Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen
Koninklijke Academie van Antwerpen
Specifieke vakdidactiek kinderen34094/3045/2324/1/32
Studiegids

Specifieke vakdidactiek kinderen

34094/3045/2324/1/32
Academiejaar 2023-24
Komt voor in:
  • Educatieve master audiovisuele en beeldende kunsten, trajectschijf 1
    Afstudeerrichting:
    • beeldende kunsten
Dit is een enkelvoudig opleidingsonderdeel.
Studieomvang: 6 studiepunten
Titularis: Wolfaert Indra
Andere co-titularis(sen): De Pooter Liesbet
Onderwijstalen: Nederlands
Kalender: Academiejaar
Dit opleidingsonderdeel wordt gequoteerd op 20 (tot op een geheel getal).
Mogelijke grensdata voor leerkrediet: 31.10.2023 (Academiejaar)
Tweede examenkans: wel mogelijk.
Delibereerbaarheid: Voor dit opleidingsonderdeel moet je slagen (wordt nooit gedelibereerd).
Totale studietijd: 180,00 uren

Volgtijdelijkheid

Op dit opleidingsonderdeel is er geen volgtijdelijkheid van toepassing.

Begincompetenties (tekst)

Eindcompetenties van een academische masteropleiding. De Nederlandse taal voldoende beheersen.

OLR-Leerdoelen (lijst)

De afgestudeerde beheerst de nodige kennis die de basiscompetenties voor leraren ondersteunt en kan verbindingen leggen met maatschappelijke thema's, uitdagende artistieke leeromgevingen creëren en ideeën ontwikkelen voor het (kunst-)onderwijs.
Je actualiseert, verbreedt, verdiept en verbindt kennis en vaardigheden en dat deel je in gesprekken.
Je verbindt je kennis en inzichten, over de rollen van de leraar (theorie), met het hedendaags onderwijslandschap (de praktijk).
Je demonstreert een beeldende techniek waarbij je aantoont dat je actuele vak- en materialenkennis beheerst.
Je creëert een leerrijke artistieke leeromgeving via aangepaste leerinhouden en werkvormen.
De afgestudeerde creëert een artistieke leeromgeving die in alle didactische componenten aansluit bij de beginsituatie van een leergroep en individuele lerenden en proactief is ten aanzien van de diversiteit in de leergroep.
Je hebt inzicht in de doelgroep en je kan de demonstratie aanpassen aan de doelgroep.
De afgestudeerde creërt een positief leer- en leefklimaat en ondersteunt door doelgerichte activiteiten en formele en informele interacties de brede persoonlijke, intellectuele en maatschappelijke ontplooiing van lerenden.
Je reikt collega's opties en constructieve feedback aan tot verbetering van eigen leerprocessen en oefenmomenten.
De educatieve master audiovisuele en beeldende kunsten kan de organisatie van onderwijs- en leeractiviteiten efficiënt op korte en lange termijn plannen, met het oog op het evidence informed creëren van een gestructureerde, creatieve, veilige en stimulerende artistieke leeromgeving.
Je geeft een gestructureerde demonstratie, rekening houdende met de vooropgestelde criteria (timing, klasorganisatie, veiligheid).
De educatieve master audiovisuele en beeldende kunsten ontwikkelt een eigen visie op basis van de mogelijkheden en grenzen van verschillende theoretische paradigma’s in onderwijskundig, (vak)didactisch en vakinhoudelijk onderzoek.
Je ontwikkelt, op basis van de rollen van de leraar, een pedagogische visie over het leraarschap.
De educatieve master audiovisuele en beeldende kunsten kan door onderzoekend leren, kritische zelfevaluatie en -reflectie het eigen functioneren richting geven, bijsturen en vernieuwen.
Je reflecteert kritisch vanuit je eigen vormingsaanbod over het leraarschap.
De educatieve master audiovisuele en beeldende kunsten is in staat om over onderwijskundige thema’s, het lerarenberoep, en zelf ontwikkelde strategieën voor de onderwijspraktijk te communiceren met collega’s en andere stakeholders in het onderwijs en kunstenveld en als professional deel te nemen aan het maatschappelijk debat.
Je presenteert een samenhangend en gestructureerd verhaal.

Leerinhoud

De lessen Specifieke Vakdidactiek Kinderen zijn praktijkgericht en specifiek toegepast op het lesgeven in de beeldende kunsten aan kinderen.
In de cursus wordt de theoretische basis gelegd die het geven van stagelessen ondersteunt.

In de cursus komen aspecten van de werking van het onderwijssysteem aan bod en wordt er aandacht besteed aan leer -en ontwikkelingsprocessen. Vragen die de revue passeren zijn o.a.: Hoe kan ik grondig observeren? Wat is een leerplan en een jaarplan? Wat zijn de rollen van de leraar?
Hoe maak ik een goede lesvoorbereiding (met domeinoverschrijdende elementen)? Hoe kan ik opdrachten en instructies afstemmen op de diversiteit binnen mijn klasgroep? Hoe organiseer ik een efficiënt les- en dagverloop en een werkbare klasruimte met oog voor veiligheid, organisatie van administratieve taken etc.? Welke werkvormen kan ik hanteren? Hoe creëer ik een positief leerklimaat? Welke begeleidingsmethodiek hanteer ik en hoe ga ik om met de leerlingen in de klas/atelier (klasmanagement, leerstoornissen,...)? Waar moet een goede demonstratie aan voldoen? Hoe kan ik een beeldende techniek vertalen naar kinderen tussen 6 en 12 jaar?
Hoe kan ik domeinoverschrijdend werken op een kwaliteitsvolle manier? Wat zijn doelstellingen en hoe formuleer ik deze? Wat zijn bouwstenen en hoe ga ik daar tijdens de les mee aan de slag? Hoe kan didactisch materiaal mijn les ondersteunen?
Hoe kan ik vanuit een beeldende techniek een domeinoverschrijdende opdracht creëren? Welke bronnen kan ik raadplegen om mezelf te versterken in domeinoverschrijdend werken?
Om een antwoord te krijgen op die vragen, worden casussen (ontleend aan de stage en beroepspraktijk) besproken. Ervaringen, opmerkingen en inzichten worden uitgewisseld. Het inoefenen, bespreken van praktijkgerichte situaties en problemen oplossen is een constante tijdens de lessen, waarbij er kritisch gereflecteerd wordt over het eigen didactisch handelen.

