Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen
Gezondheid en Wetenschap
Mens en leren 134188/3537/2526/1/58
Studiegids

Mens en leren 1

34188/3537/2526/1/58
Academiejaar 2025-26
Komt voor in:
  • Bachelor in de toegepaste psychologie, trajectschijf 1
Dit is een enkelvoudig opleidingsonderdeel.
Studieomvang: 6 studiepunten
Men kan dit opleidingsonderdeel niet volgen binnen een
  • examencontract (met het oog op het behalen van een creditbewijs).
  • examencontract (met het oog op het behalen van een diploma).
Titularis: Haertjens Aster
Andere co-titularis(sen): Engels Mike, Keemink Petra, Peeters Kim, Smajli Emine
Onderwijstalen: Nederlands
Kalender: Semester 2
Dit opleidingsonderdeel wordt gequoteerd op 20 (tot op een geheel getal).
Mogelijke grensdata voor leerkrediet: 15.03.2026 (2de semester)
Tweede examenkans: wel mogelijk.
Delibereerbaarheid: Voor dit opleidingsonderdeel moet je slagen (wordt nooit gedelibereerd).
Totale studietijd: 150,00 uren

Volgtijdelijkheid

Op dit opleidingsonderdeel is er geen volgtijdelijkheid van toepassing.

Korte omschrijving

Wat zijn de kenmerken van opvoeding? Wat als opvoeding mis loopt? Hoe kan je ouders ondersteunen bij opvoedingsproblemen? Hoe beïnvloedt de tijdsgeest hoe we kinderen opvoeden? Wat als het kind niet kan volgen in het gewoon onderwijs? Moet de school rekening houden met de extra noden van een bepaalde leerling?
In mens en leren 1 maak je kennis met opvoeding en de verschillende dimensies ervan. We staan stil bij de verschillende opvoedingssystemen en maatschappelijke veranderingen in opvoeding. Daarnaast gaan we in op de onderwijsstructuur in Vlaanderen en de veranderingen door de jaren heen. Vervolgens maken we kennis met de integrale jeugdhulpverlening, en leren hoe we opvoeders, kinderen, jongeren en scholen kunnen begeleiden en/of ondersteunen wanneer het opvoeden en/of leren moeilijk loopt. De theorie wordt omgezet in de praktijk, zodat je concrete hulpvragen leert herkennen, beantwoorden en de gepaste ondersteuning kan bieden.

In de avondopleiding wordt dit olod aangeboden in blended leren.

OLR-Leerdoelen (lijst)

Plan van aanpak
de kenmerken van en internationale invloeden op het onderwijs in Vlaanderen vroeger en nu in eigen woorden uitleggen
de verschillende aspecten van de interactie tussen opvoeder, kind en omgeving (opvoeden, opvoedingssysteem, ouderlijke taken...) in eigen woorden uitleggen
een psycho-educatief aanbod voor een gegeven problematische opvoedings- en/of leersituatie schriftelijk uitwerken
het decreet Integrale Jeugdhulp (rechtstreeks en niet-rechtstreeks toegankelijk) en/of relevante onderwijsdecreten (Decreet leerlingenbegeleiding, Leersteundecreet, zorgcontinuum) toepassen op een casus
Professioneel handelen
onderwijsspecifieke en opvoedingsspecifieke wetgeving toepassen op een casus
Psychodiagnostiek
de diagnostische cyclus zoals toegepast in het school- en pedagogisch psychologisch werkveldveld (handelingsgerichte diagnostiek) in eigen woorden uitleggen
op een casus een opvoedingsmodel toepassen
de effecten van hedendaagse tendensen in de maatschappij (echtscheiding en nieuw samengestelde gezinnen, opvoedingstrends zoals curlingouders en achterbankgeneratie... ) en van cultuur op opvoeding in eigen woorden beschrijven
verschillende classificatiesystemen (bv. DSM, ICD, ICF...) toepassen op een casus
in een casus rond een opvoedingsvraag vanuit de verschillende opvoedingsmethodieken (i.e., visies op probleemoplossing en omgaan met conflict, bv. nieuwe autoriteit, de draad van Vignero, Groepsvorming, Vierladenmode...) adviezen formuleren
in een casus voor het opvoedings-/leerprobleem (kind met verstandelijke ontwikkelingsstoornis of hoogbegaafdheid, KOPP, gezin in armoede...) een advies formuleren
een doorverwijsverslag en advies aangepast aan het doelpubliek (ouders, kind/jongeren, school...) voor een gegeven problematische opvoedings- en/of leersituatie opstellen

