Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen
Koninklijk Conservatorium van Antwerpen
Communicatie24266/3042/2324/1/66
Studiegids

Communicatie

24266/3042/2324/1/66
Academiejaar 2023-24
Komt voor in:
  • Educatief graduaat in het secundair onderwijs (dans), trajectschijf 2
Dit is een enkelvoudig opleidingsonderdeel.
Studieomvang: 6 studiepunten
Men kan dit opleidingsonderdeel niet volgen binnen een
  • examencontract (met het oog op het behalen van een creditbewijs).
  • examencontract (met het oog op het behalen van een diploma).
Titularis: De Hondt Eva
Andere co-titularis(sen): Dierckx Ellen
Onderwijstalen: Nederlands
Kalender: Semester 2
Dit opleidingsonderdeel wordt gequoteerd op 20 (tot op een geheel getal).

Volgtijdelijkheid

Op dit opleidingsonderdeel is er geen volgtijdelijkheid van toepassing.
Tweede examenkans: wel mogelijk.
Delibereerbaarheid: Voor dit opleidingsonderdeel moet je slagen (wordt nooit gedelibereerd).
Totale studietijd: 180,00 uren

Korte omschrijving

In het opleidingsonderdeel communicatie verwerft de student/leraar inzicht in de manier waarop mensen elkaar voortdurend beïnvloeden in hun communicatie. Om hier inzicht in te verwerven zullen een aantal communicatietheorieën aangereikt worden. Deze theorieën vormen de theoretische basiskennis van de cursus. De theoretische inzichten worden getoetst aan de hand van praktische oefeningen en rollenspelen. Concrete tools worden aangereikt om het communicatieproces vlotter, bewuster en efficiënter te laten verlopen. Concrete vaardigheden op het gebied van spreek- en stemtechniek en spreken voor een groep worden ingeoefend . De leraar in opleiding leert zijn/haar stem en spraak beter te beheersen, en leert om met zelfvertrouwen, uitstraling en overtuiging voor een groep te spreken

OLR-Leerdoelen (lijst)

Dit opleidingsonderdeel omvat de volgende leerdoelen:
Analyseert processen die een rol spelen in de waarneming van anderen
Analyseert methoden om op een efficiënte manier te vergaderen en te coördineren
Benoemt werkvormen die een stimulerende klasruimte creëren.
Kan een specifiek publiek toespreken met aandacht voor een correct taalgebruik, goede overdracht en de te bereiken doelstelling.
Benoemt werkvormen die een gestructureerd werkklimaat bevorderen.
Past theoretische communicatiemodellen toe in case-study's uit de onderwijscontext. Beheerst verbale en non-verbale vaardigheden voor een efficiënte communicatie.
Beschrijft methoden om feedback te geven.
Benoemt de werkvormen die het communicatieproces in een onderwijscontext vergemakkelijken.
Analyseert zichzelf als communicator.
Analyseert vergadertechnieken.
Past een heldere en correcte schriftelijke communicatie toe.
Past op een passende wijze verschillende vormen van feedback toe (neutraal, negatief, positief)

Leerinhoud

De cursus communicatie wil de leraar in opleiding:

• Inzicht doen verwerven in de manier waarop mensen elkaar voortdurend beïnvloeden in hun communicatie. Hoe verloopt het communicatieproces? Wanneer verloopt het effectief? Wanneer niet? Wat zijn de oorzaken? Om hier inzicht in te verwerven zullen een aantal communicatietheorieën aangereikt worden. Deze theorieën vormen de theoretische basiskennis van de cursus. De theoretische inzichten worden getoetst aan de hand van praktische oefeningen en rollenspelen.
• Inzicht doen verwerven in de eigen manier van communiceren met verschillende partners (leerlingen, ouders, collega’s, leidinggevenden, ….). Wanneer communiceer ik adequaat of net niet? Hoe komt dit? Wat zijn mijn valkuilen? Concrete tools worden aangereikt om het communicatieproces vlotter, bewuster en efficiënter te laten verlopen.
• Concrete vaardigheden aanreiken op het gebied van spreek- en stemtechniek en spreken voor een groep. De leraar in opleiding leert zijn/haar stem en spraak beter beheersen, en leert om met zelfvertrouwen, uitstraling en overtuiging voor een groep spreken.

LEERINHOUDEN met een rechtstreekse link naar de leerdoelen en de eindcompetenties:

• Analyse van de eigen communicatiestijl en verbeterpunten
• Bespreking van processen van waarnemen/oberveren, beschrijven/interpreteren, verbale/non-verbale/paraverbale taal. Theoretische kaders en case-study's.
• Analyse van het communicatieproces (theoretische kaders van o.a. Watzlawick, Schulz von Thun, Roos van Leary, en NLP). Bespreking en toepassing van de LOOPGAAS-methode, actief luisteren, geweldloze/verbindende communicatie, DESC(C)-methode, en conflicthanteringsstijlen. Theoretische kaders en case-study's.
• Analyse van verschillende methoden om feedback te geven, in het bijzonder de methode van Kunstig Competent.
• Bespreking van communicatie als middel voor een effectief klasmanagement. Theoretische kaders en case-study's.
• Analyse van een goede opbouw van een mail/brief naar ouders/collega's/directie/externe partners.
• Analyse en toepassing van eutoon spreken, met aandacht voor houding, stem, resonantie, articulatie, uitspraak AN en expressie. Tips & tricks om op een overtuigende manier voor een publiek te spreken..

Studiematerialen (tekst): Verplicht

Cursus (via het elektronische leerplatform).

Elke student moet beschikken over een laptop, voor blended learning (online en offline lessen).

