Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen
Gezondheid en Wetenschap
Suïcidepreventie34192/3113/2324/1/75
Studiegids

Suïcidepreventie

34192/3113/2324/1/75
Academiejaar 2023-24
Komt voor in:
  • Bachelor in de orthopedagogie
    Keuzepakket:
    • Keuzepalet extra muros
  • Bachelor in de toegepaste psychologie, trajectschijf 3
    Keuzepakket:
    • Keuzepakket 3-jarig programma, 2de jaar (DAG en AVOND)
    • Keuzepakket 3-jarig programma, 3de jaar (DAG en AVOND)
    • Keuzepakket 4-jarig programma (DAG en AVOND)
    • Keuzepakket DAG/AVOND uitdovend 3TP
Dit is een enkelvoudig opleidingsonderdeel.
Studieomvang: 3 studiepunten
Men kan dit opleidingsonderdeel niet volgen binnen een
  • creditcontract.
  • examencontract (met het oog op het behalen van een creditbewijs).
  • examencontract (met het oog op het behalen van een diploma).
Titularis: Cluyts Johan
Onderwijstalen: Nederlands
Kalender: Academiejaar
Dit opleidingsonderdeel wordt gequoteerd op 20 (tot op een geheel getal).
Mogelijke grensdata voor leerkrediet: 15.10.2023 (Academiejaar)
Tweede examenkans: niet mogelijk.
Delibereerbaarheid: Voor dit opleidingsonderdeel moet je slagen (wordt nooit gedelibereerd).
Totale studietijd: 88,00 uren

Volgtijdelijkheid

geslaagd voor Mens en leren 2 EN geslaagd voor Mens en gezondheid 2 EN geslaagd voor Exploratiestage EN geslaagd voor Professioneel handelen 2 EN geslaagd voor Coaching en counseling.

Korte omschrijving

Dagelijks overlijden in Vlaanderen drie mensen door zelfdoding, een veelvoud daarvan denkt aan zelfmoord of onderneemt een poging. De kans dat een psychologiestudent(e) in zijn of haar latere beroepspraktijk te maken krijgt met mensen bij wie zelfmoordgedachten de bovenhand krijgen en veerkracht (tijdelijk) te kort lijkt te schieten, is meer dan reëel. Preventie en (laagdrempelige, zowel als intensieve) interventies zijn cruciaal om mensen in nood te ondersteunen. Uit onderzoek blijkt dat deskundigheidsbevordering en training in het voeren van gesprekken met suïcidale personen, een grote preventieve waarde hebben: deelnemers voelen zich na het volgen van een dergelijke training meer competent en minder handelingsverlegen in het voeren van gesprekken met suïcidale personen.
Via dit opleidingsonderdeel rond crisisgespreksvoering met suïcidale personen leren studenten gespreksvaardigheden aan om mensen in een suïcidale crisis bij te staan. Het is een unieke kans om enerzijds de eigen vaardigheden in crisisgespreksvoering aan te scherpen en anderzijds om aan de zelfmoordlijn mensen met een reële crisishulpvraag een ondersteunend en luisterend oor te bieden.

Dit opleidingsonderdeel wordt georganiseerd in samenwerking met het centrum ter Preventie van Zelfdoding.
Data opgenomen in deze ECTS-fiche zijn onder voorbehoud van wijzigingen. Eventuele wijzigingen zullen tijdig worden aangekondigd op Digitap.

Dit opleidingsonderdeel verloopt in verschillende stappen.

1. Stap 1

1.a. Informeren en interesse kenbaar maken
Indien de student interesse heeft om deel te nemen aan dit keuze-olod, neemt hij de ECTS-fiche grondig door. In de ECTS-fiche vindt hij een overzicht van meer info m.b.t. de inhoud en het verloop, de evaluatie en de studiebelasting van het opleidingsonderdeel. Heeft de student nadien nog vragen, dan mailt hij zijn concrete vraag/vragen naar johan.cluyts@ap.be. Vanaf eind augustus is ook de studiewijzer beschikbaar. Let op! Om te kunnen deelnemen aan de opleidingsonderdeel moet je een bewijs goed gedrag en zeden (model 2) kunnen voorleggen.
Heb je interesse om deel te nemen, dan maak je dit uiterlijk op 4/6/2023 kenbaar via mail naar johan.cluyts@ap.be.

