Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen
Media, Design en IT
Onderzoek en factchecking34029/3380/2425/1/76
Studiegids

Onderzoek en factchecking

34029/3380/2425/1/76
Academiejaar 2024-25
Komt voor in:
  • Bachelor in de journalistiek, trajectschijf 2
Dit is een enkelvoudig opleidingsonderdeel.
Studieomvang: 4 studiepunten
Co-titularis(sen): Frateur Wouter, Van Assche Veerle
Onderwijstalen: Nederlands
Kalender: Semester 2
Dit opleidingsonderdeel wordt gequoteerd op 20 (tot op een geheel getal).
Mogelijke grensdata voor leerkrediet: 15.03.2025 (2de semester)
Tweede examenkans: wel mogelijk.
Delibereerbaarheid/tolereerbaarheid: Dit opleidingsonderdeel komt in aanmerking voor deliberatie/tolerantie onder de voorwaarden van de opleiding waarvoor je bent ingeschreven.
Totale studietijd: 104,00 uren

Volgtijdelijkheid

eerder ingeschreven voor Researchtechnieken.

Korte omschrijving

Dit opleidingsonderdeel bestaat uit twee facetten: a) Facet Factcheck b) Facet Onderzoek

a) Facet Factcheck

In het kader van het Europese https//eufactcheck.eu project zet je in kleine groepjes een aantal factchecks op naar uitspraken van politici en berichtgeving in de media. In een factcheck gaat het erom uit te zoeken of een uitspraak over een Europees thema daadwerkelijk klopt, min of meer klopt of helemaal fout is. En misschien blijkt het zelfs niet te checken.

Je gaat daarbij op zoek naar experts die je kunnen helpen bij het beoordelen van de beweringen. Met het project willen we bijdragen aan een publiek debat dat geschraagd wordt door feiten in plaats van door emoties, zoals in de discussie over bijvoorbeeld de Brexit vaak het geval was.

b) Facet Onderzoek

Rapporteren over onderzoek is tegenwoordig 'part of the job' van quasi elke journalist. Dit is echter niet evident. Zo schieten journalisten vaak tekort als het aankomt op wetenschappelijke bagage om cijfers te interpreteren. Dit leidt vaak tot fouten in de rapportering. In het facet Onderzoek bieden we je een 'survival kit' om als journalist de meest voorkomende fouten zoveel mogelijk te vermijden. Je leert de wetenschappelijke waarde van een onderzoek in te schatten en je krijgt inzicht in de gevaren bij de interpretatie van niet representatieve enquêtes. Verder leer je hoe je cijfers en onderzoeksresultaten op een juiste manier kan weergeven in heldere en aantrekkelijke grafieken en tabellen.  




OLR-Leerdoelen (lijst)

Je kan op eigen initiatief met een gerichte zoekstrategie en gebruikmakend van een gepaste techniek selectief, kritisch en objectief, relevante informatie verwerven, analyseren en dubbelchecken uit diverse Nederlandstalige en anderstalige (traditionele, wetenschappelijke en alternatieve) bronnen en informatiekanalen. Dit ook in niet-vertrouwde en complexe contexten.
Je interpreteert cijfers, tabellen en onderzoeksresultaten op een correcte manier en versterkt deze d.m.v. heldere en aantrekkelijke grafieken en tekst.
Je interpreteert, analyseert en beoordeelt beweringen op hun waarheidsgehalte a.d.h.v. bronnen.
Je schat de wetenschappelijke waarde van een onderzoek in en rapporteert kritisch.
Autonoom relevante en passende onderwerpen en invalshoeken bepalen en evalueren, rekening houdend met het productiedoel, de doelgroep, het medium, de nieuwswaarde en de betrouwbaarheid van de bron.
Je selecteert de juiste vragen voor een eenvoudige enquĂȘte.
Je verwerkt relevante informatie tot aantrekkelijke en correcte infografieken.

Leerinhoud

Facet Factcheck

  • Productie van factchecks die op de website eufactcheck.eu gepubliceerd kunnen worden. EUfactchek is een factcheckingsproject van meer dan 30 Europese opleidingen journalistiek. 
  • Redactie van artikels met daarin de bevindingen van de research en een 'rating'.
  • Redactie van blogposts waarin de studenten reflecteren over het researchproject, over hun ervaringen, ...
  • Productie van socialemediaposts om de artikels te promoten en bezoekers naar de website te halen

Facet Onderzoek 

  • Kritisch rapporteren over onderzoek: de 10 geboden
  • Survival kit voor het opzetten van een kleinschalige survey 
  • Analyseren van data via kengetallen, enkelvoudige tabellen en kruistabellen
  • Analyseren en visualiseren van data via Excel-grafieken
  • Andere vormen van datavisualisatie  (word clouds, smart-art, infographics, ...)

Studiematerialen (lijst)

Studiewijzer beschikbaar op DigitapVerplicht
Cursus FactcheckingVerplicht
  • Auteur: Wouter Frateur
Online leermateriaal op DigitapVerplicht

Onderwijsorganisatie

Werkvormen
Hoor- en/of werkcolleges24,00 uren
Vormen van groepsleren40,00 uren
Werktijd buiten de contacturen40,00 uren

Toetsing (lijst)

Evaluatie(s) voor de eerste examenkans
MomentVorm%Opmerking
Eerste examenperiodeKennis- en inzichtstoets in de examenreeks20,00Onderzoek. Schriftelijk examen.
Eerste examenperiodeVaardigheidstoets in de examenreeks20,00Onderzoek. Digitaal examen.
Eerste examenperiodeVaardigheidstoets permanent tijdens de lesweken (Permanente evaluatie)50,00Factcheck. Zie studiewijzer.
Eerste examenperiodeVaardigheidstoets permanent tijdens de lesweken (Permanente evaluatie)10,00Onderzoek. Zie studiewijzer.
Evaluatie(s) voor de tweede examenkans
MomentVorm%Opmerking
Tweede examenperiodeKennis- en inzichtstoets in de examenreeks20,00Onderzoek. Schriftelijk examen.
Tweede examenperiodeVaardigheidstoets in de examenreeks30,00Onderzoek. Digitaal examen.
Tweede examenperiodeVaardigheidstoets in de examenreeks50,00Factcheck. Opdracht. Zie studiewijzer.

Toetsing (tekst)

De totale examentijd voor de kennis- en inzichtstoets(en) bestaat uit de voorziene tijd voor deze toets plus ¼ extra examentijd – met een max. van 30 min. – voor alle studenten. De extra examentijd als individuele aanpassing is hierbij dus inbegrepen. Deze inclusieve maatregel geldt ook voor de vaardigheidstoets die de studenten in combinatie met de kennis- en inzichtstoets afleggen.

Mbt inhalen van permanente evaluatie tijdens de lessen geldt: je kan slechts één (deel)examen per opleidingsonderdeel inhalen en daarvoor éénmaal een dergelijke afspraak maken. Ben je op die afspraak voor het inhaalexamen ook afwezig, dan kan je het (deel)examen niet meer inhalen.

Dit opleidingsonderdeel bestaat uit twee facetten:
Onderzoek: 50%
Factchecking 50%
Als de student in de eerste examenperiode voor dit opleidingsonderdeel als geheel niet slaagt, wordt het cijfer van het facet waarvoor de student minstens 10 op 20 behaalde, overgedragen naar de tweede examenperiode waardoor de deelexamens van die deelevaluatie dus niet kunnen worden hernomen. Van het facet waarvoor de student in de eerste examenperiode minder dan 10 op 20 behaalde, worden de deelexamens hernomen in de tweede examenperiode.