Het leveren van een constructieve bijdrage aan de lessen impliceert dat je op regelmatige basis aanwezig bent (er worden absenties opgenomen); in het geval je gewettigd afwezig bent, breng je zo spoedig mogelijk een attest binnen op het secretariaat.
Ongewettigde afwezigheden kunnen je studievoortgang in het gedrang brengen.

Studiematerialen (tekst): Verplicht

Cursus en aanvullende informatie op DigitAP. 

Studiematerialen (tekst): Aanbevolen

Zie grotere lijst met interessante boeken op Microsoft Teams.

WETERINGS, A., en PLAMPER, S., Begrijpen met je handen. Een andere kijk op kind en creativiteit., Houten, Bohn Stafleu Van Loghum, 2019, 142 p.

SCHASFOORT, B., Beeldonderwijs en didactiek, Groningen, Wolters-Noordhoff, 2008, 344p.

DIERCKX, G., Kunstogen; samen met kinderen beeldende kunst beleven, Antwerpen, Wit, 2018, 143p.

ANCKAERT, L., Kunsteducatieve vormingsprocessen: ‘Op basis van een casestudy van het programma 'Muzische klassen' van de kunsteducatieve organisatie 'De Veerman’, Garant, 71p.

MEYKENS, S., en CLUCKERS, G., Kindertekeningen in ontwikkelingspsychologisch en diagnostisch perspectief, Leuven, Acco, 1996, 175 p.

KOPPENS, P., en WINTER de, W., De ontwikkeling van het kindertekenen. Kinderen leren tekenen, De Bilt, Cantecleer,, 1992, p. 94 – 105.

VAN DEN BROECK, H., Opvoeden in de klas. Wegwijzer voor leerkrachten, Leuven, lannoocampus, 2006, 240p.

VAN MOSSEVELDE, E., Moeilijke leerlingen, Leuven, Acco, 1998, 195p.

VAN ONNA, J., Laat maar zien, Groningen, Wolters Noordhoff, 2001, 317p.

KORTHAGEN, F.A.J., Reflectie en de professionele ontwikkeling van leraren. Pedagogische studiën 69, 1992, p. 112-123.

Help!. Eerste hulp voor iedereen, Vlaanderen, Rode Kruis Vlaanderen, 2008, 527p.

Tijdschriften

BORMANS, L., Van terugblikken word je een beter leraar. Zonder reflectie ben je een ongeleid projectiel, Klasse, nr. 202, 2010, p. 28 – 29.
- DaDa magazine.
- Het tijdschrift "Klasse" voor leraars.
Internet

http://www.onderwijs.vlaanderen.be

http://www.kernreflectie.nl

http://www.beeldonderwijs.nl

http://www.carrieretijger.nl/functioneren/communiceren/mondeling/vaardigheden/feedback-geven

http://www.gemeenschapsonderwijs.be/sites/portaal_nieuw/DKO/Pages/Leerplannen.aspx

http://www.klasse.be/leraren/print.php?q=eerstelijn/7401

http://www.ictopschool.net
https://www.uantwerpen.be/nl/faculteiten/antwerp-school-of- education/deelentiteiten/expertisecentrum-hoger-onderwijs/didactische-tips/onderwijstips/overzicht- onderwijstips/tip-58--hoe-een-scre/

https://duurzaamonderwijs.com

Onderwijsorganisatie

Werkvormen
Hoor- en/of werkcolleges48,00 uren
  • Duur: Academiejaar
Practicum en/of oefeningen20,00 uren
  • Duur: Academiejaar
Werktijd buiten de contacturen112,00 uren
  • Duur: Academiejaar

Toetsing (lijst)

Evaluatie(s) voor de eerste examenkans
MomentVorm%Opmerking
Eerste examenperiodeReflectieopdracht in de examenreeks40,00Beeldverwerking rollen leraar
Eerste examenperiodeVaardigheidstoets eenmalig tijdens de lesweken40,00Demonstratie
Evaluatie(s) voor de tweede examenkans
MomentVorm%Opmerking
Tweede examenperiodeReflectieopdracht in de examenreeks40,00Beeldverwerking rollen leraar
Tweede examenperiodeVaardigheidstoets in de examenreeks40,00Demonstratie
Evaluatie(s) voor beide examenkansen, niet herhaalbaar in tweede examenkans
MomentVorm%Opmerking
Eerste examenperiodeReflectieopdracht permanent tijdens de lesweken (Permanente evaluatie)20,00Feedback en inbreng

Toetsing (tekst)

In de studiewijzer op DigitAP staan gedetailleerde instructies en beoordelingscriteria.

Het leveren van een constructieve bijdrage aan de lessen impliceert dat je op regelmatige basis aanwezig bent (er worden absenties opgenomen); in het geval je gewettigd afwezig bent, breng je zo spoedig mogelijk een attest binnen op het secretariaat.
Ongewettigde afwezigheden kunnen je studievoortgang in het gedrang brengen.