Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen
Industrie en Omgeving
Introductie tot ergonomie29375/3105/2324/1/89
Studiegids

Introductie tot ergonomie

29375/3105/2324/1/89
Academiejaar 2023-24
Komt voor in:
  • Bachelor in de integrale veiligheid, trajectschijf 2
    Keuzeoptie:
    • Ergonomie
  • Bachelor in het vastgoed
    Keuzepakket:
    • Keuzepakket 5
Dit is een enkelvoudig opleidingsonderdeel.
Studieomvang: 3 studiepunten
Co-titularis(sen): Van Cauwelaert Karlien, Wera Sandra
Onderwijstalen: Nederlands
Kalender: Semester 1
Dit opleidingsonderdeel wordt gequoteerd op 20 (tot op een geheel getal).
Mogelijke grensdata voor leerkrediet: 15.10.2023 (1ste semester)
Tweede examenkans: wel mogelijk.
Delibereerbaarheid/tolereerbaarheid: Dit opleidingsonderdeel komt in aanmerking voor deliberatie/tolerantie onder de voorwaarden van de opleiding waarvoor je bent ingeschreven.
Totale studietijd: 78,00 uren

Volgtijdelijkheid

Op dit opleidingsonderdeel is er geen volgtijdelijkheid van toepassing.

Korte omschrijving

De student kent de begrippen rond ergonomie alsook het wettelijk kader en kan dit situeren in de wetgeving zodanig ergonomie in een bedrijf te implementeren.

Bij ergonomie is het belangrijk dat de student basiskennis heeft van de anatomie van het menselijk lichaam (botten, spieren), alsook van fysiologie.

De student kan verschillende fysieke overbelastingsletsels herkennen en vervolgens een gepaste werkhouding aangeven.

Rugpreventie krijgt in dit vak aandacht, de student moet een kleine groep van werknemers kunnen trainen inzake rugpreventie (hoe zware lasten tillen, hoe werknemers motiveren, overbelastingsletsels kunnen uitleggen aan werknemers, ...).

Indien de anatomie van het menselijk lichaam gekend is wordt dieper ingegaan op antropometrie. Het theoretische kader wordt geschetst en vervolgens kunnen de studenten werkhoogtes berekenen voor kantoren, werkplaatsen, openbare plaatsen, ... Dit gaat gepaard met werkplekinrichting

OLR-Leerdoelen (lijst)

analyse
De student kan optimale werkhoogtes berekenen ifv de (tewerkgestelde) populatie + argumenteren.
De student beschrijft de werking van het menselijk lichaam (en kent de voornaamste lichaamsdelen) en de invloed van zwaar werk en verkeerde lichaamshouding.
communicatie
De student interpreteert de naleving van wettelijke voorschriften rond inrichting van werkplaatsen, werkhoogte, risicoanalyses, ...
De student kan een kleine groep van werknemers trainen rond rugpreventie
levenslang leren
De student onderzoekt kritisch de evoluerende wetgeving bij het uitvoeren van gerichte opzoekingen.
operationaliseren
De student kan de noodzaak van ergonomie op de werkplaats verklaren vanuit verschillende benaderingen (Fysiek, cognitief en organisatie).
voorbeeldfunctie
De student beschrijft de verschillende vormen van verkeerde werkhoudingen op het werk

Leerinhoud

Inleiding tot ergonomie

  Definitie ergonomie

  Wat is ergonomie?

  Wie is een ergonoom?

  Waarom ergonomie

  Ergonomie cultuur op de ladder van Hudson

Wat is ergonomisch?



Basis Anatomie

  Belangrijkste weefsels van het bewegingsstelsel

  Steunweefsel

  Spierweefsel

  Het bewegingsstelsel

  De beenderen

De gewrichten

  De spieren

  Het zenuwstelsel

  De romp

  De schouder

De elleboog

De pols en de hand

  De heup

  De knie

  De enkel



Preventie van Musculoskeletale aandoeningen (MSA) deel 1

  Inleiding en definitie van musculoskeletale aandoeningen

  Enkele epdiemiologische gegevens

  Reglementering

  Preventie van MSA

  Algemene principes ter voorkoming van MSA

  De op te volgen stappen inzake de preventie van MSA



De voornaamste musculoskeletale aandoeningen

  De peesaandoeningen

  De zenuwaandoeningen en tunnelsyndromen

  De neurovasculaire aandoeningen

  De aandoeningen van de spieren

  De aandoeningen van de tussenwervelschijf

  De aantasting van de bursa mucosa (slijmbeurzen)