1.b. Assessement
Het beantwoorden van de Zelfmoordlijn vergt zowel maturiteit als de aanwezigheid van verschillende competenties. Bovendien is het belangrijk dat er voldoende begeleiding geboden kan worden aan de studenten tijdens het doorlopen van dit opleidingsonderdeel. Daarom is het aantal studenten dat kan deelnemen aan dit opleidingsonderdeel beperkt. We organiseren daarvoor een assessement waarin je veerkracht en competenties in kaart worden gebracht. Deze assessement verloopt in twee delen:

Digitale assessement:
Studenten die uiterlijk op 4/6/2023 via mail (zie hoger) hun interesse kenbaar gemaakt hebben, ontvangen via mail een digitale assessement. Deze bestaat uit het invullen van een vragenlijst en het beantwoorden van een mail van een oproeper met suïcidale gedachten. De deadline om de digitale assessement in te vullen is 25/6/2023 om 23:55h.

Afstemmingsgesprek:
Na de online screening worden ongeveer 18 studenten weerhouden. Deze studenten worden op 27/6/2023 telefonisch uitgenodigd voor een afstemmingsgesprek (bestaande uit een rollenspel en een verdiepend gesprek). Het afstemmingsgesprek zal online doorgaan op 29/6/2023.

Alle studenten die deelnamen aan de assessement vernemen vanaf 1/7/2023 of ze kunnen deelnemen aan het opleidingsonderdeel, i.f.v. het advies van het Centrum ter Preventie van Zelfdoding. Wie niet weerhouden is, ontvangt hierover tevens feedback. Wie nadien nood heeft aan verdere feedback of een gesprek, kan terecht bij de studentenbegeleider van de opleiding.

Let op! Indien je wenst deel te nemen, kies je in je SPA nog NIET voor dit opleidingsonderdeel, maar kies je een ander keuze-olod uit het aanbod van keuze-olods. Wordt de student weerhouden, dan wordt zijn/haar studieprogramma in overleg aangepast (i.e., schrappen van een ander keuze-olod en inschrijven voor het keuze-olod suïcidepreventie).

2. Stap 2
Bij de start van het opleidingsonderdeel teken je een anonimiteitsverklaring (om de privacy van oproepers en collega's te garanderen) en studentenovereenkomst (overeenkomst tussen Centrum ter Preventie van Zelfdoding en de student). Meer info hierover krijg je via Digitap.

2.a. Theoretisch kader en praktische vaardigheden
Studenten nemen deel aan een intensieve training rond crisisgespreksvoering. Het theoretisch luik wordt aangeboden als zelfstudie. In de lessen (6 lessen van 3h, welke doorgaan van 18h tot 21h op de campus Noorderplaats - Spoor Noord) leer je de nodige (gespreks)vaardigheden aan en wordt de basishouding (echtheid, empathie...) opgefrist. Tussen de lessen worden er enkele oefeningen in de vorm van een telefonisch of digitaal rollenspel aangeboden.

Na deze training wordt indien nodig verdere individuele remediëring voorzien, en vindt er een afsluitende sessie plaats waarin de praktische aspecten van de praktijk aan de Zelfmoordlijn worden toegelicht.

2.b. Praktijk aan de zelfmoordlijn
Na de training volgen er minimaal 55 uren stage aan de Zelfmoordlijn, gepland in de periode tussen 10/11/23 en 3/6/24. Er wordt gestart met een peter of een meter die gedurende de eerste 2 wachten aan de Zelfmoordlijn de student bijstaat. De overige uren kan de student alleen beantwoorden. De student maakt van elk gesprek een kort verslag. Studenten maken hiervoor gebruik van de systemen van het Centrum ter Preventie van Zelfdoding.

