Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen
Onderwijs en Training
Niet-confessionele zedenleer en vakdidactiek10522/3404/2425/1/47
Studiegids

Niet-confessionele zedenleer en vakdidactiek

10522/3404/2425/1/47
Academiejaar 2024-25
Komt voor in:
  • Postgraduaat leraar niet-confessionele zedenleer basisonderwijs, trajectschijf 1
Dit is een enkelvoudig opleidingsonderdeel.
Studieomvang: 3 studiepunten
Men kan dit opleidingsonderdeel niet volgen binnen een
  • examencontract (met het oog op het behalen van een creditbewijs).
  • examencontract (met het oog op het behalen van een diploma).
Co-titularis(sen): Beckers Kurt
Onderwijstalen: Nederlands
Kalender: Semester 1
Dit opleidingsonderdeel wordt gequoteerd op 20 (tot op een geheel getal).

Volgtijdelijkheid

Op dit opleidingsonderdeel is er geen volgtijdelijkheid van toepassing.
Tweede examenkans: wel mogelijk.
Delibereerbaarheid: Voor dit opleidingsonderdeel moet je slagen (wordt nooit gedelibereerd).
Totale studietijd: 75,00 uren

Korte omschrijving

We analyseren het doel en het concept van de cursus NCZ alsook het profiel van de leerkracht niet-confessionele zedenleer voor het basisonderwijs. Onder begeleiding worden alle componenten van het algemeen didactisch model naar de vakspecifieke NCZ vertaald. We analyseren de 5 procesdoelen en bespreken een aantal teksten die inhoudelijk de 9 themavelden verdiepen. Veel aandacht wordt besteed aan de specifieke didactische eigenschappen van het vak in een lesvoorbereiding en de lespraktijk. Het boek Niet-confessionele zedenleer in de klas - Fundamenten voor vakdidactiek moraalfilosofie (Gustaaf Cornelis red.) vormt de leidraad. In het eerste deel behandelen we de bijzondere totstandkoming van het vak binnen de ruimere context van het vrijzinnig-humanisme. Het tweede deel duidt de uniciteit van het vak in het onderwijslandschap. Het derde hoofdstuk focust op de bijzondere lespraktijk. Het vierde en laatste hoofdstuk betreft de vakdidactische studie.


Begincompetenties (tekst)

Eindcompetenties initiële lerarenopleiding(en) of competenties reeds behaald in eerste en tweede deeltrajecten van initiële lerarenopleiding kleuter- of lager onderwijs of eindcompetenties van een pedagogisch diploma (HOKT + GPB; pBa + GPB; SLO; Aggregatie; ILOAN). Via SLO moet de student reeds 30 studiepunten hebben verworven.

Leerinhoud

Het boek Niet-confessionele zedenleer in de klas - Fundamenten voor vakdidactiek moraalfilosofie van Gustaaf Cornelis (red) vormt de leidraad van de cursus. Volgende inhouden komen aan bod:



1 NCZ in de maatschappij

1.. Verbanden tussen levensbeschouwing en zingeving
1.2 Vrijzinnigheid als levensbeschouwing
1.2.1 De essentie van het vrijzinnig-humanisme
1.2.2 Ontstaan en groei van het vrijzinnig-humanisme
1.2.3 Relevantie van de hedendaagse georganiseerde vrijzinnigheid
1.2.4 Kwaliteitsborging van NCZ
1.3 Vrijzinnig-humanistische ceremonieën.
1.3.1 Het belang van rituelen en symbolen
1.3.2 Vrijzinnige symbolen en rituelen
1.3.3 Vrijzinnige feesten

2 NCZ in de school

2.1 Wat NCZ uniek maakt
2.1.1 Korte geschiedenis van het vak
2.1.2 Vrij Onderzoek en de perfectibiliteit van de mens
2.1.3 NCZ overstijgt zichzelf
2.1.4 Operationalisering van de kernbegrippen

2.2. Het profiel van de leerkracht NCZ

2.2.1 Functiebeschrijving
2.2.2 Engagement en gehechtheid
2.2.3 Betrokkenheid bij vrijzinnige feesten
2.2.4 Onderwijsvisie