De risicofactoren met betrekking tot MSA

  Biomechanische risicofactoren

  De blootstelling aan omgeving gebonden factoren

  De organisatie gebonden risico's

  De persoonsgebonden risico's

  

Preventie van MSA (deel 2)

  Het hefboomeffect

  De tilprincipes

Aanvullende beschermende bewegingen zonder tillen van lasten

  Enkele voorbeelden van bewegingen die geschikt zijn voor specifieke lasten

  

Antropometrie: wat (?) en rekenen met tabellen

  Inleiding: hoe het begon

  Antropometrische tabellen

  Rekenen met tabellen

  Oefeningen

 

Antropometrie: zittend en staand werken

  EN 1335: bureaustoelen

  EN 527: Kantoortafels

  Hoogte staande werkpost

  Hoogte zittende werkpost in productie

  Hoge stoel

  Zadelstoel

  schatten met maten

 

Ontwerpen van de werkplaats

  Ergonomie: preventie door de werkomgeving aan te passen

  Ontwerprichtlijnen en de inrichting van de ruimte verbeteren

  Zittend of staand werken?

  Tillen vermijden

  Tilzones respecteren

  Menselijke aspecten bij het ontwerpen van machines: EN 1005

  Oefeningen

 

   

Studiematerialen (tekst): Verplicht

  • Cursus Introductie in ergonomie
  • PowerPoint presentatie en ondersteunende informatie via digitaal leerplatform

Onderwijsorganisatie

Werkvormen
Hoor- en/of werkcolleges26,00 uren
Werktijd buiten de contacturen52,00 uren

Toetsing (lijst)

Evaluatie(s) voor de eerste examenkans
MomentVorm%Opmerking
Eerste examenperiodeKennis- en inzichtstoets in de examenreeks80,00Dit examen wordt (deels) schriftelijk, digitaal en/of mondeling afgenomen. Tenzij het technisch niet mogelijk is.
Eerste examenperiodeVaardigheidstoets in de examenreeks20,00De student kan een groep werknemers trainen rond rugpreventie
Evaluatie(s) voor de tweede examenkans
MomentVorm%Opmerking
Tweede examenperiodeKennis- en inzichtstoets in de examenreeks100,00Dit examen wordt (deels) schriftelijk, digitaal en/of mondeling afgenomen. Tenzij het technisch niet mogelijk is.

Toetsing (tekst)

De student krijgt een schriftelijk examen met open vragen.

De student dient een simulatietraining te geven aan een groep medestudenten rond rug preventie, deze gaat door tijdens de contacturen (verplicht examenonderdeel voor 1ste zittijd).

 Aanwezigheid is verplicht tijdens de lessen en bedrijfsbezoeken omdat deze contactmomenten uitsluitend onder begeleiding plaatsvinden tijdens de ingeroosterde bijeenkomsten.

Studenten die ongewettigde afwezig zijn, hebben geen recht op een inhaalkans. Zij behalen een 0-score voor (dat specifieke onderdeel van) het (deel)examen. Studenten die gewettigd afwezig zijn nemen contact op met de lector voor een inhaalmoment of vervangopdracht (max.2) indien organisatorisch mogelijk.

Het laattijdig (na de deadline) indienen van werkstuk resulteert in een 0-score voor dat werkstuk. Kan je omwille van medische redenen of overmacht niet tijdig indienen? Dan moet je het ziekteattest of het bewijs van overmacht binnen de 2 kalenderdagen uploaden in iBaMaFlex via de module ‘mijn afwezigheden’. Bij ‘gevolgen’ kies je de optie ‘Ander’ en schrijf je ‘deadline werkstuk’. Je dient het werkstuk binnen de 2 kalenderdagen in nadat deze wettige reden is opgehouden te bestaan. Opgelet: attesten voor deelname aan een rijexamen, privéafspraken, etc. vallen niet onder de noemer overmacht.”