Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen
Gezondheid en Wetenschap
Gedragsverandering34185/3537/2526/1/53
Studiegids

Gedragsverandering

34185/3537/2526/1/53
Academiejaar 2025-26
Komt voor in:
  • Bachelor in de orthopedagogie, trajectschijf 3
    Keuzepakket:
    • Keuzepalet extra muros
  • Bachelor in de toegepaste psychologie, trajectschijf 1
  • Bachelor in de verpleegkunde (4j ), trajectschijf 4
    Keuzeoptie:
    • Levenslang leren optie 3
    Keuzepakket:
    • LL3
  • Educatieve bachelor in het kleuteronderwijs
    Keuzeoptie:
    • 3de Bachelor: Professionele Uitdieping
    • 3de Bachelor: Professionele verruiming
    • Flex
    Keuzepakket:
    • Keuzepakket Flex2
    • Keuzepakket Flex3
    • Professionele uitdieping 6
    • Professionele uitdieping avondtraject 1
    • Professionele uitdieping avondtraject 2
    • Professionele uitdieping na BA/MA
    • Professionele uitdieping na EBA-LO
    • Professionele uitdieping na EBA-SO
    • Professionele verruiming
  • Educatieve bachelor in het lager onderwijs
    Keuzeoptie:
    • 3de Bachelor: Professionele Uitdieping
    • 3de Bachelor: Professionele verruiming
    • Flex
    Keuzepakket:
    • Keuzepakket Flex3
    • Professionele uitdieping 6
    • Professionele uitdieping avondtraject 2
    • Professionele uitdieping na BA/MA
    • Professionele uitdieping na EBA-KO
    • Professionele uitdieping na EBA-SO
    • Professionele verruiming
  • Microcredential toegepaste psychologie
In andere opleidingen:
  • Verkorte educatieve bachelor in het secundair onderwijs (Antwerpen) als Spelen met pedagogische vaardigheden
Dit is een enkelvoudig opleidingsonderdeel.
Studieomvang: 3 studiepunten
Men kan dit opleidingsonderdeel niet volgen binnen een
  • examencontract (met het oog op het behalen van een creditbewijs).
  • examencontract (met het oog op het behalen van een diploma).
Titularis: Spegelaere An
Andere co-titularis(sen): Havermaet Diede
Onderwijstalen: Nederlands
Kalender: Semester 2
Dit opleidingsonderdeel wordt gequoteerd op 20 (tot op een geheel getal).
Mogelijke grensdata voor leerkrediet: 01.12.2025 (Academiejaar)
Tweede examenkans: wel mogelijk.
Delibereerbaarheid: Voor dit opleidingsonderdeel moet je slagen (wordt nooit gedelibereerd).
Totale studietijd: 75,00 uren

Volgtijdelijkheid

Op dit opleidingsonderdeel is er geen volgtijdelijkheid van toepassing.

Korte omschrijving

Waarom en wanneer veranderen mensen hun gedrag en hun denken? Hoe kan je mensen ondersteunen in deze verandering? Hoe kan je het gedrag van mensen effectief veranderen in een crisissituatie? Hoe ga je om met mensen die niet willen veranderen?
Het geslaagd veranderen van gedrag is één van de grootste uitdagingen voor de psychologisch consulent. In dit opleidingsonderdeel gaan we daarom dieper in op de de verschillende manieren waarop we het gedrag van mensen (positief) kunnen beïnvloeden en wat de (rand)voorwaarden voor gedragsverandering zijn. We gaan ook dieper in op bewuste versus onbewuste gedragsbeïnvloeding, en op gestuurde en niet-gestuurde veranderingsprocessen. Je maakt kennis met de belangrijkste actuele theorieën en modellen, en we reiken je concrete handvatten aan waarmee je aan de slag kan. Hierbij hebben we aandacht voor het beïnvloeden van gedrag van een individu, een groep en in een organisatie. Oefeningen, voorbeelden en gevalsstudies ondersteunen je bij je leerproces.

In de avondopleiding wordt dit olod aangeboden in blended leren.