3 NCZ in de klas

3.1 De dynamische leerkracht
3.2 Richtlijnen
3.2.1 Leerplannen NCZ
3.2.2 Interlevensbeschouwelijke competenties
3.2.3 Over de grenzen van de vakken heen
3.2.4 Voorbereiding op actief (wereld)burgerschap
3.2.5 Mensen- en kinderrechten als uitgangspunt
3.2.6 Bindende pedagogische projecten van koepels en scholen
3.3 Lesvoorbereidingen
3.3.1 Het administratieve luik
3.3.2 Het inhoudelijke luik
3.3.3 Het technische luik
3.3.4 Ontwikkeling van de lesvoorbereiding
3.3.5 Werken vanuit het leerplan
3.3.6 Lesdoelen opstellen
3.3.7 Lesfasemodellen kiezen
3.4 Jaarwerkplan en leerlijnen
3.5 Didactische werkvormen
3.5.1 Typologie
3.5.2 Filosoferen met kinderen
3.5.3 Enkele didactische wenken
3.5.4 Selecteren van lesmateriaal
3.5.5 Digitale werktuigen
3.5.6 Omgaan met nieuwe media
3.6 Leerlingenevaluatie bij NCZ
3.6.1 Regelgeving inzake evaluatie en rapportering voor NCZ
3.6.2 Evaluatie in het basisonderwijs

4 Overstap naar leraarschap

4.1 Stages tijdens de lerarenopleiding
4.1.1 Leren zwemmen doe je in het water
4.1.2 Stageopbouw
4.1.3 Fasering van de stage
4.1.4 Rollen en taken bij de begeleiding en evaluaties van stages
4.1.5 Verloop van de stage: verwachtingen jegens de student-leraren
4.2 Minilessen
4.3 Vakdidactisch onderzoek
4.4 Solliciteren
4.5 Attestering
4.6 Enkele aanbevolen bronnen
4.6.1 Voorbeelden van bronnen voor het basisonderwijs
4.6.3 Officiële informatie

Extra-muros activiteit: gezamenlijk bezoek aan het centrum Out of the Box. In dit Vrijzinnig Antwerps Treftpunt vind je een documentatiecentrum voor niet-confessionele zedenleer. Daarnaast brengen we ook een bezoek aan het Huis van de Mens Antwerpen en aan de vrijzinnige dienst van de Universiteit Antwerpen.

Studiematerialen (lijst)

StudiewijzerVerplicht
Niet-confessionele zedenleer in de klas - Fundamenten voor vakdidactiek moraalfilosofieVerplicht€ 27,00
  • Auteur: Gustaaf Cornelis (red)
Digitale leeromgevingVerplicht€ 5,00
Leerplannen NCZ + deontologie en wetgeving (www.ribz.beVerplicht

Studiematerialen (tekst): Verplicht

Cursus : Niet-confessionele zedenleer en didactiek (digitale leeromgeving)
Presentaties (digitale leeromgeving)
Extra teksten (digitale leeromgeving)

Studiewijzer ( digitale leeromgeving)

Onderwijsorganisatie

Werkvormen
Hoor- en/of werkcolleges12,00 uren
Werktijd buiten de contacturen63,00 uren

Toetsing (lijst)

Evaluatie(s) voor de eerste examenkans
MomentVorm%Opmerking
Eerste examenperiodeKennis- en inzichtstoets in de examenreeks70,00schriftelijk examen - 90' Schriftelijk examen van 90 min, op voorwaarde van een gepresteerde aanwezigheid van 75% tijdens de hoorcolleges voor de reguliere studenten KO, LO en postgraduaat NCZ
Eerste examenperiodeProjectopdracht30,00Twee lesvoorbereidingen worden op de website www.nczedenleer.be geplaatst. Elke lesvoorbereiding wordt voor 15% geëvalueerd.
Evaluatie(s) voor de tweede examenkans
MomentVorm%Opmerking
Tweede examenperiodeKennis- en inzichtstoets in de examenreeks70,00schriftelijk examen - 90' Schriftelijk examen van 90 min, op voorwaarde van een gepresteerde aanwezigheid van 75% tijdens de hoorcolleges voor de reguliere studenten KO, LO en postgraduaat NCZ
Tweede examenperiodeProjectopdracht30,00Twee lesvoorbereidingen worden op de website www.nczedenleer.be geplaatst. Elke lesvoorbereiding wordt voor 15% geëvalueerd.

Toetsing (tekst)

1ste examenperiode Schriftelijk/Mondeling examen: 120' 
2de examenperiode Schriftelijk/Mondeling examen: 120'

Er is een verplichte aanwezigheid van 75% nodig tijdens de hoorcolleges om te kunnen deelnemen aan de examens van de eerste en tweede examenperiode.
NCZ en vakdidactiek is een olod dat behoort tot een opleiding die leidt tot het vereiste bekwaamheidsattest om les te kunnen geven in een levensbeschouwing, waar naast de cognitieve vorming ook attitudevorming ect uiterst belangrijk zijn.
Afwezigheden gewettigd door doktersattesten en/of bewijs van overmacht worden niet in rekening gebracht.