Op dit opleidingsonderdeel is er geen volgtijdelijkheid van toepassing.

Het opleidingsonderdeel Morele Opvoeding richt zich op het begeleiden van kinderen naar autonoom moreel denken en handelen vanuit een vrijzinnig humanistisch perspectief. De cursus onderzoekt morele ontwikkeling bij kinderen, strategieën om moreel bewustzijn te vergroten en moreel denken te stimuleren, met procesdoelen zoals autonomie, verantwoordelijkheid en zingeving. Er wordt aandacht besteed aan impliciete waardenoverdracht door leerkrachten en de invloed van mens- en wereldbeeld op waardenopvoeding, evenals het dekoloniseren van onderwijsinhouden. Het programma benadrukt een positief mensbeeld waarin autonomie, kritisch denken, verantwoordelijkheid, gelijkwaardigheid en sociale solidariteit centraal staan. Ontwikkelingstheorieën van onder andere Erik Erikson, Jean Piaget en Lawrence Kohlberg worden behandeld, evenals het nature-nurture debat en de rol van opvoeding en sociale context. Door Theory of Mind en sociale vaardigheden te bevorderen, bereidt de cursus toekomstige leerkrachten niet-confessionele zedenleer voor om morele opvoeding effectief te integreren in hun onderwijspraktijk.

Bereidheid tot vrijzinnig engagement. Eindcompetenties van de voorafgaande opleidingen Studenten via SLO dienen minimum al 30 studiepunten te hebben verworven. Studenten via geïntegreerde lerarenopleiding dienen minimum al 60 studiepunten te hebben verworven. Niveau: gespecialiseerd

Theoretisch gedeelte:

Het opleidingsonderdeel Morele Opvoeding richt zich op de vraag hoe we aan morele opvoeding doen vanuit een vrijzinnig humanistisch perspectief. Het doel is om kinderen te begeleiden naar autonoom moreel denken en handelen, met aandacht voor de ontwikkeling van hun moreel bewustzijn en de stimulering van hun morele ontwikkeling. We onderzoeken hoe morele ontwikkeling bij kinderen plaatsvindt en hoe we hun morele bewustzijn kunnen vergroten. Daarbij analyseren we pedagogische strategieën om het morele denken van kinderen positief te stimuleren en streven we naar de ontwikkeling van een autonome moraal bij kinderen. Procesdoelen zoals autonomie, moreel denken, humanisering van de samenleving, verantwoordelijkheid en zingeving staan hierbij centraal.

Leerkrachten dragen vaak impliciet waarden over via leerinhouden, lesstijlen en werkvormen. Het bewust worden en dekoloniseren van deze impliciete waarden is essentieel. We onderzoeken de invloed van het mens- en wereldbeeld op waardenopvoeding en streven naar een vrijzinnig humanistische benadering die gebaseerd is op de idealen van de Verlichting, zoals godsdienstvrijheid, vrijheid van denken en meningsuiting. We verkennen wat we willen bereiken met morele opvoeding, rekening houdend met de moeilijkheden en de lange termijn impact van opvoedkundig handelen. Vanuit een vrijzinnig humanistisch perspectief streven we naar de ontwikkeling van individuen die als autonome en verantwoordelijke burgers deelnemen aan de samenleving, met respect voor de autonomie van anderen.

Het vrijzinnig humanistisch mensbeeld benadrukt autonomie en vrijheid, waarbij individuen zelf beslissingen nemen en hun leven vormgeven. Redelijkheid en kritisch denken staan centraal, met een rationele benadering van het leven waarbij logica en kritisch denken worden gewaardeerd. Verantwoordelijkheid en ethiek zijn belangrijk, waarbij mensen verantwoordelijk zijn voor hun acties en ethisch handelen naar anderen en de wereld. Gelijkwaardigheid en respect zijn cruciaal, met het respecteren van de inherente waardigheid en diversiteit van alle mensen. Sociale solidariteit en ontplooiing worden nagestreefd, waarbij persoonlijke groei en solidariteit binnen de samenleving centraal staan.

In de cursus onderzoeken we het nature-nurture debat en ontwikkelingstheorieën van persoonlijkheid, sociale ontwikkeling en moreel redeneren, zoals die van Erik Erikson, Jean Piaget en Lawrence Kohlberg. We bekijken de invloed van opvoeding, onderwijs en sociale context op de ontwikkeling van kinderen en hoe deze factoren bijdragen aan morele ontwikkeling. We stimuleren de ontwikkeling van Theory of Mind bij jonge kinderen door middel van situaties zoals false beliefs-taken, imitatiespel en rollenspel, en verhalen die verschillende perspectieven belichten. We benadrukken de rol van ouders, opvoeders en leerkrachten in het bespreken van gedachten en gevoelens, en het bevorderen van sociale vaardigheden door interactie met diverse leeftijdsgenoten.

Praktisch gedeelte:

Didactische verwerking van de wetenschappelijk inzichten van de morele ontwikkeling bij kinderen.
Interactieve onderwijsleergesprekken rond moraal en opvoeding.
Oefenen in de rol van gespreksleider om te komen tot filosoferen met kinderen rond moraal.

Cursus Morele opvoeding (digitale leeromgeving)
Presentaties (digitale leeromgeving)
Losse teksten (digitale leeromgeving)
Studiewijzer ( digitale leeromgeving)