Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen
Industrie en Omgeving
Introductie tot ergonomie29375/3379/2425/1/54
Studiegids

Introductie tot ergonomie

29375/3379/2425/1/54
Academiejaar 2024-25
Komt voor in:
  • Bachelor in de integrale veiligheid, trajectschijf 2
    Keuzeoptie:
    • Ergonomie
  • Bachelor in het vastgoed, trajectschijf 3
    Keuzepakket:
    • Keuzepakket 5
Dit is een enkelvoudig opleidingsonderdeel.
Studieomvang: 3 studiepunten
Co-titularis(sen): Wera Sandra
Onderwijstalen: Nederlands
Kalender: Semester 1
Dit opleidingsonderdeel wordt gequoteerd op 20 (tot op een geheel getal).
Mogelijke grensdata voor leerkrediet: 15.10.2024 (Academiejaar)
Tweede examenkans: wel mogelijk.
Delibereerbaarheid/tolereerbaarheid: Dit opleidingsonderdeel komt in aanmerking voor deliberatie/tolerantie onder de voorwaarden van de opleiding waarvoor je bent ingeschreven.
Totale studietijd: 78,00 uren

Volgtijdelijkheid

Op dit opleidingsonderdeel is er geen volgtijdelijkheid van toepassing.

Korte omschrijving

De student kent de begrippen rond ergonomie alsook het wettelijk kader en kan dit situeren in de wetgeving zodanig ergonomie in een bedrijf te implementeren.

Bij ergonomie is het belangrijk dat de student basiskennis heeft van de anatomie van het menselijk lichaam (botten, spieren), alsook van fysiologie.

De student kan verschillende fysieke overbelastingsletsels herkennen en vervolgens een gepaste werkhouding aangeven.

Rugpreventie krijgt in dit vak aandacht, de student moet een kleine groep van werknemers kunnen trainen inzake rugpreventie (hoe zware lasten tillen, hoe werknemers motiveren, overbelastingsletsels kunnen uitleggen aan werknemers, ...).

Indien de anatomie van het menselijk lichaam gekend is wordt dieper ingegaan op antropometrie. Het theoretische kader wordt geschetst en vervolgens kunnen de studenten werkhoogtes berekenen voor kantoren, werkplaatsen, openbare plaatsen, ... Dit gaat gepaard met werkplekinrichting

OLR-Leerdoelen (lijst)

analyse
De student kan optimale werkhoogtes berekenen ifv de (tewerkgestelde) populatie + argumenteren.
De student beschrijft de werking van het menselijk lichaam (en kent de voornaamste lichaamsdelen) en de invloed van zwaar werk en verkeerde lichaamshouding.
communicatie
De student interpreteert de naleving van wettelijke voorschriften rond inrichting van werkplaatsen, werkhoogte, risicoanalyses, ...
De student kan een kleine groep van werknemers trainen rond rugpreventie
levenslang leren
De student onderzoekt kritisch de evoluerende wetgeving bij het uitvoeren van gerichte opzoekingen.
operationaliseren
De student kan de noodzaak van ergonomie op de werkplaats verklaren vanuit verschillende benaderingen (Fysiek, cognitief en organisatie).
voorbeeldfunctie
De student beschrijft de verschillende vormen van verkeerde werkhoudingen op het werk

Leerinhoud

Inleiding tot ergonomie

  Definitie ergonomie

  Wat is ergonomie?

  Wie is een ergonoom?

  Waarom ergonomie

  Ergonomie cultuur op de ladder van Hudson

Wat is ergonomisch?



Basis Anatomie

  Belangrijkste weefsels van het bewegingsstelsel

  Steunweefsel

  Spierweefsel

  Het bewegingsstelsel

  De beenderen

De gewrichten

  De spieren

  Het zenuwstelsel

  De romp

  De schouder

De elleboog

De pols en de hand

  De heup

  De knie

  De enkel



Preventie van Musculoskeletale aandoeningen (MSA) deel 1

  Inleiding en definitie van musculoskeletale aandoeningen

  Enkele epdiemiologische gegevens

  Reglementering

  Preventie van MSA

  Algemene principes ter voorkoming van MSA

  De op te volgen stappen inzake de preventie van MSA



De voornaamste musculoskeletale aandoeningen

  De peesaandoeningen

  De zenuwaandoeningen en tunnelsyndromen

  De neurovasculaire aandoeningen

  De aandoeningen van de spieren

  De aandoeningen van de tussenwervelschijf

  De aantasting van de bursa mucosa (slijmbeurzen)



De risicofactoren met betrekking tot MSA

  Biomechanische risicofactoren

  De blootstelling aan omgeving gebonden factoren

  De organisatie gebonden risico's

  De persoonsgebonden risico's

  

Preventie van MSA (deel 2)