OLR-Leerdoelen (lijst)

Interventies
op basis van een casus gemotiveerd aangeven of er al dan niet sprake is van weerstand op individueel-, groeps- of organisatieniveau
op basis van een casus een advies formuleren rond het hanteren van weerstand op individueel-, groeps-, of organisatieniveau
De belangrijkste aspecten van een niet-gepland veranderingsproces in eigen woorden uitleggen
Een correcte definitie geven van de belangrijkste begrippen uit de verschillende theorieën en kaders van gedragsverandering (bv., leertheorie, zelfdeterminatie theorie, theory of planned behavior…)
De verschillende vormen van bewuste en onbewuste beïnvloeding in eigen woorden uitleggen
In een casus op basis van de theorieën en kaders van gedragsverandering een plan van aanpak opstellen om gedragsverandering op individueel-, groeps-, of organisatieniveau te faciliteren, rekening houdend met de randvoorwaarden om tot gedragsverandering te komen

Leerinhoud

  • Wat is verandering?
  • Wat stimuleert verandering?
  • Wat staat verandering in de weg: weerstand, afweermechanismen
  • Procesmatige karakter van gedragsverandering
  • Gedragsverandering in organisaties: weerstand in organisaties, gepland vs ongepland veranderen, change agents
  • Theorieën over verandering: veldtheorie, consistentietheorie, theorie van gepland gedrag, gedragspsychologie, rationeel-emotieve benadering, attributietheorie, communicatietheorie, positieve psychologie, innovatietheorie
  • Beïnvloeding: nudging, priming, framing, mere exposure effect
  • Bewust en onbewust gedrag (Kahneman)
  • Motivatie: Behoeftepiramide van Maslow, zelfdeterminatietheorie van Deci&Ryan, extrinsieke en intrinsieke motivatie en regulatie
  • Motiverende gespreksvoering: spirit, processen, technieken
  • Gedragsverandering na crisissituatie

Studiematerialen (tekst): Verplicht

- studiewijzer en schrijfwijzer als leermiddel

- leermateriaal op Digitap

- handboek: Brinkman, J. (2021). Voor de verandering. Groningen: Noordhoff. ISBN 9789001745622 

- reader 'Gedragsverandering'

Onderwijsorganisatie

Dagtraject
Hoor- en/of werkcolleges (dagtraject)24,00 uren
  • Omschrijving: 24h hoorcollege
Werktijd buiten de contacturen (dagtraject)51,00 uren
Flexibel traject
Hoor- en/of werkcolleges (flexibel traject)8,00 uren
  • Omschrijving: 8h contactmomenten ikv blended leren
Werktijd buiten de contacturen (flexibel traject)67,00 uren

Toetsing (lijst)

Evaluatie(s) voor de eerste examenkans
MomentVorm%Opmerking
Eerste examenperiodeKennis- en inzichtstoets in de examenreeks50,00Zie studiewijzer op Digitap; digitaal examen
Toetsvorm: kennis- en inzichtstoets
Toetsmethode: open en/of gesloten vragen
Toetsmedium: digitaal
Toetsbron: gesloten boek
Beoordelaar: lector
Eerste examenperiodeKennis- en inzichtstoets in de examenreeks50,00Zie studiewijzer op Digitap; digitaal examen
Toetsvorm: kennis- en inzichtstoets
Toetsmethode: casus
Toetsmedium: digitaal
Toetsbron: gesloten boek
Beoordelaar: lector
Evaluatie(s) voor de tweede examenkans
MomentVorm%Opmerking
Tweede examenperiodeKennis- en inzichtstoets in de examenreeks50,00Zie studiewijzer op Digitap; digitaal examen
Toetsvorm: kennis- en inzichtstoets
Toetsmethode: open en/of gesloten vragen
Toetsmedium: digitaal
Toetsbron: gesloten boek
Beoordelaar: lector
Tweede examenperiodeKennis- en inzichtstoets in de examenreeks50,00Zie studiewijzer op Digitap; digitaal examen
Toetsvorm: kennis- en inzichtstoets
Toetsmethode: casus
Toetsmedium: digitaal
Toetsbron: gesloten boek
Beoordelaar: lector

Toetsing (tekst)

Opmerking m.b.t. digitaal examen:

De totale examentijd voor het digitaal examen (zie hoger) bestaat uit de voorziene tijd voor deze toets plus 1/4e extra examentijd voor alle studenten. De extra examentijd als individuele aanpassing is hierbij dus inbegrepen. De totale examentijd bedraagt dus 120 minuten voor alle studenten.