Inloggen op de Zelfmoordlijn gebeurt via een beveiligde website met (eigen) laptop en, als de student de Zelfmoordlijn telefonisch beantwoordt, een headset. In nood kan via de eigen GSM gewerkt worden. Inloggen kan van overal in Vlaanderen (mits dit een rustige gespreksplaats is), er zijn geen gesprekskosten voor de student.
Studenten melden zich aan op de permanentietool van de Zelfmoordlijn voor het inplannen van de gesprekken (volgens beschikbare slots en eigen planning). Studenten kunnen hun permanentie tot 48h op voorhand annuleren. Indien de student omwille van dwingende redenen minder dan 48h voor zijn permanentie deze dient de annuleren, verwittigt hij de stafdienst van het Centrum ter Preventie van Zelfdoding (zie Digitap voor meer info). In functie van de continuïteit van de Zelfmoordlijn en de psychische belasting van de student, hanteren we als richtlijn een permanentie aan de Zelfmoordlijn van 2 à 3 uur per week. Studenten die de telefoon beantwoorden, presteren een derde van de uren tussen 24h en 8h.

Begeleiding:
 Studenten worden gedurende de eerste twee à drie wachtdiensten zelf ondersteund via het bereikbaar zijn van een ‘peter/meter’. Er is ook steeds 24/7 een telefonische permanentie bereikbaar bij eventuele technische problemen of om de student desgewenst mentaal bij te staan na een zwaar gesprek. Daarnaast worden alle verslagen nagelezen en zorgt de werkgroep die hiervoor instaat voor opvolging. Tenslotte nemen de studenten twee keer deel aan een (verplichte) groepsintervisie onder begeleiding van een stafmedewerker van het Centrum ter Preventie van Zelfdoding. De data hiervoor worden uiterlijk bij de start van het opleidingsonderdeel bekend gemaakt via Digitap. Daarnaast kan de student desgewenst en indien nodig terecht bij de olodverantwoordelijke en de studentenbegeleider.

OLR-Leerdoelen (lijst)

Aangepast communiceren
een crisisgesprek voeren
Kritisch reflecteren
op basis van kritische reflectie je krachten, valkuilen en leerkansen m.b.t. crisisgespreksvoering aangeven
concrete acties formuleren bij je leerkansen
Rollen opnemen
handelen vanuit de professionele basishouding
Interventies
een crisisgesprek voeren
Professioneel handelen
op basis van kritische reflectie je krachten, valkuilen en leerkansen m.b.t. crisisgespreksvoering aangeven
concrete acties formuleren bij je leerkansen

Studiematerialen (tekst): Verplicht

- studiewijzer en schrijfwijzer als leermiddel
- leermateriaal op Digitap

Onderwijsorganisatie

Werkvormen
Practicum en/of oefeningen18,00 uren
  • Duur: Academiejaar
Werkplekleren en/of stage55,00 uren
  • Duur: Academiejaar
Werktijd buiten de contacturen15,00 uren

Toetsing (lijst)

Avondtraject
Evaluatie(s) voor de eerste examenkans
MomentVorm%Opmerking
Eerste examenperiodeReflectieopdracht in de examenreeks20,00Zie studiewijzer op Digitap; reflectieopdracht
Toetsmethode: werkstuk
Toetsmedium: schriftelijk
Toetsbron: open boek
Beoordelaar: lector
De student schrijft een reflectieverslag van één intervisiegesprek.
Eerste examenperiodeVaardigheidstoets in de examenreeks80,00Zie studiewijzer op Digitap; simulatie van een gesprek aan de zelfmoordlijn.
Toetsmethode: gedragsobservatie
Toestmedium: mondeling
Toetsbron: gesloten boek
Beoordelaar: lector
Het gesprek wordt gepland in overleg met de student, en vindt plaats uiterlijk 4 weken na het presteren van alle permanentie-uren aan de Zelfmoordlijn, en uiterlijk op 09/06/2023.

Toetsing (tekst)

Let op! Indien de student:

- niet deelneemt aan de tussentijdse beoordeling na de training (zie 'korte omschrijving'), en/of

- ongewettigd afwezig is op één of beide intervisies, en/of

- minder dan 55 uur permanentie aan de Zelfmoordlijn opneemt, en/of

- ongewettigd afwezig is tijdens zijn geplande permanentie aan de Zelfmoordlijn, en/of

- zich niet houdt aan de bepalingen van de studentenovereenkomst

wordt de praktijk aan de Zelfmoordlijn stopgezet. De student behaalt dan een nul op 20 (0/20) voor het opleidingsonderdeel.