Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen
Onderwijs en Training
Vakinhoud B Nederlands35682/3312/2425/1/09
Studiegids

Vakinhoud B Nederlands

35682/3312/2425/1/09
Academiejaar 2024-25
Komt voor in:
  • Educatieve bachelor secundair onderwijs (1 onderwijsvak, Antwerpen)
    Keuzeoptie:
    • Nederlands
Dit is een enkelvoudig opleidingsonderdeel.
Studieomvang: 12 studiepunten
Co-titularis(sen): Schraeyen Sofie, Vollebregt Joos
Onderwijstalen: Nederlands
Kalender: Semester 2
Dit opleidingsonderdeel wordt gequoteerd op 20 (tot op een geheel getal).
Mogelijke grensdata voor leerkrediet: 15.03.2025 (2de semester)
Tweede examenkans: wel mogelijk.
Delibereerbaarheid: Voor dit opleidingsonderdeel moet je slagen (wordt nooit gedelibereerd).
Totale studietijd: 279,00 uren

Volgtijdelijkheid

Op dit opleidingsonderdeel is er geen volgtijdelijkheid van toepassing.

Korte omschrijving

Nederlandse taal en cultuur

Lees aandachtig de studiewijzer om afwezigheden bij toetsing en evaluaties buiten de examenweken te wettigen.

OLR-Leerdoelen (lijst)

Interactie: diversiteit hanteren
analyseert een praktijkvoorbeeld op basis van (inter)culturele en/of meer talige aspecten
Interactie: taal ontwikkelen
communiceert vlot en correct mondeling en schriftelijk
herkent, beschrijft en illustreert aspecten van taalwetenschap, taalvariatie en taalverwerving
maakt flexibel gebruik van media bij een presentatie
Leerbevordering: (internationale) onderwijs gerelateerde kennis integreren
toont de huidige aanwezigheid van de Nederlandse taal in de wereld aan en verklaart die historisch
Leerbevordering: geschikte leerinhouden hanteren
analyseert en duidt verschillende aspecten (eigenheid, functie, stilistische en inhoudelijke kenmerken, geschiedenis) van poëzie, film en drama
benoemt, illustreert en beoordeelt de verschillende deelaspecten van een taalbeleid op school.
Evalueert vanuit een tekstervarende en tekstbestuderende manier van lezen literaire teksten uit heden en verleden.
presenteert essentiële kenmerken van een hedendaagse dichter voor jongeren en zijn werk verantwoordt de classificaties van teksten (fictie/non-fictie; proza/poÙzie; epiek/lyriek/dramatiek; canonisering)
situeert en beschrijft de historische ontwikkeling van de Nederlandse taal in de maatschappelijke context
toont in stijlstromingen verschillen aan in de benadering van de werkelijkheid.
verantwoordt de classificaties van teksten (fictie/non-fictie; proza/poëzie; epiek/lyriek/dramatiek; canonisering)
Zelfontwikkeling: creatief denken
verwerkt een hedendaags werk uit de jeugdliteratuur op een analytische en een creatieve manier.
Zelfontwikkeling: onderzoekend handelen
beoordeelt een kunstuiting (toneelvoorstelling, gedicht, film) op basis van vooropgestelde criteria.
beoordeelt poëzie voor volwassenen op zijn formele en inhoudelijke kenmerken met gebruik van vaktermen
legt verbanden binnen teksten, tussen teksten, tussen teksten en het brede socio-culturele veld en tussen tekst en auteur.
maakt flexibel gebruik van media bij een presentatie
Verwoordt de persoonlijke leeservaring van een hedendaagse roman met gebruik van vaktaal.
toont de taalkundige gelijkenissen en verschillen tussen het Nederlands en andere Germaanse talen aan
Durft ‘out of the box’ denken en het omzetten in opties (grondhouding ONDERZOEKEND HANDELEN)
Zelfontwikkeling: veerkrachtig handelen
kan innerlijke belevingen op een gepaste manier duidelijk maken
Perspectiefneming: kan je inleven in verschillende standpunten
kan je inleven in verschillende standpunten
kan en durft het eigen referentiekader loslaten

Leerinhoud

Fictie

Deze literatuurstudie bouwt logisch voort op competenties die aan bod komen in het onderdeel Jeugdliteratuur (Vakinhoud A).