  Het hefboomeffect

  De tilprincipes

Aanvullende beschermende bewegingen zonder tillen van lasten

  Enkele voorbeelden van bewegingen die geschikt zijn voor specifieke lasten

  

Antropometrie: wat (?) en rekenen met tabellen

  Inleiding: hoe het begon

  Antropometrische tabellen

  Rekenen met tabellen

  Oefeningen

 

Antropometrie: zittend en staand werken

  EN 1335: bureaustoelen

  EN 527: Kantoortafels

  Hoogte staande werkpost

  Hoogte zittende werkpost in productie

  Hoge stoel

  Zadelstoel

  schatten met maten

 

Ontwerpen van de werkplaats

  Ergonomie: preventie door de werkomgeving aan te passen

  Ontwerprichtlijnen en de inrichting van de ruimte verbeteren

  Zittend of staand werken?

  Tillen vermijden

  Tilzones respecteren

  Menselijke aspecten bij het ontwerpen van machines: EN 1005

  Oefeningen

 

   

Studiematerialen (tekst): Verplicht

Het verplichte studiemateriaal wordt via de online leeromgeving ter beschikking gesteld.

Eigen laptop verplicht, laptopspecificaties terug te vinden in de startbrochure van de opleiding.

Voor dit OLOD kunnen externe bezoeken (bedrijfsbezoek, werfbezoek, …) georganiseerd worden. Bijkomende kosten zijn ten laste van de student.

Onderwijsorganisatie

Werkvormen
Hoor- en/of werkcolleges24,00 uren
Werktijd buiten de contacturen54,00 uren

Toetsing (lijst)

Evaluatie(s) voor de eerste examenkans
MomentVorm%Opmerking
Eerste examenperiodeKennis- en inzichtstoets in de examenreeks80,00Schriftelijk examen
Eerste examenperiodeVaardigheidstoets eenmalig tijdens de lesweken20,00Mondeling examen
Evaluatie(s) voor de tweede examenkans
MomentVorm%Opmerking
Tweede examenperiodeKennis- en inzichtstoets in de examenreeks80,00Schriftelijk examen
Tweede examenperiodeVaardigheidstoets in de examenreeks20,00Mondeling examen

Toetsing (tekst)

De student dient een simulatietraining te geven aan een groep medestudenten rond rug preventie, deze gaat door tijdens de contacturen (verplicht examenonderdeel voor 1ste zittijd).

Inclusieve maatregel extra examentijd

Voor alle schriftelijke en digitale ‘kennis- en inzichtstoetsen’ en ‘vaardigheidstoetsen’ binnen en buiten de examenreeks geldt dat de totale examentijd voor deze toets bestaat uit de voorziene tijd voor deze toets plus 1/4e extra examentijd voor alle studenten. De extra examentijd als individuele aanpassing is hierbij dus inbegrepen. Meer info is terug te vinden op digitap.

Permanente evaluatie

Bij afwezigheid krijg je een 0-score voor dat onderdeel van de permanente evaluatie.

Bij gewettigde afwezigheden moet je het ziekteattest of bewijs van overmacht steeds binnen de 2 kalenderdagen in iBaMaFlex uploaden via de module ‘mijn afwezigheden’ (attesten voor deelname aan een rijexamen, privéafspraken, etc. vallen niet onder de noemer van overmacht). Je duidt vervolgens aan dat je de lessen niet zal kunnen volgen voor dit OLOD. Je kan dan, indien organisatorisch mogelijk, maximum 2 gewettigde afwezigheden inhalen. Hiervoor dien je zo snel mogelijk contact op te nemen met de lector. De behaalde punten van het inhaalmoment vervangen de 0-score van de gemiste evaluatie.

Als je de start van dit opleidingsonderdeel hebt gemist omdat je later bent ingeschreven, dan krijg je in overleg met de lector vervangtaken voor de gemiste verplichte aanwezigheden. Hiervoor dien je zo snel mogelijk contact op te nemen met de betrokken lector.

Permanente evaluatie: laattijdig indienen van opdrachten en bijhorende consequenties

Het laattijdig (na de deadline) indienen van een opdracht resulteert in een 0-score voor die opdracht. Kan je omwille van medische redenen of overmacht jouw opdracht niet tijdig indienen? Dan moet je het ziekteattest of het bewijs van overmacht binnen de 2 kalenderdagen uploaden in iBaMaFlex via de module ‘mijn afwezigheden’. Bij ‘gevolgen’ kies je de optie ‘Ander’ en schrijf je ‘deadline opdracht’. Je dient de opdracht binnen de 2 kalenderdagen in nadat deze wettige reden is opgehouden te bestaan. Opgelet: attesten voor deelname aan een rijexamen, privéafspraken, etc. vallen niet onder de noemer overmacht.