Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen
Gezondheid en Wetenschap
Biomedische wetenschappen W734069/3387/2425/1/29
Studiegids

Biomedische wetenschappen W7

34069/3387/2425/1/29
Academiejaar 2024-25
Komt voor in:
  • Bachelor in de voedings- en dieetkunde, trajectschijf 4
Dit is een enkelvoudig opleidingsonderdeel.
Studieomvang: 3 studiepunten
Co-titularis(sen): Maes Githa
Onderwijstalen: Nederlands
Kalender: Semester 1
Dit opleidingsonderdeel wordt gequoteerd op 20 (tot op een geheel getal).
Mogelijke grensdata voor leerkrediet: 15.10.2024 (1ste semester)
Tweede examenkans: wel mogelijk.
Delibereerbaarheid/tolereerbaarheid: Dit opleidingsonderdeel komt in aanmerking voor deliberatie/tolerantie onder de voorwaarden van de opleiding waarvoor je bent ingeschreven.
Totale studietijd: 78,00 uren

Volgtijdelijkheid

eerder ingeschreven voor Biomedische wetenschappen W6.

Korte omschrijving

In deze cursus komt de student in aanraking met de meer gevorderde biomedische wetenschappen.

Immunologie behandelt de studie van hoe ons lichaam zich verweert tegen externe en interne bedreigingen. Hiervoor hebben we een goed georganiseerd lymfestelsel nodig, en diverse cellen van een goed werkend immuunsysteem. Het kan fout lopen met de immuunafweer, en dan ontstaan afwijkingen zoals intoleranties en allergie, immuundeficiëntie, auto-immuun pathologieën.

Wanneer lichaamsvreemde stoffen in kleine hoeveelheden worden ingenomen, kunnen ze verschillende effecten hebben op het lichaam. We behandelen de xenobiotica (stoffen vreemd aan een biologisch systeem, vb. additieven, contaminanten, vreemde genen) en de farmaca. We bekijken het ADME-principe, welk de basis vormt voor het effect dat de stof op het lichaam zal uitoefenen. De studie over hoe een farmacon inwerkt op een lichaam en vice versa, behoort tot het vakgebied van de farmacodynamiek resp. farmacokinetiek. Het is voor een diëtist niet nuttig om àlle farmacologische klassen geneesmiddelen te kennen en hun werkingsmechanisme te studeren. Daarom wordt een selectie gemaakt van enkele groepen frequent voorgeschreven medicatie. Belangrijke aandacht gaat naar de relatie geneesmiddelen en voedsel. Deze verloopt in beide richtingen. Voedsel kan het effect van geneesmiddelen wijzigen. Omgekeerd kunnen ze het voedingsgedrag beïnvloeden.

Ook toxische bestanddelen uit voeding kunnen als "xenobioticum" inwerken op het lichaam. We bekijken hoe toxicologisch onderzoek in z'n werk gaat, en bestuderen een aantal voedingscontaminanten en milieucontaminanten.

Kanker is een multifactoriële en multistationele ziekte. Het ontstaan, de pathogenese en de behandeling van kanker wordt van nabij bekeken. Daarnaast wordt de nadruk gelegd op de aanwezigheid van pro- en anticarcinogenen in voeding.

OLR-Leerdoelen (lijst)

diëten
legt de fysiologische processen bij de inname van een geneesmiddel uit
past basisbegrippen uit de farmacokinetiek toe
beschrijft de mechanismen van het specifiek en niet-specifiek verweer
beschrijft de fysiologische reactie, diagnose en therapie bij immunologische afwijkingen (hypersensitiviteit, allergie, immuundeficiëntie en auto-immuniteit) en voedselintoleranties
analyseert mogelijke interacties tussen voeding en geneesmiddelen
combineert stellingen met de stappen in de ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen.
combineert een gegeven stofnaam met een juiste farmacologische geneesmiddelenklasse.
beschrijft het werkingsmechanisme van enkele farmacologische geneesmiddelgroepen.
beschrijft het werkingsmechanisme en toxisch profiel van verschillende toxicologische groepen
beschrijft de pathogenese en behandelingsmogelijkheden van kanker; inclusief gevolgen van behandeling en kankermodulerend effect van voeding
verduidelijkt hoe geneesmiddelen aanleiding geven tot werking en bijwerkingen (algemeen en specifiek)
kiest de geneesmiddelformulering in een bepaalde context
interdisciplinair
verklaart basisbegrippen uit de farmacologie (waaronder ook farmacokinetiek en -dynamiek) en toxicologie
hanteert de medisch/wetenschappelijke termen eigen aan immunologie, toxicologie, farmacologie en biomedische wetenschappen
probleemanalyse
verduidelijkt hoe geneesmiddelen aanleiding geven tot werking en bijwerkingen (algemeen en specifiek)
kiest de geneesmiddelformulering in een bepaalde context

Leerinhoud

Deel 1: Immunologie

Bouw van het lymfestelsel
Aangeboren en verworven immuniteit
Pathologie van het immuunstelsel: allergie, intolerantie, auto-immuniteit, immuundeficiëntie