Fictie en literatuuronderwijs dragen bij tot de persoonlijke ontwikkeling. Daarom leren leerlingen in het secundair onderwijs fictionele teksten te lezen die hun interesse wegdragen en hun belevingswereld uitbreiden. Om dit leerproces te ondersteunen is het belangrijk dat de leraar Nederlands zich verdiept in deze leerinhoud om bijvoorbeeld teksten te selecteren die uitdagingen voor de leerlingen inhouden.

In dit opleidingsonderdeel leer je eerst de criteria volgens welke de literaire genres ingedeeld worden (fictie en non-fictie / proza en poëzie / epiek, lyriek en dramatiek). We vatten literatuur in de ruime betekenis op en benaderen het als een element van een groter maatschappelijk, cultureel en historisch geheel. In een tweede luik hebben we aandacht voor het aanbod van jeugdpoëzie. Daarna krijgen ook film en drama de nodige aandacht.

Vervolgens bekijken we stromingen in de literatuurgeschiedenis. De culturen van de middeleeuwen, de renaissance en de moderne tijd (hier: vanaf de barok) worden exemplarisch behandeld met nadrukkelijke aandacht voor proza, poëzie en theater. Deze zaken brengen we in verband met inzichten over non-fictie, plastische kunsten en de maatschappelijke context. We zullen het hebben over de manier waarop iedere tekst (soms onbewust) de cultuur ademt waarin hij geschreven is. Dit semester lezen we samen ook een recente roman in zijn geheel en bespreken daarvan de literaire aspecten in de diepte.

Taalvariatie

Van de studenten met lesbevoegdheid Nederlands wordt verwacht dat zij het Nederlands beheersen, zowel schriftelijk als mondeling. Aan je eigen taalvaardigheid blijf je dus werken. Je wordt bovendien verondersteld kwaliteitsvol kritisch te zijn. Bij deze kwaliteitsontwikkeling is je eigen beheersing van de vakinhouden vanzelfsprekend. Het Nederlands in al zijn variaties krijgt in dit olod de nodige aandacht: de taalvariëteiten worden geplaatst in tijd, ruimte en maatschappij op basis van erkende inzichten uit de linguïstiek.

Taalbeleid

Bijna alle scholen voeren vandaag een actief taalbeleid. We bieden je een stappenplan aan hoe je dat kan aanpakken en hoe je je collega’s kan helpen. Daarnaast zal je in de klas in staat moeten zijn om de verschillende lees- en schrijfproblemen van leerlingen te signaleren. We reiken je ook verschillende mogelijkheden aan om er adequaat op in te spelen.

Studiematerialen (lijst)

Studiewijzer beschikbaar op DigitapVerplicht
Leesbeesten en boekenfeestenVerplicht
  • Auteur: Van Coillie, J.
Spraakmakend NederlandsVerplicht
  • Auteur: Daniëls, W.

Onderwijsorganisatie

Werkvormen
Hoor- en/of werkcolleges (afstandstraject)4,00 uren
Practicum en/of oefeningen (afstandstraject)5,00 uren
Werktijd buiten de contacturen (afstandstraject)270,00 uren

Toetsing (lijst)

Evaluatie(s) voor de eerste examenkans
MomentVorm%Opmerking
Eerste examenperiodeKennis- en inzichtstoets in de examenreeks40,00Schriftelijk examen 180m
Eerste examenperiodeKennis- en inzichtstoets in de examenreeks40,00Mondeling examen 30m per student
Eerste examenperiodeVaardigheidstoets permanent tijdens de lesweken (Permanente evaluatie)20,00
Evaluatie(s) voor de tweede examenkans
MomentVorm%Opmerking
Tweede examenperiodeKennis- en inzichtstoets in de examenreeks40,00Mondeling examen 30m per student
Tweede examenperiodeKennis- en inzichtstoets in de examenreeks40,00Schriftelijk examen 180m
Tweede examenperiodeVaardigheidstoets permanent tijdens de lesweken (Permanente evaluatie)20,00