Studiematerialen (tekst): Aanbevolen

1. GARDNER, H., Soorten Intelligentie, uitgeverij Nieuwezijds,2010

2. GARDNER, H., The unschooled Mind, how Children think and how Schools should teach, Basis Books, New York 2011

3. GOLEMAN, D., Emotionele intelligentie. Emoties als sleutel tot succes. Amsterdam, Antwerpen, Uitgeverij Contact, 1997.

4. GORDON, T., Beter omgaan met kinderen. De nieuwe manier van samenwerken op school en thuis. Amsterdam/ Brussel, Elsevier, 1979.

5. HOLZHAUER, Communicatie. Theorie en Praktijk. Schoonhoven, Academic Service, 2003 (2de druk).

6. MARMET, O. & MEYER, A., Kleine sociale psychologie. Baarn, Intro, 1999 (zesde druk)

7. OOMKES, F.R., Communicatieleer. Amsterdam/Meppel, Uitgeverij Boom, 1995.

8. VAN CRAEN, W., Omgaan met anderen : een communicatiekunst. Leuven, Acco, 2005 (4de herziene uitgave).

9. VAN DEN BROECK, H., Opvoeden in de klas. Wegwijzer voor leerkrachten. Tielt, Lannoo, 1998.

10. VAN MOSSEVELDE, E., De klas in de hand. Omgaan met en (bege)leiden van leerlingen. Leuven, Acco, 1997.

11. VAN MOSSEVELDE, E., Pubers in de klas. Hoe blijf je hen de baas? Leuven, Acco, 1999.

12. VERCKENS, J. P., Communicatievaardigheden. Leuven, Apeldoorn, Garant, 1999.

13. VERLIEFDE, E. & STAPERT, M., De kunst van het luisteren. Communiceren met kinderen op school en thuis. Leuven, Acco, 2003

14. WOLTJER, C. & JANSSENS, H., Hoe ga je om met kinderen op school? Groningen, Wolters Noordhoff, 2000

15. P. SAS, C. DE CLERCQ, Als je veel moet praten. Deel 1: stempedagogiek. Garant
Uitgevers n.v., Leuven-Apeldoorn, 1996

16. T. DINGER, M. SMIT, C. WINKELMAN, Expressiever en gemakkelijker spreken. Uitgeverij
Coutinho, Bussum, 1998

17. V. MERTENS, Spreken voor publiek. Garant Uitgevers n.v., Leuven-Apeldoorn, 1998

18. K. WIERTZEMA, P. JANSEN, Doelmatig communiceren: spreken in het openbaar.
Uitgeverij Coutinho, Bussum, 2000

19. A.M. ELDAR, Spreken en zingen. Van Gorcum, Assen/Maastricht, 1986

Onderwijsorganisatie

Werkvormen
Hoor- en/of werkcolleges30,00 uren
  • Duur: Semester
Werktijd buiten de contacturen150,00 uren
  • Duur: Academiejaar

Toetsing (lijst)

Evaluatie(s) voor de eerste examenkans
MomentVorm%Opmerking
Eerste examenperiodeKennis- en inzichtstoets in de examenreeks25,00
Eerste examenperiodeVaardigheidstoets in de examenreeks25,00
Evaluatie(s) voor de tweede examenkans
MomentVorm%Opmerking
Tweede examenperiodeKennis- en inzichtstoets in de examenreeks25,00
Tweede examenperiodeVaardigheidstoets in de examenreeks25,00
Evaluatie(s) voor beide examenkansen, niet herhaalbaar in tweede examenkans
MomentVorm%Opmerking
Eerste examenperiodeKennis- en inzichtstoets permanent tijdens de lesweken (Permanente evaluatie)25,00
Eerste examenperiodeVaardigheidstoets permanent tijdens de lesweken (Permanente evaluatie)25,00

Toetsing (tekst)

Evaluatie
Raadpleeg ‘Toetsing (lijst)’ voor de specifieke evaluatieonderdelen of toetsvormen voor dit opleidingsonderdeel.
Tweede examenkans
Niet voor alle opleidingsonderdelen is een herkansing mogelijk. Raadpleeg ’Toetsing (lijst)' voor dit opleidingsonderdeel.

Een tweede examenkans:

* is niet mogelijk voor toetsvormen die gebruik maken van permanente evaluatie. Wanneer een tweede examenkans mogelijk is voor andere toetsvormen binnen hetzelfde opleidingsonderdeel, wordt het cijfer voor de toetsvorm(en) permanente evaluatie van de eerste examenperiode overgedragen naar de tweede examenperiode.
* is mogelijk voor de evaluatieonderdelen of toetsvormen die geen permanente evaluatie bevatten.

Aanwezigheidsvereiste:
Er is een minimum van 2/3 aanwezigheid van alle georganiseerde lessen vereist. Bij minder dan 2/3 aanwezigheid krijgt de student 0/20 voor (alle) toetsvorm(en) permanente evaluatie.
Voorwaarden voor gewettigde afwezigheid:

* Een afwezigheid gewettigd door een medisch attest geüpload in iBamaFlex
* Een vooraf aangevraagde en door het opleidingshoofd of de artistiek coördinator goedgekeurde afwezigheid

Vaardigheidstoets (permanent en examen):

  • Mondelinge en schriftelijke reflecties, oefeningen, en bespreking van casestudy’s op basis van de leerstof van de cursus.
  • Toepassing van de leerstof van de cursus in rollenspelen, schriftelijke communicatie (e-mails en brieven schrijven), en praktische oefeningen rond ‘spreken voor publiek’.