verslaving
- Intrafamiliaal geweld en grensoverschrijdend gedrag
- Intercultureel werk en migratie
- Psychische kwetsbaarheid bij personen met een verstandelijke beperking

Volgende onderzoeksvaardigheden vormen de essentie van het opleidingsonderdeel:
- De onderzoekscyclus
- Het formuleren van een deelvraag bij een onderzoeksvraag
- Deskresearch
- Literatuurstudie
- Interview
- Het schrijven van een onderzoeksverslag

Ethische reflectie op het praktijkprobleem.

Studiematerialen (tekst): Verplicht

• Studiewijzer via Digitap 
• Leerpaden en bijkomend materiaal via Digitap
• Schraepen, B. (2023). PGL en praktijkonderzoek. [intern document Bachelor in de Orthopedagogie] AP Hogeschool Antwerpen, Departement Mens en Maatschappij.
• Poelmans, P. & Severijnen, O. (2020). De APA-richtlijnen. Over literatuurverwijzing en onderzoeksrapportage. Bussum: Coutinho.
• Huijer, M. & Meester, F. (2012). Goudmijn van het denken. Filosofie in de beroepspraktijk. Amsterdam: Boom. (Niet verplicht aan te kopen voor studenten die het olod Filosofie en ethiek niet in hun programma hebben.)

Onderwijsorganisatie

Examentijd
Voorziene tijd voor toetsing2,00 uren
Werkvormen
Hoor- en/of werkcolleges4,00 uren
Vormen van groepsleren11,00 uren
Werktijd buiten de contacturen139,00 uren

Toetsing (lijst)

Evaluatie(s) voor de eerste examenkans
MomentVorm%Opmerking
Eerste examenperiodeProjectopdracht100,00De student doorloopt in groep een onderzoeksproces. De groep maakt hiervan een groepsrapport. Na het inleveren van het groepsrapport volgt een peerassessment. Daarnaast vindt ook een individuele bevraging plaats (data en deadlines zie studiewijzer)

De projectopdracht bestaat uit:
- Groepsrapport
70% van het totale resultaat op de projectopdracht (dit is een groepspunt met individuele correctie)
1. Toetsmethode: werkstuk met peerassessment
2. Bron: open boek
3. Toetsmedium: schriftelijk en mondeling
4. Toetsmoment: momentopname na proces en tijdens examens
5. Beoordelaar: lector en peers

Voor taal- en vormfouten worden er binnen de opleiding orthopedagogie tot 4 punten afgetrokken op schriftelijke opdrachten.
1pt: Afspraken rond de opdracht (met bronvermelding)
1pt: Tekststructuur (& lay-out)
1pt: Formulering: doelgerichte, professionele schrijfstijl
1pt: Correcte taal

- Individuele bevraging: 30%
De student bespreekt aanbevelingen en reflecties rond het onderzoeksproces en wordt hierover kritisch bevraagd. (individuele score)

1. Toetsmethode: Open vragen
2. Bron: open boek
3. Toetsmedium: mondeling
4. Toetsmoment: momentopname op examen
5. Beoordelaar: lector
Je moet aan minstens de helft van de groepsbegeleidingen hebben deelgenomen, om te kunnen slagen voor de projectopdracht. Als je aan minder dan de helft van de groepsbegeleidingen deelneemt, krijg je een 0 voor de projectopdracht.

- Bij gebrekkige participatie kan een correctie tot 100% toegepast worden op het totale punt (correctie zie studiewijzer).
Evaluatie(s) voor de tweede examenkans
MomentVorm%Opmerking
Tweede examenperiodeProjectopdracht100,00De projectopdracht bestaat uit:
- Herwerking groepsrapport: 70% van het resultaat op deze projectopdracht
De student herwerkt het groepsrapport uit de eerste examenperiode op basis van de feedback die hij toen heeft gekregen.
- Bij een correctie van meer dan 50% op het totale punt van de eerste examenperiode volgt een nieuwe (groeps)opdracht.
1. Toetsmethode: werkstuk
2. Bron: open boek
3. Toetsmedium: schriftelijk
4. Toetsmoment: momentopname na proces
5. Beoordelaar: lector

Voor taal- en vormfouten worden er binnen de opleiding orthopedagogie tot 4 punten afgetrokken op schriftelijke opdrachten.
1pt: Afspraken rond de opdracht (met bronvermelding)
1pt: Tekststructuur (& lay-out)
1pt: Formulering: doelgerichte, professionele schrijfstijl
1pt: Correcte taal

- Individuele bevraging:
De student bespreekt aanbevelingen en reflecties rond het onderzoeksproces en wordt hierover kritisch bevraagd.
30% van het totale resultaat op deze projectopdracht (individuele score)
1. Toetsmethode: open vragen
2. Bron: open boek
3. Toetsmedium: mondeling
4. Toetsmoment: tijdens examenweek
5. Beoordelaar: lector