Deel 2: Algemene Farmacologie

Basisbegrippen uit de farmacologie
Geneesmiddelformuleringen
Het ADME-principe
Kwantitatieve farmacokinetiek
Basisprincipes van de farmacodynamiek
Geneesmiddelontwikkeling

Deel 3: Specifieke Farmacologie

Geneesmiddelen bij cardiovasculaire aandoeningen
Geneesmiddelen bij pijn, koorts en ontsteking
Geneesmiddelen bij maag- en darmproblematiek
Geneesmiddelen bij psychische en psychiatrische stoornissen
Interactie tussen geneesmiddelen en voeding

Deel 4: Toxicologie

Basisbegrippen uit de toxicologie
Toxicologische studies
Milieutoxicologie
Voedingsmiddelentoxicologie: additieven en contaminanten

Deel 5: Kanker

Etiologie, pathogenese en behandeling
Metastase, maligne versus benigne kankers, pro- versus anticarcinogenen
Pro- en anticarcinogenen in voeding



Studiematerialen (tekst): Verplicht

  • Onderdeel Immunologie: Indien je een nieuw boek koopt: Frederic H. Martini & Edwin F. Bartholomew. Anatomie en fysiologie, een inleiding. Pearson education, ISBN 9789043036931 of het e-book: ISBN 9789043039062.

    Heb je het boek eerder aangekocht:

    Frederic H. Martini & Edwin F. Bartholomew. Anatomie en fysiologie, een inleiding. 6de editie. Pearson education, ISBN 9789043035835 (custom voor AP) of ISBN 9789043035873 (gewone 6de editie).

    Bij dit boek (8ste editie) wordt een gratis code geleverd voor toegang tot het digitale leerplatform "MyLab" waarin extra oefeningen kunnen gemaakt worden ter voorbereiding en ter verwerking van de hoorcolleges. Deze oefeningen worden niet gebruikt tijdens de lessen of worden niet verplicht om te maken voor de start van de lessen. Deze code kan slechts éénmaal gebruikt worden, dus bij interesse voor deze online module moet er opgelet worden met de aankoop van tweedehandsboeken. Indien er geen interesse is voor de onlinemodule, kan een tweedehandsboek of een ebook (ISBN 9789043039062) aangekocht worden.
  • Onderdelen Immuunpathologie, Farmacologie en Toxicologie: Cursus Biomedische wetenschappen S5/W7, AP Hogeschool, auteur: Githa Maes
  • Onderdeel Farmacologie: Belgisch Centrum voor Farmacotherapeutische Informatie (BCFI), Gecommentarieerd geneesmiddelenrepertorium. Online bereikbaar via www.bcfi.be.

Studiematerialen (tekst): Aanbevolen

  • Onderdeel Farmacologie: Belgisch Centrum voor Farmacotherapeutische Informatie (BCFI), Gecommentarieerd geneesmiddelenrepertorium. online raadpleegbaar via www.bcfi.be
  • De hand-outs van de slides zijn te raadplegen via de digitale leeromgeving.

Onderwijsorganisatie

Afstandstraject
Hoor- en/of werkcolleges (afstandstraject)7,00 uren
Werktijd buiten de contacturen (afstandstraject)71,00 uren

Toetsing (lijst)

Evaluatie(s) voor de eerste examenkans
MomentVorm%Opmerking
Eerste examenperiodeKennis- en inzichtstoets in de examenreeks100,00Digitaal examen. Open en gesloten vragen. Gesloten boek. De vragen peilen naar kennis en toepassen van kennis en inzicht. Geen hulpmiddelen toegelaten. De totale examentijd voor deze kennis- en inzichtstoets bestaat uit de voorziene tijd voor deze toets plus ¼ extra examentijd voor alle studenten. De extra examentijd als individuele aanpassing is hierbij dus inbegrepen.
Evaluatie(s) voor de tweede examenkans
MomentVorm%Opmerking
Tweede examenperiodeKennis- en inzichtstoets in de examenreeks100,00Digitaal examen. Open en gesloten vragen. Gesloten boek. De vragen peilen naar kennis en toepassen van kennis en inzicht. Geen hulpmiddelen toegelaten. De totale examentijd voor deze kennis- en inzichtstoets bestaat uit de voorziene tijd voor deze toets plus ¼ extra examentijd voor alle studenten. De extra examentijd als individuele aanpassing is hierbij dus inbegrepen.

Toetsing (tekst)

Er zijn geen hulpmiddelen toegelaten op het examen (zowel eerste examenperiode als tweede examenperiode).

Via mail worden er tijdens het academiejaar geen antwoorden geformuleerd over inhoudelijke vragen met betrekking tot de leerinhouden. Inhoudelijke vragen kunnen gesteld worden via het discussieforum op de digitale leeromgeving.

Digitale examens: Het niet opstarten of afsluiten van de monitoringsoftware wordt aanzien als fraude.