Leerinhoud

  • Soorten diagnostiek: onderkennend, differentiaal, verklarend, handelingsgericht
  • Diagnostische classificatiesystemen: DSM 5, ICD-11
  • ICF als begrippenstelsel om menselijk functioneren in kaart te brengen
  • Beroepsgeheim en discretieplicht
  • Handelingsgericht werken (7 uitgangspunten) en Handelingsgerichte diagnostiek (6 fasen)
  • Opvoeding: inleidende les (dimensies van opvoeding, variabelen van het opvoedingssysteem, opvoedingsmodellen (transactioneel, balansmodel, bi-directioneel model) en intro ouderlijke taken)
  • Armoede (als opvoedings-/leerprobleem met oorzaak in de context)
  • KOPP en KOAP (als opvoedings-/leerprobleem met oorzaak bij de ouder)
  • Verstandelijke ontwikkelingsstoornis (als opvoedings-/leerprobleem met oorzaak bij het kind)
  • Hoogbegaafdheid / Cognitief sterk functioneren (als opvoedings-/leerprobleem met oorzaak bij het kind)
  • Opvoeding: ouderlijke taken: aangaan ouder-kindrelatie + Pleegzorg en adoptie + Draad van Vignero
  • Opvoeding: ouderlijke taken: opvoedingsstijlen (Baumrind, Lamborn, belangrijke maatschappelijke tendenzen, trends in opvoeding, opvoeding in andere culturen)
  • Opvoeding: ouderlijke taken: opvoedingsprogramma en -context (heel kort: games en sociale media, rol van grootouders, kinderopvang)
  • Opvoeding: ouderlijke taken: bewaken kwaliteit ouderschap (wat in geval van VOS?) + rol van PC
  • Onderwijs: leerplicht - schoolplicht, onderwijsnetten en -koepels, belangrijke wetgeving en regelgeving, structuur van gewoon en buitengewoon onderwijs
  • Onderwijs: internationale invloeden
  • Onderwijs: Leersteundecreet en Decreet leerlingenbegeleiding (4 domeinen, zorgcontinuüm)
  • Onderwijs: Groepsvorming
  • Onderwijs: Vierladenmodel
  • Jeugdhulp: Kinderrechten, Decreet Rechtspositie Minderjarigen (DRM), Integrale Jeugdhulp (IJH): rechtstreeks en niet-rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp, vrijwillige en gedwongen hulpverlening,
  • multidisciplinair werken en gedeeld beroepsgeheim
  • Opvoeding: echtscheiding, eenoudergezin, nieuw samengestelde gezinnen
  • Opvoeding/onderwijs: Nieuwe autoriteit en geweldloos verzet

Studiematerialen (tekst): Verplicht

- studiewijzer en schrijfwijzer als leermiddel
- leermateriaal op Digitap

Onderwijsorganisatie

Dagtraject
Hoor- en/of werkcolleges (dagtraject)48,00 uren
  • Omschrijving: 48h werkcollege
Werktijd buiten de contacturen (dagtraject)102,00 uren
Flexibel traject
Hoor- en/of werkcolleges (flexibel traject)16,00 uren
  • Omschrijving: 10h werkcollege on campus + 6h online ikv blended leren
Werktijd buiten de contacturen (flexibel traject)134,00 uren

Toetsing (lijst)

Evaluatie(s) voor de eerste examenkans
MomentVorm%Opmerking
Eerste examenperiodeKennis- en inzichtstoets eenmalig tijdens de lesweken10,00Zie studiewijzer op Digitap; opdracht
Toetsvorm: kennis- en inzichtstoets
Toetsmethode: werkstuk
Toetsmedium: schriftelijk
Toetsbron: open boek
Beoordelaar: lector
Eerste examenperiodeKennis- en inzichtstoets in de examenreeks40,00Zie studiewijzer op Digitap; digitaal examen
Toetsvorm: kennis- en inzichtstoets
Toetsmethode: open en/of gesloten vragen
Toetsmedium: digitaal
Toetsbron: gesloten boek
Beoordelaar: lector
Eerste examenperiodeKennis- en inzichtstoets in de examenreeks30,00Zie studiewijzer op Digitap; digitaal examen
Toetsvorm: kennis- en inzichtstoets
Toetsmethode: casus
Toetsmedium: digitaal
Toetsbron: gesloten boek
Beoordelaar: lector
Eerste examenperiodeVaardigheidstoets eenmalig tijdens de lesweken20,00Zie studiewijzer op Digitap; opdracht
Toetsvorm: vaardigheidstoets
Toetsmethode: werkstuk
Toetsmedium: schriftelijk
Toetsbron: open boek
Beoordelaar: lector, peers
Evaluatie(s) voor de tweede examenkans
MomentVorm%Opmerking
Tweede examenperiodeKennis- en inzichtstoets in de examenreeks30,00Zie studiewijzer op Digitap; digitaal examen
Toetsvorm: kennis- en inzichtstoets
Toetsmethode: casus
Toetsmedium: digitaal
Toetsbron: gesloten boek
Beoordelaar: lector
Tweede examenperiodeKennis- en inzichtstoets in de examenreeks40,00Zie studiewijzer op Digitap; digitaal examen
Toetsvorm: kennis- en inzichtstoets
Toetsmethode: open en/of gesloten vragen
Toetsmedium: digitaal
Toetsbron: gesloten boek
Beoordelaar: lector
Tweede examenperiodeKennis- en inzichtstoets in de examenreeks10,00Zie studiewijzer op Digitap; opdracht
Toetsvorm: kennis- en inzichtstoets
Toetsmethode: werkstuk
Toetsmedium: schriftelijk
Toetsbron: open boek
Beoordelaar: lector
Tweede examenperiodeVaardigheidstoets in de examenreeks20,00Zie studiewijzer op Digitap; opdracht
Toetsvorm: vaardigheidstoets
Toetsmethode: werkstuk
Toetsmedium: schriftelijk
Toetsbron: open boek
Beoordelaar: lector, peers

Toetsing (tekst)

Opmerking m.b.t. digitaal examen:

De totale examentijd voor het digitaal examen (zie hoger) bestaat uit de voorziene tijd voor deze toets plus 1/4e extra examentijd voor alle studenten. De extra examentijd als individuele aanpassing is hierbij dus inbegrepen. De totale examentijd bedraagt dus 120 minuten voor alle studenten.